خب بالاخره ستوان آینیشمور رو هم دیدم.
به نظرم دربارۀ این نمایشنامه نمی شه نظر داد مگر اینکه تاریخ معاصر ایرلند رو بدونی.
در واقع بهترین حالت شاید اینه که یک تماشاگر آزاد ایرلندی یا انگلیسی نمایش رو ببینه و ببینیم او چه نظری داره. محتوای سیاسی این نمایش دربارۀ ایرلندیها و مبارزات اونها در واقع باید با توجه به بریتانیا و سیاستهای اون مورد توجه قرار بگیره. یعنی یکی از ریشه های اصلی خونریزیهای ایرلند رو باید در انحصارطلبی انگلیسی جست.
اما این نمایش صرف نظر از ریشه های شکل گیری چنین جریانات خشن اجتماعی به اون به چشم یک عارضۀ دهشتناک نگاه می کنه و اون رو با طنز تلخش به سخره می گیره.
از خودم یک لحظه در هنگام اجرای نمایش تعجب کردم که با اینکه صحنه های خشن و وحشی گرانه ای پیش چشمم بود چطور این همه می خندیدم. ظاهرا پذیرفتن اینکه این خونریزیها ساختگیه به من نشون می ده که من با نفس خون مشکلی ندارم و رنج انسانهاس که برام مهمه و دلم رو به درد می آره و خنده رو از روی لبهام پاک می کنه. البته در لحظاتی که رفتار بازیگرها کمی از طنز دور می شه و جنبۀ جدی تری به خودش می گیره مثل اولین صحنۀ حضور پاتریک در نمایش، قدری عکس العمل منفی ... دیدن ادامه ›› ایجاد می شه.
بازیهای این نمایش به نظرم خوب بود و شاید بعضی از بازیگرها در حد بقیه نبودن.
برای ما ایرانیها که در گوشه ای از دنیا زندگی می کنیم که در میان ترور و بمب گذاری و تکه تکه شدن آدمها گیر افتاده این نمایش اصلا غریبگی نداره. صحنه هایی که هر روز در اخبار می بینیم. دو روی متناقض شخصیت پاتریک برای ما آشناست. شیخها و سران ممالک خاورمیانه بدون استثنا، که خودشون و فرزندانشون در ناز و نعمت به سر می برن و دغدغه های لوکس و ژستهای عوام فریبانه ای دارن در پس این چهرۀ مشمئزکننده اشون با صرف هزینه های هنگفت برای جنگ و آشوب و شکل دادن به گروههای افراطی باعث می شن هر روز مردم بیگناه در اثر انفجارهای انتحاری کشته بشن و تخم نفرت هر روز بیشتر و بیشتر در زمین این منطقه کاشته بشه.
این همون تناقض مسخره ایه که در نمایش به تصویر کشیده شده بود.
من هیچ میونه ای با قومیت و ملیت ندارم و این برام به کل مردوده برای همین توجیه محکمی برای مبارزات جدایی طلبانه پیش خودم پیدا نمی کنم. اما همون طور که گفتم نباید یک پدیدۀ اجتماعی فارغ از ریشه ها و احیانا بی عدالتیها و ظلمهایی که موجب پیدایی اون شده مد نظر قرار بگیره.
البته از صراحت زیر سؤال بردن حرکات خشن اجتماعی خصوصا با انتخاب نام پاتریک برای شخصیت اصلی که شاید یادآور نام پاتریک پیرس از رهبران انقلابی ایرلند باشه، احساس خوبی دارم و فکر می کنم بدون توجه به هر نوع توجیه آزادی خواهانه ای داره خشونت رو محکوم می کنه.
در ضمن برای تمسخر گروهی از فعالان سیاسی که حتی نمی دونن حرفی که دارن نشخوار می کنن رو کی گفته و فقط به روسی بودن اون علاقه دارن!!! یک آفرین می گم. از نظر من عموم انسانهای باورمند همین وضع رو دارن. یعنی خودشون نمی دونن چی دارن می گن. صرفا موجوداتی تحت رهبری هستن.
در هر حال چنین نمایشهای تأمل برانگیزی رو دوست دارم و صرف نظر از ناراضی بودنم از نحوۀ نه چندان آسون تهیۀ بلیط این نمایش از خود کار خوشم اومد.
برای گروه آرزوی موفقیت دارم.
در ضمن هدف وسیله رو توجیه نمی کنه ... مگر اینکه از مرز انسانیت خارج نشه ...