یادداشت فخرالدین صدیق شریف در روزنامه ایران درباره نمایش «انسان»
http://iran-newspaper.com/newspaper/page/6173/24/121474/0
درباره نمایش«انسان» در تماشاخانه «دا»
انسانی متفاوت در تماشاخانهای متفاوت
فخرالدین صدیق شریف
نمایش «انسان» به کارگردانی امید عزیزی این روزها در تماشاخانه «دا» به روی صحنه میرود. یکی از ویژگیهای مهم این
... دیدن ادامه ››
نمایش این است که از همان قدم اول توجه تماشاگر را به خودش جلب میکند و ارتباطی دوسویه بین تماشاگران و بازیگران اثر به وجود میآید.
در این ارتباط یک نوع تلفیق اتفاق میافتد و این تلفیق باعث میشود افرادی که به دیدن این نمایش میروند بهنوعی خودشان را در آینه بازیگران نمایش مشاهده کنند. استفاده از سبک قرینهسازی نیز به موضوعی که در نمایش به آن اشاره کردم کمک میکند. نمایش «انسان» را میتوان آینه تمام قدی در برابر انسانهای امروزی دانست. انسانهای امروزیای که تبدیل به یک جسم بیجان و یک شیء شدهاند و تفاوتی با ابزارهای استفادهشده توسط آنها مانند موبایلها و ماشینها و مواردی ازایندست ندارند. نمایش «انسان» از نظر سبک ترکیبی از چند نوع سبک است. از یکسو استفاده بسیاری از فرم شده است و از یک منظر میتوان آن را تماماً کاری فرمالیستی دانست، از سوی دیگر نگاهی نیز به سبک کارهای شکسپیر دارد و مؤلفههای این نوع از سبکهای کلاسیک اروپایی را در بخشهایی از نمایش مانند بخشی که قرار است فردی را به دلیل تخطی از دستور مجازات کنند مشاهده کرد. در نهایت اما میتوان گفت ایده اصلی نمایش «انسان» بر روی فرم بنا نهاده شده است و از نظر فاصلهگذاریای که در نمایش وجود داشت و ارتباطی که بین بازیگران و تماشاگران نمایش وجود دارد میتوان آن را جزو آثاری متأثر از سبک «برشت» قلمداد کرد و به نظر من در اجرای این سبک بسیار موفق ظاهر شده است. یکی از ویژگیهای مثبت دیگر نمایش «انسان» وفاداری آن به نگاه «پستمدرن» خود فارغ از ظاهرسازیها و مغلقگوییهای بیمورد است. روایت تکهتکه شده در طول نمایش که باید مخاطب در ذهن خود آن را در کنار هم قرار دهد، روایت داستانی قدیمی که همان شکستن بتها توسط حضرت ابراهیم است را با نگاهی امروزی به نمایش در آوردن و نیز استفاده از ترکیبی از سبکهای مختلف از مواردی است که میتوان با استناد به آن نمایش «انسان» را اثری پستمدرن قلمداد کرد. این نوع تجربه را در گذشته و در نمایشهایی که قبل از ورود به سالن نمایش شروع میشد مثل «قلندر خانه» امین فقیری نیز داشتهایم که در آن بهعنوانمثال بازیگر از میان تماشاگران عبور میکرد و به صحنه نمایش وارد میشد. از این منظر نمایش «انسان» در هنگام شروع من را یاد نمایشهایی از آن دست که در گذشته اجرا میشد انداخت.