تالار وحدت
تئاترشهر تهران
تماشاخانه ایرانشهر
پردیس تئاتر شهرزاد
تماشاخانه ملک
عمارت نوفل لوشاتو
تئاتر هامون
خانه نمایش دا
تالار مولوی
تالار حافظ
تماشاخانه سنگلج
تالار هنر
تماشاخانه هیلاج
خانه هنر دیوار
مجموعه تئاتر لبخند
بلک باکس ایران مالSB > com/org | (HTTPS) localhost : 10:20:41
بسمه تعالی
چاپ شده در روزنامه خبر جنوب _ سال 1401
به مناسبت شهادت حضرت امام کاظم (ع)
نام مقاله :
اندیشه فیاض لاهیجی درباره امام کاظم (ع)
چکیده
حضرت امام ... دیدن ادامه ›› کاظم (ع) برای نیّت و کردار های تابان , دریای معارف و دانش بی پایان الهی است . و وحی الهی به خواست خداوند و به واسطه ی دانش الهی ِ کامل و بندگی ِ تابناک امام هفتم (ع) و خاندان ایشان یعنی حضرات اهل بیت (ع) , در دست ما قرار گرفته و تفسیر شده است . و مسئله ی ارزشمند الهی ِ امامت حضرت کاظم (ع) , به وسیله ی خداوند و نه فرد دیگر , تعیین شد . و به خواست و فرمان خداوند تابنده , شرط قبولی ایمان فرد می باشد . و فرد عابد و زاهد کامل , اگر مخالف اندیشه ی کامل الهی ِ حضرت کاظم (ع) باشد , ایمان الهی و دینش , تباه است . و در زندگی ِ به ظاهر معمولی امّا در واقعیّت , پیچیده و پر از مشکل , با اکتفا نکردن به عقل خود که بر پایه ی دانش پزشکی و آموزه های قرآنی و دینی , ناکامل است , باید به دانش کامل ِ امام کاظم (ع) , که به خواست الهی به دانش بی پایان خداوند درخشان , وصل است , مراجعه کنیم . و امام کاظم (ع) برای نیّت و کردارهای دینی والا و تابناک , انسان کامل الهی و دلیل آفرینش موجود هاست . و تنها خداوند بزرگ , که پرتو بی پایان است , جایگاه واقعی امام هفتم (ع) را می داند . و ستایش کرده است . و فرد و جامعه , باید برای سعادت الهی در دو جهان , اندیشه و کردار تابناک امام کاظم (ع) را الگو کنند .
واژه‌های کلیدی: فیاض لاهیجی ، اندیشه کاظمی (ع)
مقدمه
استاد فرزانه شیخ عبدالرّزاق فیّاض لاهیجی در سده ی یازدهم هجری پا به جهان گذاشت . ایشان , به گواه اثر های نامدار دینی و ادبی , قصیده سُرای توانای توحیدی و چهارده معصومی (ع) و دانشمند برجسته ی فلسفه و کلام اسلامی در زمانه ی صفوی است . فیّاض لاهیجی , در قصیده ای به ستایش اندیشه و سیره ی ناب هفتمین خورشید ولایت امام موسی کاظم علیه السّلام می پردازد . در زیر , اندیشه ی این سروده را بررسی می کنیم .
متن
تمام مدح ویست و مدایح آباش
اگر ز توریه آگه شوی ور از فرقان
آری , به واسطه ی شایستگی ِ وجودی و دانش الهی امام هفتم حضرت کاظم (ع) و پدرهای ایشان یعنی حضرت محمّد (ص) و امام های اطهار (ع) است که وحی خداوند تابان در قالب کتاب آسمانی قرآن درخشان , به دست انسان ها رسیده و شرح و تفسیر شده است .
و تشخیص دقیق و باریک میان ِ حق و باطل و توریه ی دینی را که به معنی ِ : پوشاندن حقیقت در مصلحت دینی است , تنها به واسطه ی دانش الهی و شایستگی ِ وجودی ِ آن حضرت ها (ع) می توان یافت . بنابراین , انسان ها و بنده های خداوند تابناک , باید به وجود و گفتار و کردار با برکت و دانا و درخشان ِ راهنمای آنها , برای یافتن حقیقت در زندگی و سعادت الهی در دو جهان , مراجعه کنند . و آنها را ستایش ها نمایند .
به فصّ خاتم وی نقش بود امام النّاس
دمی که بود ظهورش نهفته در کتمان
هنگامی که وجود انسان کامل الهی یعنی امام موسی کاظم (ع) , در عالم نهان بود , و حتّی تولّد دنیوی نیافته بود , نگین انگشتری ِ حضرت موسی بن جعفر (ع) , به خواست خداوند والا که دانا و توانا بر تمام هستی و تمام ممکن ها و غیر ممکن ها می باشد , از ازل تا ابد , دارای نقش " امامت بر تمام مردم " بوده و هست و خواهد بود .
آری , آشکار شدن جاودان امامت ِ انسان کامل الهی یعنی حضرت کاظم (ع) , به فرمان و خواست خداوند بزرگ , از ازل تعیین شده است . و انتخاب امامت , تنها از سمت حضرت خداوند که دانا بر تمام هستی است, می باشد . و این امر , از سوی ماسوا , که بر اساس خواست خداوند درخشنده و آموزه های دینی , دانش کامل ندارند , نیست .
این نکته ی ارزشمند نیز بیان می گردد که :
هر کس که با امامت ِ حضرت موسی بن جعفر (ع) مخالفت نماید , در حقیقت , با دستور و خواست خداوند نورگستر , که بر اساس وحی فرستاده شده به پیامبر (ص) , داناترین هستی می باشد , مخالفت کرده است .
اگر نه غایت ایجاد عالمستی او
هنوز بودی آدم به صلب خاک نهان
نیّت , گفتار و کردار های عالی ِ حضرت امام کاظم (ع) , کمال دین الهی است . و معارف و سیره ی زندگی و حدیث های ایشان , الگوی انسان و مؤمن و موحّد کامل و اسوه ی سعادت الهی در دو جهان و دلیل آفرینش انسان ها و جهانیان به وسیله ی آفریدگار هستی یعنی حضرت خداوند تابنده , می باشد . و وجود نابوده ی ِ حضرت آدم (ع) نیز , بخاطر وجود مؤمن و موحّد کامل الهی یعنی امام کاظم (ع) که هدف نهایی آفرینش ماسوا هست , از نطفه ی خاک آفریده شده است .
به دشمنی تو نافع نمی شود طاعت
به دوستی ّ تو نقصان نمی کند غفران
بنا بر خواست و قانون خداوند تابان در دین های توحیدی , که پیامبر ها (ص) و امام ها (ع) را واسطه ی بین خداوند بزرگ و انسان ها قرار داده است , بندگی و عبادت و فرمانبری از حضرت خداوند , با دشمنی ورزیدن به مقام امامت حضرت موسی کاظم (ع) و اهل بیت (ع) و نیز به مقام ِ پیامبر های الهی (ع), سودی ندارد . و پذیرفته ی درگاه حضرت خداوند تابناک نمی شود .
همچنین , بخشش خداوند تابناک , با ارادت و دوستی و عشق به پرتو توحیدی ِ وجودی ِ امام موسی کاظم (ع) و حضرات (ع) یاد شده , هیچگاه کمتر نمی گردد .
نصیحتی ز تو رهبرتر از هزار دلیل
خطابتی ز تو پرنفع تر ز صد برهان
اگر چه نزد خرد نارسیده ای به وجوب
ولی مکان تو صد ره گذشته از امکان
به خواست خداوند تابنده , دانش ِ جانشین خداوند بزرگ یعنی حضرت امام کاظم (ع) , به دریاهای بی پایان دانش خداوند والا که بر اساس وحی فرستاده ی الهی به پیامبر ها (ع) , سرشت حضرت یزدان , داناترین و تنها آفریننده ی هستی می باشد , وصل است . بنابراین , پند و اندرزی و سخنی هدایت گر از امام هفتم علیه السّلام , بهتر و سودمندتر و راهنماتر از هزار استدلال و اشارت فرد های دیگر است .
بنابراین در زندگی , به دانش مادّی که به خواست خداوند تابناک , محدود است , نمی توان به صورت کامل تکیه کرد . و دانش کامل و بی پایان خداوند تابنده و دانش اهل بیت (ع) به ویژه امام کاظم (ع) , در دنیای به ظاهر معمولی امّا عجیب آفرینش , راهنما و الگو است . و باید , در زندگی از راهنمایی ِ پندهای الهی ِ تابنده ی امام هفتم (ع) و حضرات (ع) یاد شده , برای سعادت الهی در دو جهان استفاده کرد .
در ادامه , شیخ فرزانه فیّاض لاهیجی , نکته ی ارزشمندی را بیان می کند :
لزوم برخی فرموده ها و پندهای امام موسی کاظم (ع) و یا دیگر حضرات اهل بیت (ع) و پیامبر های خداوند والا (ع) , که به خواست خداوند بزرگ , دانش ایشان , به دانش بی پایان خداوند درخشان , وصل هست , در سنجش عقل ِ ما که به خواست خداوند درخشنده , نا کامل است , در آن زمان یا درطول زمان زیستن ما در دنیا , اثبات نمی شود . امّا چون دانش امام کاظم (ع) و حضرات (ع) یاد شده , به خواست خداوند تابان , به دانش بی کران خداوند وصل است , چیز هایی که نزد عقل نا کامل ما و دانش ناکامل ما , غیر ممکن به نظر می رسد , در پیش مقام و دانش کامل و بی پایان خداوند درخشنده و امام هفتم حضرت کاظم علیه السّلام و حضرت های (ع) یاد شده , بسیار دانسته , امکان پذیر و رخدادنی است .
خلاف رای تو زان نقض دین بود که خدای
به تار عهد تو تابیده رشتۀ ایمان
به خواست خداوند بزرگ که تنها اراده ی بی چون و چرای هستی می باشد , اندیشه های تابناک امام موسی کاظم علیه السّلام , کامل , بی نقص و شرط و اساس ایمان و دیندار بودن می باشد . و الگوی زندگی ِ به ظاهر معمولی , امّا پیچیده ی بنده های خداوند تابان برای سعادت الهی در دو جهان است . و هر فرد که مخالف اندیشه ی کامل حضرت کاظم (ع) باشد , ایمان الهی و دینش , تباه است .
آری , خواست ِ حضرت یزدان , رشته ی ایمان الهی فرد را از تار و پود ِ پیمان داشتن به امامت ِ حضرت موسی کاظم (ع) , که نیّت و گفتار و کردار ایشان , انسان کامل الهی می باشد , به وجود آورده است .
در اینجا , این نکته ی والا بیان می گردد که :
هر فرد غیر از معصوم ها (ع) و بزرگ های درخشان دین های الهی , چون اندیشه ها و کردار های دینی او ناکامل است , اگر بیشتر ِ واجبات و مستحبات دین را انجام دهد , امّا خلاف اندیشه ی کامل و وصل شده به دانش های بی پایان الهی ِ اهل بیت (ع) و حضرت امام هفتم (ع) , عمل نماید , مؤمن الهی و مسلمان و شیعه نیست .
کسی که خصم ترا دید بر سریر چه گفت
بود به جای سلیمان گرفته دیو مکان
بنابر آگاهی و فرمان خداوند تابنده , جانشینی حضرت پیامبر (ص) و امام های اطهار (ع) تا امام ششم حضرت جعفر صادق (ع) , فرد شایسته ای که نیّت , گفتار و کردارهای وی , بنده ی کامل الهی می باشد , جز امام هفتم حضرت موسی کاظم (ع) نیست . و دشمن های آنها و به ویژه دشمن امام کاظم (ع) هنگامی که بر تخت وصایت و جانشینی ِ پیامبر اسلام (ص) , می نشستند , گویا دیو بر تخت حضرت سلیمان نبی ( ع) , نشسته است .
در اینجا فیاض لاهیجی , به داستان حضرت سلیمان (ع) اشاره دارد که : دیو پلیدی , سیمای خویش را تغییر داد . و به شکل حضرت سلیمان (ع) در آمد . و نگین حضرت سلیمان (ع) را دزدید . و بر دست کرد. وبه حکومت رسید . و پس از مدّتی حضرت سلیمان نبی (ع) به وسیله ی عنایت حضرت حق و آگاهی مردم بر دیو غلبه می کند . *1
کسی دگر نتواند ترا به مدح ستود
بس است مادحت ایزد , مدایحت قرآن
آری , غیر از سرشت ِ خداوند که برترین و داناترین و تواناترین موجود هستی می باشد . و نعمت ها و ستایش های خداوند تابناک برای هر آفریده ای که بخواهد , بی کران است , فرد دیگری نمی تواند , آنگونه که شایسته است , حضرت های اهل بیت (ع) به ویژه حضرت امام موسی کاظم (علیه السّلام) را مدح کند . زیرا , مقام حضرت های اهل بیت (ع) و امام کاظم علیه السّلام تا جایی است که :
والاترین و تابناک ترین وجود ِ هستی یعنی حضرت پروردگار که تنها , تعداد محدودی از پیامبر های بزرگوار (ع) و اولیای بزرگ خداوند را در کتاب تابناک و پاک و آسمانی ِ فرستاده ی خویش یعنی قرآن مجید یاد کرده است . وستایش نموده است , در قرآن درخشنده , وصف های اهل بیت (ع) را نیکو و والا می دارد . و می ستاید .
بزرگوارا آنی که در مدیح تو عقل
سری به جیب فروبرده با هزار بیان
عقلانیّت انسان بر پایه ی منبع های دینی و دانش پزشکی , نا کامل می باشد .
آری , اگر عقل , وجود ِ امام بزرگ منش ِ شیعیان جهان حضرت موسی کاظم (ع) را , که بر پایه ی خواست بی چون و چرای سرشت خداوند بزرگ و نیز بر اساس اندیشه و گفتار و کردارآن امام (ع) , انسان کامل تابناک ِ الهی می باشد , ستایش کند باز شرمسار می گردد .
و حتّی , با وجود گفتار های فروان , سر به گریبان ِ ناتوانی می برد . و ارزش تابنده ی واقعی ِ ایشان را بازگو نمی نماید .
آری , به خواست خداوند درخشنده و اندیشه و گفتار و کردار انسان های کامل الهی یعنی حضرات اهل بیت (ع) , مقام امامت و ولایت الهی , الگوی بسیار درخشان و والا برای بنده های خداوند تابان می باشد . و آنها را در زندگی , سوی سعادت الهی در دو جهان می برد .
نتیجه‌گیری
حضرت موسی کاظم (ع) , برای اندیشه , گفتار و کردار های تابناک و ناب دینی در زندگانی خویش , بنده و انسان کامل الهی است . همچنین , در روزگار ما , بنابر خواست و فرمان خداوند درخشنده و نیّت ها و کردار های دینی ِ تابناک , امام مهدی (عج) , همان امام کاظم (ع) ِ زمانه و جانشین ایشان است . و با خواست و یاری خداوند تابنده و فراهم سازی شرایط ظهوربه وسیله ی افراد و جامعه , ظهور حضرت مهدی (عج) به همراه حضرت مسیح (ع) , رخ می دهد . و با الگوسازی از سیره ی زندگی تابان ِ الهی و معارف ناب الهی ِ حضرت مهدی (عج) , شیعه ها و مؤمن ها و بشریّت , در دو جهان به سعادت الهی خواهند رسید .
مراجع
[1] خلف نیشابوری ، ا. قصص الانبیاء ( داستان های پیامبران ) ، زرین و نگارستان کتاب، 1381.
[5] فیاض لاهیجی ، ع. دیوان اشعار، انتشارات دانشگاه تهران، 1395.
نویسنده : سید محمد حسین شرافت مولا
برای بهره بهتر از تیوال لطفا عضو یا وارد شوید
+۱,۵۶۳,۰۰۰ نفر
+۲۸,۶۸۰ برنامه
+۹,۰۴۲,۰۰۰ بلیت
+۲۰۰,۰۰۰ بازدید
۴۷,۶۸۵ برگه
۹,۷۷۵ آلبوم
۵,۶۱۶ پادکست
