کاخ عشرت اباد
خانههای کوچک دور حوض در جنوب شرقی کاخ
عمارت کلاه فرنگی عشرتآباد در شرق تهران کنونی و شمال شرقی تهران قدیم بیرون از دروازه شمیران بین نگارستان (میدان بهارستان) و قصر قاجار (زندان قصر) جای داشت و در سال 1291 قمری به فرمان ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد. این عمارت در میان باغ عشرتآباد قرار داشت که کاخها و کوشکهای پهناور و بزرگ داشت. در میانه باغ، حوض و چشمه و فوارههای گوناگونی وجود داشت و دور تا دور این حوض بزرگ، نزدیک به سی خانه کوچک دو اتاقه به شکل نیم دایره ساخته شده بود که در و پنجرهٔ چوبی آنها به سوی مرکز حوض باز میشد و در هر یک از آنها یکی از زنان شاه زندگی میکردند. این باغ بیشتر مکان برگزاری مراسم عروسی و تفریحات شاه بود و در آن ساختمان کلاهفرنگی، به صورت برج چهار طبقه ساخته شده بود که پوشش سقف طبقه چهارم از شیروانی و طبقه سوم آن دارای شاهنشین با آینه کاری
... دیدن ادامه ››
و مقرنس بود.
این کاخ از کاخهای ییلاقی ناصرالدینشاه در بیرون از حصار تهران بود که پس از سرنگونی دودمان قاجار، کاخ و خانههای پیرامون آن در اختیار نهادهای نظامی قرار گرفت. این کاخ همچون کاخ سلطنتآباد، قصر فیروزه و کاخ نیاوران که در مناطق پیرامونی تهران ساخته شده بودند بیشتر کاربری تشریفات و ییلاقی داشتند.
پس از قاجار این باغ و کاخ همراه با خانههای دور حوض برای کاربری پادگانی به شهربانی واگذار شد و از آن رو آن را پادگان «شهربانی» یا «عشرتآباد» نامیدند. از همین رو تاریخچه عمارت کلاهفرنگی «عشرتآباد» با نظامیان همراه شد، تا جایی که زندان درون پادگان به نام «زندان عشرتآباد» خوانده میشد. آیت الله خمینی نیز پس از رویداد 15 خرداد 1342 بهمدت یک ماه و هفت روز در این زندان بازداشت بود. پس از چند سال این پادگان به نیروهای گارد پهلوی واگذار شد.
در زمان انقلاب 1357 یکی از راهبردیترین تسخیرهای انقلابیون بود.