نگاهی به نمایش «نیمفاصله» به کارگردانی رضا رشادت
بدنهایی که تبدیل به واژگان شدهاند
سید حسین رسولی
شماره ۴۵۶۹ -۱۳۹۸ چهارشنبه ۲ بهمن
روزنامه اعتماد، صفحه ۸
این روزها نمایش «نیمفاصله» به نویسندگی الهه مجلسی و کارگردانی رضا رشادت و بازی گلنوش قهرمانی و کیوان محمدی در سالن انتظامی خانه هنرمندان
... دیدن ادامه ››
روی صحنه است. نمایشی ساده و مینیمال که به موضوع مهاجرت میپردازد ولی این کار را با توجه به هویت، زبان و توجه به نیمفاصله در حرفه ویراستاری انجام میدهد.
سال گذشته رضا رشادت با نمایش «از خط زرد فاصله بگیرید» در تالار مولوی روی صحنه رفته بود و پیش از این هم کارهایی چون «دوازده مرد خشمگین» و «تب تند ط» را کارگردانی کرده است. نکته جالب در کارگردانی رشادت توجه به تئاتر انضمامی و انتقادی است و تلاش میکند دست به هستیشناسی اکنون بزند که در تئاتر ایران نایاب شده است. بگذارید از نشانهشناسی عنوان نمایش شروع کنیم. پرسش این است که نیمفاصله یا فاصلهمجازی چیست؟ نیمفاصله، دو قسمت یک واژه را بسیار به هم نزدیک میکند اما به طور کامل آنها را به هم نمیچسباند. فاصله مجازی که گاهی به صورت فاصلهصفر، نیمفاصله و فاصلهجامد نیز تعریف شده است، نویسهای در جهت حروفچینی رایانهای بعضی از خطها مانند خط فارسی به کار میرود. ما در داستان «نیمفاصله» شاهد جدایی دختر و پسری جوان هستیم که از طریق فضای مجازی با یکدیگر ارتباط میگیرند. پسر درگیر یادگیری زبان فرانسه است و گاهگداری نیز واژگان و دستور زبان فرانسوی بر تابلویی در برابر دیدگان تماشاگر نقش میبندد. آن دو از دوران دانشگاه میگویند و مهاجرت دختر مسئلهای جدی شده است زیرا که پسر در ابتدا قصد مهاجرت نداشته ولی حالا به هر ضرب و زوری که شده است میخواهد خود را به محل زندگی دختر برساند اما مشکلهای فراوانی سر راه او قرار دارد. پسر یا باید پناهندگی بگیرد یا به بهانه تحصیل به آنجا برود. آن دو در یک صحنه در کنار هم روی صحنه حضور دارند ولی انگار نزدیک نیستند و حجمی کوچک آنان را از یکدیگر جدا کرده است. اینجا هم با بحث هویت و زبان مواجهیم و هم با مهاجرت و درد دوری از سرزمینی که دوستش داری ولی باید از آنجا دلبکنی. عنوان نمایش به خوبی مفهوم جدایی و در عین حال چسبندگی را نشان میدهد و این موضوع در دکور نمایش نیز دیده میشود. بازیگران کمترین حرکت ممکن را دارند و تنها بعد از چند دقیقه بلند میشوند و تصاویر صحبتهای گذشته آنان نیز بر پردهای نمایشی نقش میبندد. تئاتر در بیشتر موارد با بازیگران زنده روی صحنه سرو کار دارد و این بدن در حال و گذشته و آینده شناور است. مکان تئاتری، مکانی پدیداری است که تحت سلطه بدن است و رشادت به خوبی این بدنها را به نمایش میگذارد چون بدنها تبدیل به واژگانی شدهاند که با نیمفاصلهای از هم جدا شدهاند و از رنج دوری و زندگی روزمره میگویند. آن دو نفر عاشق هستند ولی از دیالوگهای رمانتیک خبری نیست و خوبی تئاتر انضمامی هم این است که از نماد و تمثیلسازی فراطی دوری میکند.
http://www.etemadnewspaper.ir/fa/main/detail/141558/%D8%A8%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%8A%D9%8A-%D9%83%D9%87-%D8%AA%D8%A8%D8%AF%D9%8A%D9%84-%D8%A8%D9%87-%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF
https://www.magiran.com/article/4005696