روزهای تعطیل گالری: پنجشنبه ها
رونمایی از کتاب خوابدیده و مجموعه آثار حامد صحیحی
از پروژهی کتابهای طراحان آزاد
گالری طراحان آزاد پنج شنبه ها تعطیل است .
طراحی کتاب: استودیو کارگاه
(مدیرهنری: آریا کسایی -طراح: ساناز سلطانی)
چاپ, نشر: انتشارات نظر
معرفی پروژهی کتابهای طراحان آزاد
کتاب اول: «خوابدیده» - حامد صحیحی
مستندسازی تاریخ هنر معاصر، بخشی جداییناپذیر از روند توسعهی هنر است. خوشبختانه در دههی اخیر این ضرورت تا حد زیادی به رسمیت شناخته شده است. هرچند با کاستیهای بسیار که با توجه سابقهی اندک آن، اجتنابناپذیر بهنظر میرسد.
نیمی از سدهی حاضر به غفلت از ثبت تاریخ هنر گذشته است. به این سبب انبوهی از کارهای نکرده به جا مانده: ثبت هنرمندان مدرنیست، آثار و دستاوردهایشان، دوران انقلاب و جنگ، هنر ایدیولوژیک و سپس دوران گذار که با شاخصهی رویکرد به هنر مفهومی شناخته میشود؛ ورود رسانههای جدید که، طومارشان در سیلابی که موج تجارت هنر به همراه آورد، پیش از آنکه به درستی شناخته شوند درهم پیچیده شد. همه، بیآنکه فرصت نقد و بررسی داشته باشند، بیآنکه حتی به تمامی ثبت شوند، بیدرنگ و شتابزده جای خود را به دیگری دادند. دشواری کار نیز از همینجاست. گویی کلافی سردرگم، که چارهاش در گرهگشایی یک بخش نیست.
با اینحال طراحان آزاد به این نتیجه رسید، که اگر در معرفی و ثبت هنرمندان معاصری که شاهد رشد و شکوفاییشان بوده و خود را به گونهای در روند تحول آنها سهیم میداند گام بردارد، به سلامت خواهد توانست از عهدهی امر برآید. در اینجا ما از هیچیک از هنرمندان صاحبنام گذشته اعتباری کسب نمیکنیم. همچنین، خود را در عرصهای از هنر مدرن یا هنر ایدیولوژیک که به دورههای پیشتر از حیات فرهنگی خودمان تعلق دارد وارد نمیکنیم. بلکه تجربهی زیستهمان را مدون میکنیم. آن هم بخش بسیار کوچکی که از نزدیک شاهدش بودهایم و در آن نقشی هرچند کوچک ایفا کردهایم. به گمانمان اگر هریک از ما اینگونه عمل کند، نهایتاً ما به کل تاریخ ثبت شدهی دوران خود دسترسی خواهیم داشت.
از طرفی هنرمندان مورد بحث به بخشی از عرصهی هنری ایران تعلق دارند که خارج از حیطهی رسمی شمرده میشود. در نتجیه، چهبسا از نمایشگاههای بزرگ، بینالها و گاتالوگها و اسناد مربوط حذف میشود. همچنین در رسانههای جمعیِ رسمی همچون رادیو و تلویزیون و امثالهم به خواست خود و درواقع به اجبار حضور نمییابند. بنابراین تدوین و به ثبت رساندن آثار و آراء آنها ضرورتی دوچندان مییابد، تا علیه فراموشی تاریخی مرسوم پای بفشارد. ما برآنیم که حضور خود را به ثبت برسانیم. حتی اگر موانعی در راه باشد و یا با محدودیتهایی مواجه باشیم و اگر چه نتوانیم با کتب فاخر و تجملی رقابت کنیم.
مجموعه کتابهای طراحان آزاد که از مقیاس یک کاتالوگ نمایشگاهی فراتر میرود، با کتاب «خوابدیده،» از آثار حامد صحیحی آغاز میشود؛ هنرمند جوانی که برای اولین بار در ۲۲ سالگی همکاری خود با طراحان آزاد را آغاز کرد، و تاکنون بیش از ۱۲ نمایشگاه در این فضا برگزار کرده است. هنرمندی که به گمانمان راهی منحصربهفرد را در کار خود پی گرفت. دنباله روی جریانات رایج نشد و هر بار و در هر نمایشگاه، مسیرهای نوینی به هنر معاصر پیشنهاد داد. او در میانهی راه است. با اینحال گنجینهاش مملو از آثار دیدنی و قابلبحث است. طراحان آزاد از نزدیک ناظر تلاش بیوقفه و رشد سریع او بوده است، دنیای ذهنی او را میشناسد و برای معرفیاش سعی بسیار کرده است، و حالا هم مجموعهی خود را با «خوابدیده»، گزیدهای از آثار او به همراه متونی از جواد مجابی، کامبیز موسوی اقدم، و سوزان وینچ آغاز میکند.
تلاش ما این است که هر سال یک یا دو کتاب از این دست را به گنجیهی اسناد هنر معاصر ایران اضافه کنیم. به امید آنکه هر مجموعه بتواند در طول تاریخ، آثار این هنرمندان را در خود حمل کند و ارزشها و لغزشهای زمانهی خود را بازتاب دهد.
بخشی از وجود این کتاب، مدیون نشر نظر و حمید رضا پژمان است.
رزیتا شرفجهان
اردیبهشت 1396