کارگاه›شاملو خوانی

می‌خواهیم شعرهای احمد شاملو را بخوانیم و توضیح دهیم، قطعه به قطعه و کتاب به کتاب و سال به سال؛ از نخستین شعری که در مجموعهٔ لعنت‌شده و بدنام «آهنگ‌های فراموش‌شده» چاپ خورده، تا آخرین شعری که در «حدیث بی‌قراری ماهان» آمده است، و فقط هم شعرهایش را نخوانیم، همچنین تا حد امکان، نوشته‌های مختلفی را هم که مستقیم یا غیرمستقیم با این شعرها نسبتی دارند، مثلاً یادداشت‌ها و گفت‌و‌گوهای شاعر یا مطالبی که دیگران دربارهٔ این شعرها نوشته‌اند، روی میز بریزیم و پیش چشم بیاوریم.

مثل اینکه می‌خواهیم شاملو را برای اولین‌بار بخوانیم، اما خب، توهمی در این باره نداریم؛ می‌دانیم پیش از ما دیگران بارها و بارها شاملو را خوانده‌اند و خود ما نیز دوره‌های مختلف شاملوخوانی داشته‌ایم. نمی‌خواهیم گذشته‌ای را که حول‌و‌حوش شاملو شکل گرفته، به تعلق دربیاوریم؛ اتفاقاً این بار می‌خواهیم شاملو را یکجا با همان گذشته به یاد بیاوریم و درست به همین دلیل است که انگار اولین‌بار است فرصت شاملوخوانی به ما دست می‌دهد.

می‌خواهیم آن تصویر کلی را که از شاملو در حافظهٔ عمومی ما نقش بسته است، لختی کنار بزنیم و با شاعر در متن شعرهایش و همزمان در متن شعر معاصر دیدار کنیم. پس سروکار ما با یک «شاملو» نخواهد بود؛ ما با «شاملو»های متعددی روبه‌رو خواهیم شد که در دوره‌های مختلف شعری او سربرمی‌آورند و راه دیگری را در پیش می‌گیرند. مسیله دیگر تفاوت شاعران دیگر با شاملو نیست؛ دوره‌های مختلف شعری شاملو نیز حامل تفاوت‌هایی چشمگیر با یکدیگر به نظر می‌رسند.
همچنین به‌قدر کافی دربارهٔ محتوای شعرهای شاملو صحبت کرده‌اند؛ همدلان شاعر نتیجه گرفته‌اند که او شاعری متعهد بوده است و منتقدانش بار دیگر میان شعر و شعار تمایز گذاشته‌اند و این شعرها را بیش‌تر از جنس شعار دانسته‌اند. ما از همان ابتدا سر وقت فرم شعرهای شاملو می‌رویم و آن‌ها را چنان می‌خوانیم که گویی برای نخستین‌بار است با چنین متنی روبه‌رو می‌شویم؛ می‌خواهیم ببینیم چه چیزهایی را دور می‌ریزند و چه چیزهایی را نگه می‌دارند یا جایگزین می‌کنند، چطور شکل می‌گیرند و چگونه به کار می‌افتند.

شاملو نمی‌خوانیم تا بار دیگر او را اثبات یا نفی کنیم. می‌خوانیم، چون در مقام یکی از پرخواننده‌ترین شاعران معاصر به ما نشان می‌دهد شعرخواندن، خلافِ آنچه تصور می‌شود، مطلقاً کار ساده‌ای نیست.

روزهای برگزاری:‌ ۱۰ جلسه روزهای پنجشنبه
هماهنگی: ۰۹۳۵۷۳۸۴۶۳۷