نمایش›مکالمات

آرمین: سؤال که تو سینه باشه، مثل موریانه ایمان رو می‌خوره. (از نمایشنامه شب روی سنگفرش خیس)

«اکبر رادی» مصداق بارز صحبت‌های شایگان است. کسی که از درد اجتماع و مردمش نوشته و شخصیت‌های نمایشنامه‌هایش آدم‌هایی از پیرامونمان هستند. او معتقد بود که همین دور و بر خودمان آنقدر مسئله وجود دارد که از هر کدام این‌ها می‌توان یک درام پدید آورد و لزومی ندارد برای نوشتن به جوامع دیگر یا به مرمت متون کهن روی آوریم. رادی باور داشت اگر هنرمند با مضامین ساده زندگی مردمان جامعه معاصر خود درامی خلق کند، دِین خود را ادا کرده است.

رادی، ‌زاده شمال بود و تحولات پرشتاب اجتماعی سال‌های دهه ۲۰ و ۳۰ تاثیری عظیم در آثارش گذاشت. قلم رادی به عنوان یکی از پیشگامان نمایشنامه‌نویسی ایران در آن سال‌ها سرشار از جوهر درد مردمی است که نفس می‌کشند و حقیقت دارند. سبک رئال او برگرفته از مشاهدات عینی اوست. رادی درباره اولین نمایشنامه جدی‌اش به نام «روزنه آبی» که در سال ۱۳۴۱ به چاپ رسید، می‌گوید: «این اثر عصیان نسل علیه حاکمیت فرسوده اما مستقر پدر سالارانه است.» روزنه آبی، شکاف عقیدتی بین دو نسل قدیم و جدید را بیان می‌کند و از تاریخ چاپ این اثر، رادی به عنوان نمایشنامه نویس مطرح می‌شود. با اینکه اولین نمایشنامه رادی «از دست رفته» است ولی خودش این نمایشنامه را اثری خام می‌داند. درواقع، همه «روزنه آبی» را اولین کار جدی و حرفه‌ای وی در دوران پربار کاری‌اش می‌دانند.

حضور او به قدری پررنگ است که پس از نمایشنامه «افول» جلال‌آل‌احمد درباره‌اش می‌گوید: «رادی در افول حسابی طلوع کرد.» از اینجاست که یکی از بزرگ‌ترین ... دیدن ادامه ›› نمایشنامه‌نویسان تئا‌تر ایران ظهور می‌کند، مردی خوش‌فکر با قلمی شسته و روفته.

بسیاری رادی را چخوف ایران می‌دانند. شخصیت‌ها در نمایشنامه‌های رادی، با داشتن مسلک روشنفکری، خصلت‌هایی شبیه طبقه مرفه آثار چخوف دارند که اکثراً افرادی منفعل محسوب می‌شوند و مأیوسانه نشسته و دست به عمل نمی‌زنند.
درباره اکبر رادی چخوف معترض
بیشترشان در یک فضای نوستالژیک به سر می‌برند و با فلسفه بافی و حرف‌های بیهوده، خود را مقید و مجبور کرده‌اند که تنها انزوا و دوری گزیدن از دیگران را برگزینند. در نتیجه، ضربه‌های روحی ناشی از تقابل و مواجهه با دیگر طبقات را در کنج عزلت تحمل می‌کنند. او مانند چخوف‌ تنها نویسنده‌ ماست‌ که‌ نوشته‌هایش‌ قهرمان‌ ندارد. همه‌ آدم های‌ او بحران‌ زده‌اند و او همه‌ را مورد بررسی‌ قرار می‌دهد.
رادی، با تجربه و ادراک قوی و تعهدش نسبت به زبان و فرهنگ مردمانش، جلوه‌ای را از ایران معاصر برای صحنه تئا‌تر به ارمغان می‌آورد که هم متناسب تئاتری است که وظیفه‌اش، بازتاب آینه وار اجتماع روز است و هم برازنده صحنه‌ای است که سخت به دنبال هویت ایرانی خود می‌گردد. هرچند این جلوه، بیشتر در محدوده جامعه شهری و ترجیحاً تهران و استان‌های شمالی قابل تعمیم باشد.
زنده‌یاد اکبر رادی در حالی در ۵ دی ماه سال ۱۳۸۵ چشم از جهان فروبست که در طول حیات خود بیش از ۳۵ نمایشنامه به رشته تحریر درآورد
---------------
ما در مکالمات قرائت و برداشت شخصی خود را از "رادی" ارائه کرده ایم.
این رادیِ ماست...