خیلی از دوستان قدیمی دیگه روی تیوال نمی نویسند هر کدوم به دلیلی
نوشته زیر از عباس الهی دوست قدیمی تیوالیه
تعاملی که سازنده نیست
نوشتاری
... دیدن ادامه ››
در #نقد #نمایش #برنابا
بر اساس نمایشنامه درد خفیف هارولد پینتر؛ عبارتی است که روی پوستر نمایش برنابا آورده شده است. اما به نظر من نمایش به متن وفادار نیست. البته اگر بپذیریم که وفاداری صرف استفاده بازیگران از کلمات و جملات نمایشنامه نیست و بیان و لحن بازیگران، سکوت و مکث ها نیز جزیی از این وفاداری است. غلامرضا صراف مترجم آثار پینتر در مقدمه کتاب "دو نمایشنامه، مستخدم ماشینی و درد خفیف" می گوید:
"ویژگی تکنیکی نمایشنامه های پینتر استفاده او از مکث و سکوت است. پینتر مکث و سکوت را از هم متمایز می داند و برای آنها معنای خاصی قایل است. به طوری که می توان گفت این دو عنصر در آثار او کنش دراماتیک یافته اند."
به این دو می توان نحوه بیان و ادای جملات را نیز اضافه کرد. لحن، مکث و سکوتی که خطوط نانوشته متن های پینترند و در نمایش حاضر درست به اجرا نمی رسند و این همان پاشنه آشیل کار است. اجرای نمایشنامه های پینتر نیاز به کارگردانی از جنس خود پینتر دارد که بتواند نانوشته های پینتر را بخواند و آن را در قالب مثلث عناصر دراماتیک پینتری بر روی صحنه متجلی کند. این نکته ضعف اول نمایش است.
صاحب اثر به درک کاملی از متن نرسیده و این در دخل و تصرف های (که البته خیلی زیاد نیست) انجام گرفته نیز قابل ردیابی است. به طور نمونه رفتار و گفتار مرد با زن در نمایش و از شروع آن همراه با تلخی، تندی و تحکمی است که در نمایشنامه نیست یا دست کم این شدت و حدت را ندارد.
همین عدم درک کامل از نمایش به بازی/ بازیگردانی هم راه یافته است. بازیگر مرد از صحنه های آغازین نمایش با تن صدای بالا و فریادگونه حرف می زند. این حتمن خطاست، خطای بازیگری و از آن مهمتر خطای بازیگردانی. چگونه در این بستر بدون فراز و فرود شخصیتی ساخته شود؟ اگر قرار است در جایی از نمایش خشم و عصبانیت فرد تصویر شود چه ابزاری دیگری باقی مانده است؟ خشم و تندی و فریاد این بازیگر که همیشگی و در نتیجه عادی شده است. بازیگر خانم در بیان، حرکت و حتی تسلط بر میمیک صورت بسیار تواناتر عمل می کند و حتی در برخی میزانسن ها بازی پارتنر خود را تعدیل و تصحیح می کند و شاید بتوان گفت از این راه نمایش را به جریان درست خود نزدیکتر می کند. اما این تلاش برای نجات نمایش کافی نیست.
نکته ضعف دیگر نمایش در تعاملی اجرا کردن کار است. نمایش دو بازیگر اصلی (زن و مرد) دارد و نقش سوم نمایش به تماشاگران سپرده شده است. نقش سوم پیرمردی است که طبق نمایشنامه قرار نیست دیالوگی داشته باشد و قرار است رفتار و حالات وی از بازخوردی که در گفتار دو بازیگر اصلی ایجاد می کند فهمیده شود. فردی که شاید اصلن وجود خارجی ندارد و زاییده توهم، حسرت، ترس یا ذهن مشغولی های این زوج باشد. او در نمایشنامه حضور دارد تا دو شخصیت اصلی شروع به حرف زدن کنند؛ تا از واگویه های ایشان کاراکترهایشان ساخته و پرداخته شوند. دیالوگ های او از جنس مکث و سکوت است؛ مکث و سکوتی که باید در زمانبندی دیالوگ گویی بازیگران اصلی ساخته شود. دخالت دادن تماشاچی ای که حتی ممکن است نمایشنامه را نخوانده باشد و این فضا را نشناسد، این تعادل دیالوگ-مکث-سکوت (اگر ساخته شده باشد) را بر هم میزند و اتمسفر پینتری نمایش را به کلی از بین می برد و نمایش را از کار می اندازد.
تالار وحدت
تئاترشهر تهران
تماشاخانه ایرانشهر
پردیس تئاتر شهرزاد
تماشاخانه ملک
عمارت نوفل لوشاتو
تئاتر هامون
تالار مولوی
تالار حافظ
تماشاخانه سنگلج
تالار هنر
کارگاه اشتراک
خانه نمایش دا
مهدی رضایی
آتنا تندرو
آرش والی
صبا صبحی
محمد حسین خدمت پرست
پارسا اپروز
یاسمین مهرعلی، نگار مطلبی
صادق حسینی
غلامرضا اسدی
