نرگس آبیار: پوسترهای علی باقری مخاطب را به فکر وا می دارد

به گزارش روابط عمومی نمایشگاه فیوویژن، نمایشگاه پوسترهای سینمایی علی باقری با عنوان «فیوویژن» از ۲۴ خردادماه تا ۴ تیرماه در گالری پاییز خانه هنرمندان ایران میزبان علاقه مندان است. در این رویداد نمایشگاهی علی باقری مجموعه ای از ۲۷ پوستر سینمایی خود را که در سال های اخیر خلق کرده در معرض دید مخاطبان گذاشته است. پوسترهایی که به دلیل کمبود فضای نمایشگاهی از میان بیش از ۶۰ پوسترسینمایی او انتخاب شده اند. باقری برای طراحی پوسترهایش نگاه و شیوه ویژه خود را دارد و همین نگاه، پوسترهایش را از آثار سایر همکارانش متفاوت می کند.
علی باقری گرافیست، نقاش و عکاس متولد ۱۳۵۷ قروه سنندج است. او فارغ التحصیل رشته گرافیک از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و دارنده دو سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر و جوایز متعددی از جشنواره های بین المللی است. برخی از این افتخارات او شامل سیمرغ بلورین بهترین عکاسی فیلم در جشنواره بیست و پنجم فیلم فجر برای فیلم «پابرهنه در بهشت»، دیپلم افتخار از جشنواره بیست و پنجم فیلم کودک اصفهان برای عکاسی فیلم سینمایی «خانه امن است»، سیمرغ بهترین طراحی پوستر برای فیلم «من می خوام شاه بشم» و جوایزی از جشنواره های دیگر است.
عکاسی و طراحی دغدغه اصلی علی باقری در زندگی است و باتوجه به این که از دوران نوجوانی به شکل جدی به هنر روی آورده از نقاشی و عکاسی و گرافیک برای بهتر به تصویر کشیدن بن مایه فیلم های سینمایی، مستند و کوتاه در قالب پوستر بهره می برد.
علی باقری درباره نگاهش نسبت به طراحی پوستر گفت: به نظر من به پوستر فیلم می توان به عنوان یک اثر مستقل نگاه کرد و تنها وظیفه پوسترجذب مخاطب برای فیلم نیست، بلکه پوستر باید به فیلم شخصیت بدهد و به نوعی شناسنامه فیلم به شمار می رود.
او افزود:طراحی پوستر از جمله رشته های هنری است که در ایران روند رشد رو به جلویی داشته است و با گسترش تکنولوژی سرعت رشد این رشته هنری هر روز بیشتر شده و در کنار آن سطح سلیقه سفارش دهندگان و مخاطبان نیز از این رسانه هنر بالا رفته است.
باقری افزود: طراحی پوستر فیلم‌هایی را می‌پذیرم که بن مایه قوی داشته باشد و بتواند جذبم کند.
باقری از جمله طراحان گرافیکی است که برخلاف بسیاری از همکارانش در طراحی پوستر سینما تمرکزش را بر روی عکس نمی گذارد و رویکرد او در طراحی پوستر بیشتر نقاشانه است، او درباره تکنیک کارش می گوید: با استفاده از تکنیک نقاشی دیجیتال، نقاشی با رنگ و بوم و ادغام با دیجیتال پینت پوسترهایم را طراحی می کنم.
او افزود: دراین تکنیک پایه کار شاید عکس های فیلم باشد، اما من در تعامل با دنیای ذهنی فیلمساز، زاویه نگاه او که شاید از دید مخاطب پنهان بماند و بار معنایی فیلم، طرح شخصی‌ام را می زنم.
باقری درباره نمایشگاه های آتی خود گفت: این روزها در تدارک برپایی دو نمایشگاه هستم و یکی از نمایشگاه دربرگیرنده مجموعه عکس هایی از زنان سرزمینم ایران است.
نرگس آبیار درباره پوسترهای سینمایی علی باقری گفت:سال هاست که علی باقری فکر و ایده هایش را برای فیلم های من خرج می کند. پوسترهای او نه تنها فیلم ها را معرفی می کنند، بلکه به تنهایی یک اثر هنری مستقل به شمار می روند و مخاطب را به تفکر وا می دارند، به چالش، به درنگ، به چرایی.
او افزود: این همان کاری است که من می خواهم. می خواهم مخاطب مقابل اثر درنگ کند. می خواهم مستقیم نرود سر اصل موضوع. می خواهم به ذهنش تمرین تخیل و پرواز بدهد و اتفاقا این همان کاری است که علی باقری در اثرش با تماشاگر می کند.
رضا میرکریمی کارگردان سینما گفت: ماموریت اصلی پوستر سینمایی در رونمایی از روح قصه فیلم با استفاده درست از عناصر خیال پردازی و تکنیک است و پوسترهای سینمایی علی باقری نیز با چنین رویکردی شکل گرفته اند. به همین دلیل است که پوسترهای او متفاوت و به یادماندنی هستند.
مهرداد اسکویی نیز درباره تجربه همکاریش با علی باقری به عنوان طراح گرافیک گفت: علی باقری پوستر فیلم « رویاهای دم صبح» را طراحی کرد. یکی از دلایل پیشنهادم برای همکاری با او، خلاقیتش برای طراحی پوستر بود که آثارش را از سایر گرافیست ها متمایز می کرد.
او افزود: با توجه به این که «رویاهای دم صبح» سومین فیلمم درباره دختران کانون اصلاح و تربیت بود و برای نمایش چهره ها در فیلم و پوستر محدودیت داشتم اما او برای فیلم پوستری طراحی کرد که آن را بسیار دوست داشتم.
این کارگردان مستند ساز درباره چگونگی شکل گیری پوستر این فیلم گفت: اول فیلم را با علی باقری دیدیم و بعد راجع به کار با هم صحبت کردیم و بعد عکس ها را در اختیار او گذاشتم. برایم جالب بود ببینم انتخاب نهایی او برای استفاده از فیلم و عکس ها برای طراحی پوستر چیست. واقعا انتخاب نهایی او مرا غافلگیر کرد.
اسکویی افزود: او پوستری طراحی کرد که شخصیت آن سر ندارد و سرش را در میان مکعبی در میان دست هایش گرفته است. باقری همچنین در طراحی این پوستر از خطی استفاده کرده است که من را به یاد دست نوشته های بچه های کانون اصلاح و تربیت می اندازد، این رویکرد او واقعا غافلگیرم کرد.
او افزود: زمانی که پوستر فیلم را دیدم به این نتیجه رسیدم که با اثر متفاوتی مواجهه هستم و باقری در عین حال با طراحی این پوستر به مخاطب این پیام ویژه را می دهد که قرار است فیلم متفاوتی ببیند.
به گفته این کارگردان، علی باقری از جمله گرافیست هایی است که تلاش می کند به زبان شخصی خودش در طراحی پوستر برسد و کیفیت طراحی پوستر را از سطح فعلی بالاتر ببرد.
اسکویی افزود: زمانی که فیلم «رویاهای دم صبح» برای نخستین بار در جشنواره فیلم حقیقت و پس از آن در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد، با واکنش های مثبتی نسبت به طراحی پوستر آن روبرو شدم. پوسترش همه را کنجکاو کرده بود که فیلم را ببینند. این  مهمترین انتظار هر تهیه کننده ای از طراح پوستر است.
این کارگردان با اشاره به نمایش فیلم «رویاهای دم صبح» در بیش از 130 جشنواره بین المللی فیلم گفت: در تمام این جشنواره ها نگاه نسبت به پوستر فیلمم بسیار ویژه بود و همه از قابلیت تاثیر گذاری این پوستر تعریف می کردند و این نشان از توانمندی های علی باقری برای طراحی پوستر است که به سادگی از کنار یک پوستر فیلم نمی گذرد و تلاش می کند اثری خلق کند که خود به عنوان یک اثر هنری مستقل قابل اعتنا و حتی تمجید باشد.
به گفته اسکویی، علی باقری درک و دریافتش از فیلم را با حس و انرژی و خلاقیتش ترکیب می کند و ماهیت سومی را بوجود می آورد که نشان از روحیه و نگاه هنری خاص اوست. او همچنین در پوستر انرژی و اتفاقات فیلم را منعکس می کند. در واقع پوستری که او برای فیلم طراحی می کند ترکیبی است از نگاه علی باقری و نگاه فیلم ساز.
رضا هدایت نقاش و مدرس دانشگاه سوره درباره پوسترهای سینمایی علی باقری گفت: مجموعه پوسترهای علی باقری که در خانه هنرمندان به نمایش درآمده اند بسیار ارزشمند هستند و از نظر بصری روی مخاطب تاثیر می گذارند. باقری طراح و گرافیستی است که آثارش را براساس کلیشه های موجود، طراحی نمی کند و اندیشه و تخیل در شکل گیری پوسترهای او نقش پررنگی دارند.
او افزود: باقری در پوسترهایش تلاش کرده با برداشتی که از فیلم داشته و با استفاده از عناصر بصری، بستری را فراهم کند تا ضمن اطلاع رسانی و تاثیری گذاری روی مخاطب، عرصه ای را نیز برای نمود خلاقیت خودش بوجود آورد.
این نقاش ادامه داد: احتمال دارد خلاقیتی که در آثار علی باقری به چشم می خورد عوام را جلب نکند، چون این جنس از مخاطبان بیشتر به دیدن پوسترهایی که روی آن ها اطلاعات فیلم در کنار عکس های بازیگران زیبای فیلم آمده عادت کرده اند.
به گفته هدایت؛ وجه نقاشانه در پوسترهای سینمایی علی باقری پر رنگ است، او بیشتر پوسترهایش را دستی طراحی کرده است و گاه با اسکن کردن اجراهای دستی؛ دوباره در فضایی که برنامه های کامپیوتری برای او فراهم می کند، روی پوسترها کار کرده است.
او با اشاره به وضعیت فعلی پوسترهای سینمایی ایران گفت: متاسفانه بیشتر پوسترهایی که برای سینما طراحی می شوند تنها کارکرد اعلان و اطلاع رسانی خود را حفظ کرده اند و از آن ها به عنوان اثر مستقل هنری نمی توان یاد کرد. اما پوسترهای علی باقری و تنی چند از گرافیست ها که تمرکزشان را روی طراحی پوستر سینما گذاشته اند، از این موضوع مبرا هستند و از آن ها می توان به عنوان اثر هنری مستقل نیز یاد کرد. اثری که به تنهایی می تواند بر روی ذهن مخاطب تاثیر بگذارد و اتفاقا در یادها نیز بماند.
طاهره محبی تابان نیز با بیان این مطلب که علی باقری یک طراح گرافیست صاحب سبک است، گفت: او از گرافیست های حرفه ای است که در عرصه های مختلف گرافیک فعالیت می کند و یکی از حوزه هایی که در آن بسیار خوش درخشیده، طراحی پوستر سینمایی است.
او افزود: بیشتر پوسترهای او اجرا دستی هستند و یا در چند مرحله  به صورت دستی و بعد با کامپیوتر و بالعکس شکل گرفته اند. مثلا بیشتر فونت هایی که او برای طراحی پوستر استفاده کرده، فونت های از پیش طراحی شدهء کامپیوتری نیستند و به صورت دستی طراحی شده اند و همین رویکرد به ارزش بصری و تاثیرگذاری پوسترهای او افزوده است.
این مدرس پیشکسوت دانشگاه با اشاره به رویکرد بیشتر طراحان گرافیک که در زمینه پوستر فیلم فعالیت می کنند، گفت: بیشتر این گرافیست ها، برای طراحی پوستر فیلم یک شیوه کار را تکرار می کنند و اگر نگاه کنید بیشتر پوسترهای سینمایی عکس محور هستند. اما علی باقری برای طراحی پوسترهایش سبک خودش را دارد. او مفاهیم را از لایه های زیرین محتوای فیلم بیرون می کشد و چنان هنرمندانه این مفاهیم را در پوسترهایش بیان می کند که بار معنایی و بصری دیگری نیز به فیلم می افزاید.
این هنرمند گفت: من 45 سال است که به صورت حرفه ای در حوزه آموزش گرافیک مشغول هستم و در این سال ها با گرافیست های متعددی آشنا شده ام که از راه های دیگری تلاش کرده اند خود و کارشان را معرفی کنند، اما علی باقری از جمله گرافیست های بی حاشیه است که در تمام این سال ها با خلق آثار ماندگار حضور خود را در این عرصه تثبیت کرده است.
محبی تابان در پایان گفته هایش افزود: به وجود گرافیست هایی چون علی باقری می بالم چون کمک کرده اند که سطح کیفی و اعتبار گرافیک در ایران بالا برود.
زهرا پاشایی، گرافیست و پژوهشگر این حوزه گفت:در تمام دنیا از پوستر سینما به عنوان نخستین رابط مخاطب با سینما یاد می کنند، اما متاسفانه در ایران این اتفاق بسیار کم افتاده است و بیشتر پوسترهای سینمایی ما نتوانسته اند ایده فیلم را به خوبی به مخاطب منتقل کنند. اگر در میان نام های فیلم هایی که دیده اید جست وجو کنید، کمتر پیش آمده  پوستری ذهن شما را چنان درگیر کند که آن را در گذر زمان به یاد داشته باشید یا حتی بخواهید آن را به عنوان اثر مستقلی روی دیوار اتاق تان بیاویزید.
او افزود: علی باقری از جمله طراحان گرافیکی است که پوسترهای سینمایی بسیار خلاقانه و تاثیرگذاری خلق کرده است، پوسترهایی که به خودی خود قابل اعتنا هستند و به عنوان یک اثر مستقل توان این را دارند که با مخاطب گفت و گو کنند.
این گرافیست با اشاره به رویکرد علی باقری برای استفاده از دست خط به جای فونت های کامپیوتری گفت: این شیوهء علی باقری کارهای او را پر انرژی تر و حسی تر کرده است و مخاطب با دیدن این دست نوشته ها بر روی پوسترهای او با اثر احساس صمیمیت بیشتری می کند.
محمد اطبایی پخش کنندهء بین المللی فیلم گفت: من به واسطه کار تخصصی ام در حوزه سینما، در طول سال با گرافیست های متعددی کار می کنم. به واسطه عرضه بین المللی فیلم های ایرانی، باید استانداردهای جهانی در حوزه سینما را رعایت کنیم، تا بتوانیم در این حوزه دوام بیاوریم.
او افزود:یکی از حوزه هایی که در عرصه سینما با وجود استادان صاحب سبک و جوانان خوش ایده،همواره با مشکلات متعدد مواجه است،طراحی پوستر فیلم های سینمایی است و بیشتر تولیدات این حوزه در عرصه بین المللی توان رقابت با حریفان را ندارند و نمی توانند آن گونه که باید حرفی برای گفتن داشته باشند.
این تهیه کننده سینما درباره پوسترهای سینمایی علی باقری گفت: او یکی از گرافیست هایی ست که نه تنها در عرصه ملی بلکه در عرصه بین المللی حرف های شنیدنی برای گفتن دارد و خوشبختانه من شانس این را داشته ام که در تولید چند فیلم با او همکاری داشته ام و همواره در پایان کار از سفارش پوستری که به او داده ام راضی بوده ام و اگر قرار باشد بعد از این هم به دوست گرافیستی برای همکاری پیشنهاد کنم بی شک او علی باقری خواهد بود.
او افزود: خودتان می دانید که در بازار جشنواره  ای مثل جشنوارهء فیلم کن چه خبر است. هر روز بیش از ۲۰ هزار نفر از غرفه های این بازار دیدن می کنند. یک بار مجموعه ای از پوسترهای فیلم را در غرفه خودم به دیوار زده بودم. با وجود بیش از ۱۰۰ غرفه در این بازار غرفهء من جزو پر بازدید کننده ترین ها بود و پوسترهایی که علی باقری طراحی کرده بود چنان مخاطبان را جلب می کرد که لب به تحسین آثارش باز کردند.
نمایشگاه پوسترهای سینمایی علی باقری تا چهارم تیرماه در گالری پاییز خانه هنرمندان ایران میزبان علاقه مندان خواهد بود.