ارباب جمشید زرتشتی
این شش ستون با قدمتی بیش از ۱۵۰ سال پس از تخریب عمارت داماد ناصرالدین شاه در مهراباد، زینببخش این بنا در کوچه ارباب جمشید روبه روی خانه ارباب جمشید میشوند.
ساختمان سه طبقه روبهروی منزل ارباب جمشید، در ضلع شمالی میدانچه است که تابلو «اتحادیه صنف خیاطان» دارد. پس در گوگل مپ اتحادیه صنف خیاطان را جستجو کنید.
خانه ارباب جمشید زرتشتی هم اکنون یک ویلا چهار هزار متری هست که فقط از بیرون میتوانید ببینید.ضمنا در کوچه کناری بین خانه جمشید و این ستونها
... دیدن ادامه ››
، یک ساختمان قدیمی هست که جالبه،الان دیزی سرا هست ولی قبل انقلاب میگن کلوب و دیسکو بود.
خیابان بابی ساندز تقاطعی در خیابان نوفل لوشاتو که باغ سفارت روسیه قرار دارد و الان خیابان نوفل لوشاتو در رنگارنگی درختانش(مسیر بین دو سفارت روس و انگلیس) در اذر قشنگ هست.این باغ سفارت میگویند باغ اتابک بود که متعلق به ارباب جمشید بود و با دسیسه انگلیس و روسها از چنگش بعد ورشکست کردنش ،دراوردند. باغ اتابک همان باغی هست که ستارخان و سیصد نفر از یارانش توسط سردار اسعد بختیاری کشته میشوند
##مقارن نهضت مشروطه، او کمک مالی بسیاری به مشروطهخواهان کرد؛ و از جمله پارک جمشیدآباد (جمالزاده کنونی) را در موقع ورود ستارخان و باقرخان و شاهسونها محل توقف و سکونت و پذیرایی از آنان قرار داد. تنها یک فقره از کمکهای او به مشروطه طلبان، پرداخت بیست هزار تومان بود. همچنین در اوج درگیریهای مشروطهخواهان با نیروهای حامی استبداد، به دستور وی اسلحه و مهمات را در عدلهای پارچه و پنبه جاسازی میکردند و از بوشهر به تهران میفرستادند. وی همچنین در زمان تحصن بازرگانان و بازاریان تهران در سفارت انگلیس برای حمایت از مشروطه، به واسطه حاج محمدتقی بنکدار هشت هزار تومان برای تأمین هزینههای متحصنین پرداخت.
کوچه ارباب جمشید، سالها پیش از گسترش بیحساب و کتاب و افسارگسیخته تهران، در زمان ناصرالدین شاه، شمالیترین نقطه تهران محسوب میشد و در نقشههای عبدالغفار (دانشمند، منجم و نقشهبردار تهران در دوره قاجار) جزئی از باغهای ظهیرالدوله بوده است. با تغییرات کالبد شهری، از دوران قاجار تا پهلوی اول، کمکم باغها به بافت مسکونی تبدیل شد و به مرور زمان تغییرات بیشتری به لحاظ شهری، معماری و اجتماعی در آن هویدا شد. با وجود همه این تغییرات، کوچه ارباب جمشید فرم اصلی خود را حفظ کرده و بناهای ارزشمندی را در خود جای داده که بخشی از هویت تهران قدیم شدهاند.
در نخستین گامها و نخستین نگاههایمان به کوچه ارباب جمشید، بناهای آجری دو و سهطبقهای را شاهدیم که دارای تناسب معماری و قرینگی هستند و گویای حرکت معماری از خانههای حیاط مرکزی به معماری مدرن. اما هرچه پیش میرویم، با تنوع معماری بیشتری مواجه میشویم. در اواسط کوچه، به تقاطعی برمیخوریم که از قدیم به میدانگاهی یا میدانچه معروف بوده است. با مستنداتی که از نقشه تهران قدیم به دست آمده، مشخص شده که این میدانگاهی قدمتی حدود ۲۰۰ سال دارد. در ضلع جنوب غربی آن، ملک بزرگی دیده میشود که شاخ و برگ درختان خزانزده حیاطش زینتبخش کوچه ارباب جمشید است. اینجا منزل جمشید جمشیدیان، تاجر زرتشتی، معروف به ارباب جمشید بوده است.
او که در سال ۱۲۲۹ در شهر یزد متولد شد، از یازدهسالگی مشغول به کار شد و در بیستسالگی برای خودش تجارتخانهای راه انداخت و به تجارت لباس و پارچه و منسوجات مشغول شد و سپس به صرافی و بانکداری پرداخت. بدینترتیب، در سی و پنجسالگی از تجار معروف تهران شد و به واسطه خدمت به مردم و بذل و بخشش به نیازمندان، بلندآوازه و نکونام شد. از کارهای خیریه او میتوان کتاب مفصلی نوشت. از رسیدگی به مستمندان و اطعام فقرا و ساخت مدرسه بگیر تا کمک به برگزاری مراسم عزاداری سیدالشهدا(ع) و تعمیر تکایا و پرداخت هزینه درمان نیازمندان.
ارباب جمشید، بهعنوان نخستین نماینده زرتشتیان، به مجلس راه پیدا کرد و همچنین از بنیانگذاران بانک ملی ایران بود و بسیاری از مردم به اعتبار خوشنامی او در بازار، سرمایه خود را به این بانک سپردند.
سرانجام، ارباب جمشید گرفتار توطئه رقبای خود، بانک شاهی انگلیس و بانک استقراضی روس، شد و اعلام ورشکستگی کرد. او اگرچه بخش زیادی از ثروتش را از دست داد، ولی بر خلاف برخی از ادعاها هرگز فقیر نشد. شاهد این کلام آنکه منزل شخصیاش به مساحت چند هزار متر، همچنان در همان محله پا برجا و در اختیار وارثان است. نام این کوچه، یادگاری است از این مرد نیکسرشت که حالا بخش مهمی از هویت محله ارباب جمشید را در خود دارد.
ستونهای ۱۵۰ ساله
اما آنچه که بیش از خانه ارباب جمشید نظرها را به خود جلب میکند ساختمان سه طبقه روبهروی منزل ارباب جمشید، در ضلع شمالی میدانچه است که تابلو «اتحادیه صنف خیاطان» بر آن خودنمایی میکند. این بنا که معماری آن به دوره پهلوی اول بازمیگردد، روزگاری متعلق به حسنخان معتضدی بوده است و مدتی نیز بهعنوان استودیوی فیلمسازی از آن استفاده میشده است. از جمله تزیینات و ویژگیهای معماری بنا، پلکانهایی با سقف مضاعف و لبه سیمانی بالای پنجرههاست. گرهچینی درها و شیشه رنگی پنجرهها بوی اصالت معماری ایرانی را دارد. الهام کاویانی، کارشناس معماری، در خصوص این بنا میگوید: «در جبهه جنوبی هر طبقه از این ساختمان، یک ایوان قرار گرفته و پوشش بام آن شیروانی است. طبقه اول آن همچنان بهصورت سابق باقی است، ولی در طبقه دوم و سوم در طول سالهای مختلف تعمیراتی صورت گرفته است. بازشوهای این بنا از جنس چوب و فرم بعضی از بازشوهای کوچه، دایرهای اجرا شده است.»
اما آنچه بیش از اینها نظر بیننده را جلب میکند، ۶ ستون کار گذاشتهشده جلو این عمارت است. این ستونهای چدنی، با قدمتی بیش از ۱۵۰ سال، بقایای بهجامانده از ۵۲ ستون عمارت قشلاقی دوستمحمدخان معیرالممالک (داماد ناصرالدین شاه) در روستای مهرآباد (محدوده فرودگاه مهرآباد کنونی) است. دوستمحمدخان که ساخت این ستونها را به شرکت ولتر فرانسه سفارش داده بود، از بد روزگار ناچار به از دست دادن عمارت قشلاقیاش میشود و این ۶ ستون پس از تخریب آن عمارت، زینببخش این بنا در کوچه ارباب جمشید میشوند
منبع نت##