›یک شب (سینمای هنر و تجربه)

دوست داشتم.
فیلمی رِئال در ژانر اجتماعی که روایت زندگی های امروزی جامعه است
بازی خوب خانم توسلی در مقابله با هر گروه متفاوت جامعه.. شروع فیلم مادرش که مهمترین نقش زندگیش بود و عنصر شاخص فیلم بود و در اخر مردهایی که سر راهش قرار گرفتند

"یک شب" فیلمی تصنعی است. فیلمساز قصد داشته یک سری واقعیت ها و حرفها که مانند بسته هایی از پیش آماده کرده ، سوار روایتی کند که موقعیتهایش چندان باورپذیر و درست پرداخته شده، به نظر نمی رسد.
کریمی ، احتمالا برای از دست ندادن توجه بخشی از مخاطبین اش (با تفکر مردمحور)، در جمله آغازین یادداشتی برای فیلمش ،تحت عنوان " زوایای تاریک" ، نوشته : " به هیچ عنوان نمی خواستم ،<<یک شب>> اثری فمنیستی باشد، بنابر این فیلم درباره آدم ها و مسایل اجتماعی آنها است. "
تو گویی اگر فیلمی درباره نقد مناسبات مردسالارانه ساخته شود ، در آن نمی شود درباره آدم ها و مسایل اجتماعی حرف زد!!!! این اظهارنظر(تدافعی) از عجیبترین جملاتی است که یک فیلمساز با دغدغه های اجتماعی میتوانست اظهار کند و شاید فضای ارعاب ناشی از انگ خوردن هم او را در اعلام موضع اش برای همرنگی و همراهی با جماعت بیشتری تشویق کرده ...
به هر حال فیلمی که به شدت ادعای نگاه موشکافانه به مسایل اجتماعی (دست کم بخشی از مسایل) جامعه ایرانی را دارد، در برخی موارد از جمله شخصیت پردازی و بستر مناسبات و روابط درون قصه ای ، میل چندانی در پایبندی به واقعیات اصیل ندارد. حرف ها و مسایل و روابط خصوصی طرح شده در این فیلم بسیار واقعی ومهم است .اما همه اینها در فضای انتزاعی و بستر باورناپذیر و یا ناقص طرح شده است.
نوع رابطه، نگار، شخصیت اصلی فیلم با بازی هانیه توسلی با مادرش و دلیل آمدن دختر به خیابان و شروع ماجرا، بسیار ضعیف و فاقد ظرافت های دراماتیکی ... دیدن ادامه ›› است. مادر منتظر معشوقی در خانه است، مردی که ظاهرا متاهل است.مادر ، دختر را به همین دلیل با پرداخت بسیار ضعیف از خانه بیرون می کند.نگار، نامزدی دارد که هر موقع لازم اش دارد در دسترس نیست...بدین ترتیب او تصمیم میگرد به جای رفتن دوباره به خانه دوست و یا عمه اش ، در تهران شبگردی کند.ماشین ها آماده سوار کردنش هستند و در هر سوار شدن قرار است اوبه عنوان یک زن، با نمایندگان فکری و اجتماعی از طبقات مختلف مردان مواجه شود.اول یک شهرستانی پولدار زن و بچه دار هوسران و وابسته به سیستم ،بعد یک دکتر از فرنگ برگشته که شکست عشقی خورده و نظرپاک و روشنفکر است وسرانجام هم یک گرافیست داغون که زنش را به دلیل خیانت کشته و به واسطه ی این آدم ها، کریمی دردها و حرفها و انتقاداتش را با مخاطب(البته غیر ایرانی) مطرح می کند! از مسایل اجتماعی مانند تعدد زوجات و تنوع طلبی مردان ،کودک آزاری و خیانت و قتل و نبود مراکز تفریحی و سرگرمی برای جوانان گرفته تا مسایل دماغی و روحی مثل تجربه عشق بزرگ و تعبیر جالب استفاده ماکسیمومی از قلب و بی اعتنایی به مینیموم های قلبی و بی عشقی جوانان در این مملکت ، و اینکه عشق را باید در لحظه پذیرفت و از کسی انتظار ماندن نداشت و .......
شخصیت پردازی ،نگار ، هم با چنین خانواده ای گنگ و ناقص مانده است. او سوار ماشین ها می شود اما از درخواست بیشرمانه مردان هوس ران تعجب می کند و یا ناراحت میشود !!
فیلم محصول سال ،1383 حالا یک دهه بعد اکران عمومی شده است . انعکاس سینمای کیارستمی( به خصوص فیلم ده ، طعم گیلاس ) در این فیلم قابل ردیابی است. الیته الهام از یک فیلمساز بزرگ و مولف نکته ای منفی شمرده نمی شود به شرطی که رونویسی مستقیم بصری و تکنیکی نعل به نعل از این آثار انجام نشده باشد!
بازی هانیه توسلی به شدت تکرار همان کلیشه ی خودش در بیشتر فیلم های مهم اش است. فیلم کلیشه ای حاد در گونه خودش(هنری) محسوب می شود حتی موسیقی زیبای پیمان یزدانیان هم تازه به گوش نمی رسد.. تابو شکنی های این فیلم در پس پرداخت ضعیف و غیرخلاقانه ( برای کسانی که در این جامعه زیست کرده اند و نه مخاطبین فرنگی)رنگ می بازد و از لحاظ ارزش هنری راه به جایی نمی برد.
البته فیلمبرداری در شب و اکثرا خارجی ، جاه طلبی کریمی را در شروع عرصه فیلمسازی اش نشان می دهد.
**
همیشه می گویند شهر در شب با شهر در روز تفاوت بسیار دارد.حالا در دهه 90در نیمه شب ها ، تهرای به سیاره ی دیگری بدل می شود،سرزمین عجایب و پرمخاطره که گاهی در آن امنیت کسانی که حتی در خودروی شخصی خود در حال حرکت هستند به خطر می افتد. انواع زورگیری و دزدی و رانندگان اکستازی ،زامبی ها و....
شبهای یک دهه قبل چه فرقی با نیمه شبهای حالا داشتند؟ میل سرخوشانه قهرمان زن این فیلم در پرسه زنی شبانه ی خودخواسته و آسیب ندیدنش بیشتر به جک و یا فانتزی می ماند تا چیز دیگری!
این اولین فیلمی بود که به کارگردانی کریمی می دیدم امید که فیلم های بعدی ایشان ،کارهای بهتری باشد...آمین