نمایش›است

از یک مقدمه¬ی استی…
سمیرامیس بابایی
ماهنامه دنیای تصویر

«است» همانند نام نمایشش با نوعی ابهام رمزآلود شروع می شود. صحنه نمایش مدرسه ای بدون دیوار را نشان می¬دهد که تنها چهارچوب زنگ زده¬ی از آن پیداست. مدرسه نه معلمی دارد نه مدیر و ناظمی. بچه ها در کلاس تنها هستند . اگر مدرسه را با مراتب و مناسک سنتی و خشک نظام آموزشی¬ در نظر بگیریم. در واقع نیروی قهریه و دستوردهنده ای چون مدیر و ناظم و قوه¬ی مجریه ای چون معلم حضور ندارند. اما روحِ جمعی این عوامل بازدارنده در فضای مدرسه حاکم است ومتعاقبش ... دیدن ادامه ›› ترسِ تخطی از قوانین. نمایش بصورت اپیزودیک روایت می¬شود و بیشتر خودش را درگیر فضاهای نوستالژیک می کند. از طرفی اصرار کارگردان در ابهام و گنگی ماجرا گرچه ابتدا، امری جذاب به نظر می رسد اما در ادامه خودِ نمایش را تبدیل می¬کند به اثری اساسا مبهم. نمایش آنقدر دلش می خواهد حرفی برای گفتن داشته باشد و آنقدر دلش می خواهد متفاوت بنظر برسد که بعضا کلامش مبدل به پریشان گویی و اغراق می¬شود .« است» در شخصیت پردازی هم ضعیف عمل کرده است به عبارتی آن را نادیده گرفته است! و چون شناخت درستی از کاراکترها وجود ندارد آنقدرها نمی توان با مسایل دانش آموزان ارتباطِی کامل برقرار کرد.
. در طول نمایش به مخاطب کدهایی داده می¬شود که فرد باید آنها را رمزگشایی کند. با وجود ترس متافیزیکی حاکم بر مدرسه بعضی از دانش آموزان تصمیم می¬گیرند پا فراتر گذاشته ،دست به قانون¬شکنی بزنند.«است» قصد نشان دادن نوعی مقاومت کنش¬گرا در مقابل قدرتی نامحسوس و خشن را دارد. بن مایه¬ی نمایش شاید همان سوالی باشد که هیوم مطرح کرده است« چه رابطه منطقی میان است و باید وجود دارد و چگونه می توان در قیاسی منطقی از مقدمات ناظر به است نتیجه¬ی ناظر به« باید» را بدست آورد؟» آیا می توان بصورت معتبر گزاره های بایستی را با استدالالِ قیاسی از گزاره های استی نتیجه گرفت؟ نمایش«است» چون حرفی ناکامل یا مساله ای پرداخت نشده باقی می¬ماند. درست مانند شخص گنگی که قصد دارد حرف مهمی بزند و اتفاقا مخاطبش با تلاشی مهربانه سعی می کند بدان بذل توجه نشان دهد، گیرم که ناکام می¬ماند.
اما نمایش «است» را نمی توان جزو کارهای بی اهمیت تلقی کرد. اثر با وجود نقطه ضعف هایش دغدغه مند است و کارگردان و گروه جوانش خالصانه در پیشبرد تئاتری شریف تلاش کرده اند . بقولی اگر با« همین فرمان پیش برود» تجربه کارگردان می تواند در آینده منتج به کارهای بهتر و پخته تری شود.