نمایش›خواهران پاپن

نیروگذاری های خُرده فاشیستی میل،یا به سوی یک پارانویای جمعی؟

خواهران پاپن(papin)،کریستین و لِئا ،دو خدمتکار فرانسوی در شهر لومان فرانسه بودند که در سال 1933 زن و دختر خانواده ای را که برای آن ها کار می کردند،به قتل رساندند...این واقعه تاثیرات مهمی را بر صحنه ی روشنفکری آن دوره ی فرانسه داشت و کسانی مانندلکان، ژان ژُنه و سارتر،به تحلیل و نوشتن درباره ی آن پرداختند...تا جایی که این رویداد حتی به منزله ی شکلی از «مبارزه ی طبقاتی» نیز تلقی شد...با این حال، تحلیل لکان از این دو خواهر حائز نکاتی است که می تواند شروع و آغاز گر یکی از نقاط ورود به نمایش «خواهران پاپن» باشد که اقتباسی است از نمایش «کلفت ها»ی ژان ژُنه...به ویژه نمایش با محوریت مستخدمان و تقاطع آن ها در فصل مشترک ماشین های اجتماعی و روانی جامعه ی فرانسوی و حتی جامعه جهانی معاصر...
در نمایش خواهران پاپن، به ترتیب این خود مرد و زن کارفرما هستند که به قتل می رسند و سپس یکی از خواهران دیگری و بعد خودش را می کشد...نخستین ویژگی اروتونارسیسیستی(erotonarcissistic) نمایش در تحلیل لکان از ویژگی های پارانویایی خواهران پاپن و تحلیل او درباره ی مفهوم «خود-تنبیهی»(self-punishment) پارانویاست...جایگاه مستخدمان در نظام اجتماعی- روانی در تحقیر و سرخوردگی ای نمود می یابد که خود را در میل پارانویایی به از میان بردن دیگری آشکار می کند...یکی از خصیصه های پارانویا در تحلیل لکانِ جوان که در اوایل دهه ی سی میلادی در قسمت پلیس جنایی فعالیت می کرد،مفهوم محوری همانند سازی(identification) با «من ِآرمانی(ideal ego) در پارانویاست...در نمایش، خواهران پاپن با همانند سازی یک به یک خود با زن کارفرما،به نحوی که یکی نقش کلفت ها و دیگری نقش ... دیدن ادامه ›› زن ارباب را بازی می کند،به صورت هم ضربه و سیلی می زنند...آن ها با همانندسازی با زن کارفرما ترکیبی از خودتنبیهی و اروتیسیسم سادیستی را به اجرا در می آورند،به عبارت دیگر، هم خودشان را تنبیه می کنند(خود تحقیری) و هم به زن کارفرما آسیب می زنند(تحقیر ارباب)...

جنبه های لیبیدویی میل در رفتار و روابط خواهران با زن خانه-ارباب به مثابه زن آرمانی که هم باید با او به منزله ی ابژه ی میل مرد خانه- ارباب همانند سازی کرد و هم به او ضربه زد و آسیب رساند، نمود می یابد...استفاده از نردبان برای نشان دادن روابط پایگان مند و سلسله مراتبی و گاه نردبان-مرد به منزله ی چیزی که نمایش از آن به عنوان امکان مینی مالیستی خود برای نشان دادن امور غیرقابل بازنمایی استفاده می کند از جنبه های مثبت نمایش است...با این حال،اثر می توانست عمق ها و تاملات ژرف تری را در فرم و محتوا تجربه کند...اما در نشان دادن جنبه هایی صرفاً خاص و عموماً اروتیسم،محدود می ماند.

اشاره خواهران به کمد زن خانه و لباس های او و باکره ی مقدس به خوبی بر آن چه فروید در تعبیر کمد در رویاها به مثابه جنبه های زنانگی ژنیتال اشاره دارد،قابل انطباق است..
اما از همه این موارد مهم تر جایگاه اجتماعی خواهران پاپن در ماشین های اجتماعی جامعه ی فرانسوی به منزله ی ظهور و شکل گیری،یا پیش گویی یک پارانویای جمعی است...
ویلهلم رایش در تحلیل مهم خود در کتاب «روان شناسی توده ای فاشیسم»،ظهور فاشیسم را به مثابه یک نیروگذاری(investment) اجتماعیِ پارانویایی بررسی می کند:«نه، مردم آلمان فریب نخورده بودند،آن ها واقعاً فاشیسم را می خواستند»...این حقارت میل مردم در تحلیل رایش و سپس دلوز و گتاری به منزله ی گسترش نیروگذاری های خرده فاشیستی در سطح اجتماعی نشان از وضعیت اجتماعی خاص فرانسه و آلمان و اروپای آن دوره ها دارد...و این که میل تحقیر شده چگونه در سطح مبارزات اجتماعی می تواند به فاشسیم خُرد و در سطح فردی به پارانویا بیانجامد...مردم تحقیر شده ی آلمان قرن بیستم می خواستند در هیتلر میل خود کم تر بینی شان را به منزله ی خودبزرگ بینی پارانویایی به ظهور برسانند و مردم فرانسه ی قرن هجدهم و نوزدهم در ناپلئون بناپارت...این جاست که جدایی ناپذیری سطوح روانی و اجتماعی از هم کاملاً هویدا می شود و هر شکل بندی اجتماعی را به منزله ی ظهور تاریخی میل در یک مقطع اثبات می کند...
یکی دیگر از جنبه های به نسبت قابل تامل نمایش استفاده از نور رگبارگون برای تبدیل حرکات بازیگران به شکلی از «دور کند» است...که با انجماد پارانویایی و جهان بیمارگون آن ها مرتبط است...خواهران پاپن،قربانی ماشین های خرده فاشیستی جامعه ی فرانسوی اند که در آن زنان خدمت کار به زیر شیروانی ها و استثماری تمام عیار گرفتار آمده و تبعید شده اند....