گردش عاطفی: مرحلۀ تغییر و تبدل عاطفی است، تغییر روایی رخ نمی دهد بلکه تغییر در زمانِ حال است در این مرحله است که کنش‌گر معنای بیداری و تصویر عاطفی را درک کرده و نقش عاطفی قابل ردیابی دارد. زمانِ حال پیوست تاریخ، حماسه و سادگی کمدی در یک صحنه شده و بین کنش‌گران این سه نوعی گردش عاطفی رخ می‌دهد. این قسمت از نمایش یکی از مراحلی است که در کارگردانی به خوبی به آن پرداخته شده است، اگر چه در ابتدای نمایش نقش‌های عاطفی در هم رفته و تنش عاطفی ناشی از همین درهم رفتگی است اما در طول نمایش و پس از مشخص شدن نقش‌های عاطفی، نوعی گردش عاطفی رخ داده و اکنون هر کنش‌گزار یا یا کنش‌گر صحنه دارای نقش عاطفی مشخصی است: شاه، ملکه، ستوان، دختر شاه، همسر او، زندانیان و غیره. هر یک از این کنش‌گران در حال ایجاد نوعی هویت عاطفی‌اند. ابعادی نظیر عشق، رنج و غیره اگر چه در حواس تنانۀ ما وجود دارند اما تمهیداتی از قبیل صدا، همهمه، رنگ، لباس، دکور، نور و غیره آن‌ها را به عاطفه تبدیل کرده و بدین ترتیب بر خلاف زبان کلامی، در زبان تئاتر هر یک از عوامل یاد شده همچون یک کنش‌گر عمل می‌کنند که در ... دیدن ادامه ›› چند حسی نمودن عواطف ما نقش دارند. به بیان دیگر عواطف به وسیلۀ کنش‌گران فیگوراتیویزه می‌شوند.

احساس: احساس نتیجۀ مرحلۀ قبل یعنی گردش عاطفی است: تن کنش گر به تنش واکنش نشان داده می لرزد، تکان خورده، سرخ می‌شود و غیره. در حقیقت در این مرحله کنش در معنای حرکت با عاطفه در هماهنگی قرار گرفته و صحنه به نزاع و آشتی تن و عاطفه مبدل می‌شود. یکی از صحنه‌های اصلی این مرحله، آن‌جایی است که دو تن از کنش‌گران روی میز رفته و در حال گفتن دیالوگ‌هایی پیاپی هستند. جنبش تن روی میز، ارجاع‌زدایی صرف از زبان کلامی، راه رفتن بر روی خرده‌های غذا، تکانه‌های شانه به عنوان قسمتی از تن، گریم چهره با تمرکز بر چشم و غیره از عواملی اصلی بروز احساس در این قسمت هستند.

اخلاقی شدگی: در این مرحله کنش‌گر هم برای خود و هم برای مخاطب در مقام قاضی عواطف را قضاوت کرده، ارزش‌یابی می‌نماید و معنای نمایش به محوری اخلاقی برای مخاطب و کارگردان مبدل می‌شود. این محور بر اساس ارزش‌هایی است که در پیوند ابتدا و انتهای نمایش رخ می‌دهد: صحنه با همهمه آغاز شده و با نوعی پیوستگی به پایان می‌رسد، نور در نمایش با گستره آغاز شده و با فشاره بر صحنه به پایان می‌رسد؛ هویت‌های بی‌چهره دارای چهرۀ اخلاقی شده و این همان معنایی است که گویی نمایش دنبال کرده است: صورت تنها معنایی ظاهری و سطحی نمادین از آدمی است در حالی که چهره معنایی اخلاقی است و هر آنچه که چهره است قابل کاستن به صورت نیست. شاه یک صورت دارد و یک چهره، ستوان و ملکه و سایر کنش‌گران نیز به همین ترتیب هستند: اما چهره هویتی باطنی است که از گذر تاریخ بازتولید شده و در زندگی امروزۀ ما نیز در حال تکثیر است: چهرۀ شاه، چهرۀ ملکه، چهرۀ زندانی، چهرۀ دیوانه، چهرۀ شاهزاده و چهره‌های بسیار و پرسشی که به وجود می‌آید آن است که آیا ما بین چهره‌ها اسیر هستیم یا خود هر بار چهره عوض می‌کنیم؟

منابع:
Jacques Fontanille, sémiotique du discours, Presses Universitaires de France, 1998.
Jacques Fontanille, Ensemble pour une anthropologie sémiotique du politique, 2021.
G. m. Tore, pour une sémiologie générale du spectaculaire : définition et questions. Actes Sémiotiques, 2011.

لینک نوشتار: mehrnews.com/x35W3G