ردیف چیست؟
ردیف به مجموعه ای از آواز ها و نغمات گفته میشود که با نظم معینی در یک مجموعه گردآوری شده است، هریک از این نغمات که گوشه نامیده میشوند در دستگاه های مجزایی قرار میگیرند که نسبت به دستگاه تعداد گوشه در هر دستگاهی متفاوت است.
میتوان گفت ردیف در واقع همان مقامات، نواها و آواهای جای جای ایران زمین است که در یک مجموعه گرد آوری شده و همان گونه که از نامهایشان مشخص است آواز های بیات ترک، کرد بیات و یا گوشههای گیلکی،آذربایجانی، بختیاری، مسیحی و... مجموعهای از هزار رنگ ایران زمین است.
هدف من محمد صمدی از این برنامه و برنامه های آتی که قطعا متفاوت تر خواهد بود آشنایی و آشتی دادن خودم و مردمم با این گنجینهی بزرگ موسیقی میباشد که بدانیم ردیف چیست و چقدر میتواند در شکوفایی موسیقی سرزمین ما تاثیرگذار باشد.
آواز چیست؟
در میان دستگاه های موسیقی که شامل هفت دستگاه می باشد دستگاه شور و دستگاه همایون گسترده تر هستند و به همین دلیل از میان آنها دستگاههای کوچکتری متولد شده که هر یک دارای نت شاهد، اشاره، ایست و پایان مخصوص به خود هست که هر یک کاملا حس موسیقایی متفاوتی دارند برای نمونه
دستگاه شور شامل: آواز ابوعطا، آواز بیات ترک، آواز افشاری، آواز دشتی، آواز بیات کرد میباشد
و البته دستگاه همایون که شامل آواز بیات اصفهان میباشد که مجزا از دستگاه همایون نواخته میشود
در اینجا ما آواز بیات اصفهان که شامل گوشهها به شرح زیل میباشد را همراه با برخی نواها و نغمههای شمال غرب کشور کوردی و تورکی خواهیم نواخت تا هم آشنایی با ردیف داشته باشیم و هم نغماتی شیرین را یادآور شویم
ترتیب گوشهها و نغمات:
بخش اول:
گوشه اول: درآمد
قطعه: بیات اصفهان استاد لطفی
گوشه دوم: جامهدران
قطعه: هی داد هی بیداد
بخش دوم:
اول: بداههنوازی در بیات اصفهان
دوم: قطعهی ئامان هی ئامان
بخش سوم:
گوشه سوم: بیات راجع و فرود
قطعه : گیتمه گیتمه
گوشه چهارم: نغمه
گوشه پنجم: سوز و گداز
قطعه: آی گیز آی گیز
و پایان با بداهه ضربی در بیات اصفهان