عنوان :
*نقش دولت در توسعه زیرساختهای فرهنگی و چرایی ماندگاری اقبال عمومی به آثار فاخر سینما و تئاتر*
چکیده:
اقبال مداوم مردم به آثار فاخر گذشته مانند هزاردستان و روزی روزگاری نشان میدهد که جامعه همچنان نیازمند محصولات فرهنگی باکیفیت است. این مقاله به بررسی چرایی این علاقه پایدار و نقش دولت در توسعه زیرساختهای فرهنگی میپردازد و نشان میدهد که با انتقال مدل موفق تولیدات گذشته به حوزه تئاتر، میتوان رکود فرهنگی را برطرف و نشاط اجتماعی را احیا کرد.
---
مقدمه:
فرهنگ و هنر رکن اساسی رشد اجتماعی و هویتسازی در هر جامعهای هستند. تجربه
... دیدن ادامه ››
کشورها نشان میدهد که رونق هنر زمانی رخ میدهد که دولتها در زیرساختها، حمایت مالی و توسعه فضاهای فرهنگی نقشی فعال داشته باشند. در ایران نیز نمونههای موفقی از آثار نمایشی و سینمایی دهههای گذشته وجود دارد که باوجود گذر زمان همچنان مخاطب فراوان دارند.
---
چرایی علاقه ماندگار مردم به آثار فاخر گذشته
با وجود گذشت چند دهه، بسیاری از مردم همچنان به تماشای سریالها و فیلمهای کلاسیک علاقه نشان میدهند. دلایل این استمرار فرهنگی را میتوان اینگونه تحلیل کرد:
۱. کیفیت ساختاری و محتوایی
آثار ماندگار گذشته بر پایه تحقیق، سناریوی قوی، موسیقی اصیل، کارگردانی دقیق و بازیگری حرفهای شکل گرفتهاند. این کیفیت باعث شده که حتی نسلهای جدید نیز با آنها ارتباط برقرار کنند.
۲. سرمایهگذاری و حمایت فرهنگی دولت در دوران تولید
در دوره ساخت این آثار، دولت نقش فعالی در تأمین بودجه، فراهمسازی فضا، و ایجاد آرامش تولید داشت. همین حمایت موجب شکلگیری سریالها و فیلمهایی شد که امروز میراث فرهنگی-هنری کشور محسوب میشوند.
۳. پاسخ به نیازهای فرهنگی جامعه
آثار فاخر گذشته نه فقط سرگرمی، بلکه تفسیر تاریخی، اخلاقی و اجتماعی ارائه میکردند. مردم در شرایط امروز ـ با وجود فشارهای اقتصادی و روانی ـ همچنان به سمت محتوای امیدبخش و هویتساز گرایش دارند.
---
نقش زیرساختهای فرهنگی در جذب مخاطب
زیرساخت مناسب فرهنگی میتواند رابطه مردم با هنر را تقویت کند. هرجا زیرساخت وجود داشته باشد، فرهنگ رونق میگیرد.
نمونه بارز، موج عظیم استقبال از خبر اجرای احتمالی شجریان در برج آزادی بود. این واکنش عمومی نشان داد که مردم از فرهنگ دور نشدهاند، بلکه فرصت فرهنگی به آنان کم ارائه میشود.
---
اگر همین الگو به تئاتر منتقل شود…
تئاتر یکی از زندهترین گونههای هنری است؛ برخورد مستقیم بازیگر و مخاطب باعث اثرگذاری عمیق آن میشود. اگر دولت مجموعه اقدامهای زیر را انجام دهد، تئاتر میتواند دوباره به اوج برسد:
۱. حمایت مالی و تخصیص بودجه پایدار
تولید آثار فاخر نیازمند بودجه شفاف، حمایت هنرمندان و تأمین هزینههای اجرایی است.
۲. توسعه سالنهای استاندارد در سراسر کشور
تمرکز سالنها در چند شهر بزرگ، نابرابری فرهنگی ایجاد کرده است. توسعه فضاهای نمایشی امکان رقابت و تنوع آثار را افزایش میدهد.
۳. حمایت تبلیغاتی و رسانهای
تئاتر بدون معرفی و دیده شدن نمیتواند اثرگذاری اجتماعی داشته باشد. دولت میتواند فضاهای شهری و رسانههای عمومی را در اختیار تولیدات فرهنگی بگذارد.
۴. تقویت آموزش و جذب هنرمندان جوان
مدارس بازیگری، حمایت از تئاتر دانشجویی و کارگاههای تخصصی میتوانند نسل جدید را وارد این عرصه کنند.
---
نتیجهگیری
جامعه ایران برخلاف تصور برخی، از هنر فاصله نگرفته است؛ بلکه با کمبود آثار باکیفیت و زیرساخت مناسب روبهروست. تجربه آثار ماندگار گذشته نشان میدهد که هر زمان کیفیت، معنا و حمایت وجود داشته، مردم نیز بهصورت گسترده همراه شدهاند.
بنابراین سرمایهگذاری دولت در زیرساختهای فرهنگی نه هزینه، بلکه سرمایهگذاری بر امید جمعی، نشاط اجتماعی و توسعه فرهنگ ملی است. انتقال این الگو به تئاتر، میتواند سکوهای نمایشی را دوباره پر و فقر فرهنگی را کاهش دهد و جامعه را به سمت نشاط و گفتگو سوق دهد.
باتشکر
محمد محمدی پور