یادداشت مصطفی محمودی درباره فیلم لاتاری

سومین فیلم محمد حسین مهدویان کارگردان جوان سینمای ایران بالاخره با تمام حواشی ای که از زمان ساخته شدنش داشت به روی پرده رفت. در جریان ماجراهای رد فیلمنامه لاتاری جمال شورجه عضو شورای پروانه ساخت در گفت و گویی از دلایل رد فیلمنامه سخن گفته و تاکید کرده بود: " احساس کردیم با سابقه درخشان ایشان (مهدویان) در چند کاری که ارائه داده اند، صلاح نیست این فیلم را بسازند و امیدوارم بتوانند کار بهتری در ادامه بسازند." (نقل به مضمون)
شورجه در پاسخ به این که آیا عنوان فیلم «لاتاری» معرف مضمون فیلمنامه بود که منجر به رد آن شد؟ ادامه داد: عنوان فیلم در ابتدا «نوشین» نام داشت و نسبت به دو فیلم قبلی مهدویان کاملا متفاوت و در ژانر اجتماعی بود. به هر حال این جنس کارها مشخصات و حساسیت های خاص خود را دارند و اثر ایشان مورد موافقت شورای پروانه ساخت قرار نگرفت و اعضا صلاح ندیدند چنین جوان خوش آتیه ای ورود به موضوعی کند که ممکن است حاشیه هایی را به دنبال داشته باشد. خوشبختانه آقای مهدویان با بلند نظری و سعه صدر پذیرفتند.(نقل به مضمون در همان مصاحبه)
خب لاتاری ساخته شد. پس اینکه مهدویان چه چیزی را پذیرفته مشخص نیست و از ان مهمتر اینکه شورجه به حاشیه های بعدی ورود به چنین موضوعاتی برای فیلم و مهدویان اشاره کرده بود که در جریان نمایش لاتاری هرچه تلاش کردیم تا ردپایی از بروز حاشیه های مورد اشاره عضو محترم شورای پروانه ساخت را بیابیم به نتیجه ای نرسیدیم.
واقعیت این است که لاتاری اثری دغدغه مند است که بر محور یکی از موضوعات مهم و آسیب های اجتماعی که امروزه جامعه با آن درگیر است استوار شده است قاچاق دختران ایرانی به شیخ نشین های خلیج فارس. تجارت فساد و فحشا  که ظاهرا در پس آن موارد دیگری همچون مواد مخدر، پولشویی و غیره هم صورت می گیرد. این موضوع به خودی خود بیش از یک دهه است که در جامعه ما حساسیت بر انگیز شده و موضوع تازه ای نیست ضمن اینکه هیچگاه پاسخ متقن و دقیقی هم از سوی مسئولان امر دراین باره ارائه نشد. و شاید یکی از حاشیه هایی که مورد  نگرانی اعضای شورای پروانه ساخت قرار گرفته بود همین مساله بود. باقی ماجرا هم که آنقدر گل درشت و شعاری است که نمونه اش را نمی توان در فیلم های دم دستی تجاری و اکشن نیز پیدا کرد. اینکه بلند شوی بروی و در یک کشور حاشیه خلیج فارس به راحتی بزنی و بکشی و جلوی دوربین ها بیانیه سیاسی و غیرتی و اجتماعی بخوانی و از آنطرف  تلویزیون و مقامات آنجا در کسری از ثانیه شناسایی ات کند که  کیستی و از کجا آمده ای و تا صفحه آخر شناسنامه ات را هم دربیاورند و بچه های امنیتی هم که به راحتی آنجا فعالیت تعقیب و مراقبت و شناسایی و آدم کشی انجام می دهند زل بزنند به صفحه تلویزیون و نگران امنیت ملی باشند و به فکر فرو بروند که این آرتیست بازی رفقا را چگونه جمع کنند آنقدر ساده انگارانه است که سبب می شود تا همه نگرانی های ناشی از ایجاد حاشیه برای اعضای شورای ساخت از بین برود و ایکاش اعضای محترم بجای فکر کردن به حاشیه ها، ایرادات و حفره های فیلمنامه را جمع و جور می کردند و بابت ساده انگاری بیش از حد ماجراهای اینگونه ، لااقل از دادن پروانه ساخت خودداری می کردند.
شاید تنها نکته مثبت لاتاری را می بایست درسوژه دغدغه مند مهدویان جست و جو کرد. مساله مهمی که باید سینمای ایران سالیان پیش به سراغ ان می رفت و به دلایل مختلف متاسفانه نسبت به این مساله مهر سکوت بر لب زد و هیچگونه پرداختی نسبت به آن صورت نگرفت. اما ورود آدمهای دلسوخته دوران جنگ و دفاع مقدس که اینک در حاشیه اند و حضور پر رنگ ماموران امنیتی در آخرین سکانس های فیلم، کلا فضا را به سمت یک ماجرای سیاسی، اجتماعی، جناحی، امنیتی سوق داده و همین انحراف سبب شده تا لاتاری اثری در خور و قابل تامل نباشد. تصورمیکنم مهدویان می توانست همین سوژه دغدغه مند را در قالب اعاده حیثیت توسط همان سه جوان غیرتمند داستانش تا انتها پیش ببرد که همین استارت را هم در بخشی از قصه اش زده اما پس از آن به هر دلیل دیگری از ادامه دادنش منصرف شده.  
بازی ها متوسط است و بازی درخوری بجز نقش آفرینی کوتاه و طنازانه نادر سلیمانی در فیلم نمی بینیم. هادی حجازی فر اندک اندک در یک نقش ثابت در حال کلیشه شدن است. ساعد سهیلی همان جوان عاصی است که در برخی فیلمهایش هم بود، حمید فرخ نژاد جدی را هم در بسیاری از فیلمها حتی بهتر دیده ایم. کارگردانی البته مناسب است و فیلم از ساختار و ضرباهنگ خوبی در حوزه ساخت بهره می برد که تاکید مجددی بر شناخت صحیح مهدویان از لحظه های تعلیق و نبض تماشاگر است اما همانگونه که پیشتر هم اشاره کردم همه اینها فدای سردرگمی کارگردان در رویکردش نسبت به سوژه فیلم شده است. 
در مجموع معتقدم لاتاری اثر بهتری نسبت به کار قبلی مهدویان (ماجرای نیمروز) نیست و لازمست این کارگردان جوان و خوش آتیه سینمای ایران تکلیفش را با خودش و حاشیه های پیرامونش و جناح بندی های سیاسی و غیره روشن کند و خودش باشد. همین و بس!