نگاهی به اجرای «اژدهای طلایی» به کارگردانی علی پروشانی (اینستاگرام Hossein Rasouli حسین رسولی)
ابتذال طلایی فرمالیستی
سید حسین رسولی
این روزها نمایش «اژدهای طلایی» به نویسندگی رولَند شیمِلْفِنیگ و کارگردانی علی پروشانی در ایرانشهر روی صحنه است. نمایش آنقدر آشفته و فرمالیستی اجرا میشود و آنچنان دور از زندگی روزمره ایرانی است که بحث و تحلیل خاصی نمیطلبد، فقط چند نکته کلی درباره وضعیت اجرا و کلیت تئاتر معاصر مینویسم.
برای دیدن اجراها از چه منظری وارد شویم؟ پیشنهاد من چنین است:
الف_
... دیدن ادامه ››
دغدغه اجرا؛
ب_انضمامی بودن و امر روزمره؛
پ_فرم اجرا (رئالیسم و ناتورالیسم در برابر فرمالیسم به مثابه ماشین تو خالی)؛
ت_امر سیاسی (اختگی سیاسی یا بازگشت امر سیاسی).
آیا پروشانی دغدغه ای نسبت به جامعه این روزهای ایران دارد؟ آیا اجرای او از متنی غربی، مناسبتی با زندگی روزمره معاصر ما دارد؟ آیا پلی به مردم ایران زده است و اجرا را انضمامی (دارای زمان و مکان مشخص) کرده است؟ اگر نکرده است به مناسبات اجتماعی ایران اشاره میکند؟
آیا شکل و شمایل فرمالیستی اجرا تاثیرگذار است یا به قول لئون تروتسکی تبدیل به ماشین توخالی شده است؟
آیا اجرای پروشانی فرم خاصی را شکل داده و سپس به مسائل سیاسی پرداخته است؟
تمام پاسخ ها منفی است و با «متنی» به مثابه «اجرایی» آبکی و با اندیشهای «شُل» مواجه هستیم. بهروز صفدری مینویسد: «کلمه «شُل» (molle) تلمیحی است از عبارتی که لوترهآمون در یکی از نامههایش به کار برده بود. بعدها کاربرد این عبارت در متنهای نقد رادیکال معنای طعنهآمیز خاصی به این اصطلاح بخشید. پیشتر در زیرنویسی در کتاب فرنچتئوری و آواتارهایش آن را چنین توضیح داده بودیم: «عبارت توصیفی «کلهگندههای وارفته» با بارِ تحقیرآمیز نسبت به روشنفکران پرمدعا و سستعنصر به کار میرود. در اینجا نیز «تبارشناسی اندیشه شل»، تداعیکننده همان شُل و وِل بودن، وارفتگی و بیانسجامی در تفکر جریانِ پستمدرن است. آغازگر تحلیل این مفهوم هم میگل یا میکل اَموروس، تاریخشناس و تئوریسینِ آنارشیست اسپانیایی است که موضعی نزدیک به نقدِ سیتواسیونیستی و جریانهای ضدصنعتی دارد.» انسانها این حقیقت را دریافتهاند که وسایل تبلیغاتی و تدابیر سیاسی به راه صواب نمیروند... این وسایل ارتباط جمعی به طور مخفی بین هنر، سیاست، مذهب، فلسفه و تجارت هماهنگی ایجاد کردهاند؛ از این قرار ارزشهای فرهنگی به شکل کالای روزمره در آمده و به ابتذال گراییده است. اغلب تئاترهای ما هم مبتذل شدهاند. واقعا چه باید کرد؟
https://www.instagram.com/p/B1hH6t2gZM8/?igshid=1l7cmpo0y3p3p