سرکوب‌ها عامل دلزدگی نمایش‌نامه‌نویسان است

ایلنا: مسعود طیبی که با اجرای نمایش «هملت» میهمان پلاتوی باران است، بی‌توجهی به نمایش‌نامه‌نویسان را از عوامل اصلی فاصله گرفتن هنرمندان در خلق متن می‌داند و تاکید دارد ادامه همین روند موجب فاصله گرفتن نویسندگان از توانایی‌های واقعی آن‌ها می‌شود.

به گزارش خبرنگار ایلنا، مسعود طیبی که چندی دیگر «افرای ژاپنی» را به صحنه می‌آورد، ضمن اشاره به استقبال تماشاگران از نمایش «هملت» در موسسه باران گفت: باوجود ظرفیت کم اما از اجرای نمایش و استقبال مخاطبان رضایت دارم و با توجه به تجربه اجرا در سالن‌های دیگر، امروز بیشتر از قبل فکر می‌کنم استفاده از چهره‌ها و یا سالن خاص ملاک تضمین حضور تماشاگر نخواهد بود. متاسفانه ادامه این روند موجب شده تا بعضی مخاطبان هم سوال نکنند چه نمایشی را قرار است تماشا کنیم، بلکه تنها می‌پرسند کدام بازیگر در اثر به ایفای نقش می‌پردازد.

وی افزود: تماشاگر در کشورهای دیگر بر مبنای نظر منتقدان و نویسندگان تصمیم می‌گیرد تا به دیدن نمایش بنشیند، اما متاسفانه در این زمینه با مشکلاتی مواجه هستیم و محلی برای دیدن نظرات منتقدان تئاتر درباره کیفیت یک اثر نمایشی وجود ندارد.

این کارگردان جوان گفت: گروه‌هایی هستند که به دلیل کمبودهای تکنیکی و اجرایی امکان جذب تماشاگر ندارند و به همین علت برای جذب مخاطب از هنرمندان چهره در نمایش خود استفاده می‌کنند. اگر حضور بازیگران یا دیگر عوامل چهره در نمایش با بیشتر شدن سطح کیفی و محتوایی اثر نیز همراه باشد آن زمان شاهد اتفاق خوبی خواهیم بود و فکر می‌کنم در این صورت ایرادی نداشته باشد کارگردان از چهره‌ها بهره بگیرد.

طیبی با بیان اینکه شاید اجرای نمایش «هملت» اولین و آخرین تجربه او با شیوه غیر رئالیستی باشد، درباره همراهی مخاطبان با آثار گفت: اگر گروه کار خود را درست انجام دهد تماشاگر قطعا برای دیدن نمایش به سالن می‌آید و کیفیت محل اجرا در مرحله بعد خواهد بود. به عنوان مثال اگر اصغر دشتی نمایشی برای اجرا داشته باشد من حتما بلیت خریداری می‌کنم و به تماشای کار خواهم رفت. شاید شیوه مورد علاقه او با آنچه من در نظر دارم تفاوت زیادی داشته باشد اما قطعا نمایش را می‌بینم چون اطمینان دارم کار خود را بلد است.

کارگردان نمایش «تانگوی تخم مرغ داغ» با ارائه توضیحاتی در ارتباط با مراحل طی شده برای خلق نمایش «هملت» بیان کرد: متن نمایش را سال‌ها در اختیار داشتم اما با توجه به جهان پهناور شکسپیر مطالعه درباره ابعاد مختلف کار تمام نمی‌شد و کار به مرحله اجرا نمی‌رسید. حسام منظور چندسال قبل متنی با عنوان «هملت ایکس» نوشته بود و هم‌زمان در آن به ایفای نقش هم می‌پرداخت، اما احتمالا به دلیل تجربه کم ما روی صحنه نیامد. سال 86 هم در نمایشی با عنوان «هملت به روایت تارکوفسکی» همکاری کردم که این اثر در تالار مولوی به صحنه رفت اما از آن نمایش هم رضایت زیادی نداشتم.

وی افزود: بعد از گذشت مدتی احساس کردم می‌توان "هملت" را در فضا و شرایط دیگری روی صحنه برد، به همین دلیل فکر کردم باید در دنیای امروز اتفاق بیفتد اما زبان اجرا کلاسیک باقی بماند. بخش اول نمایش کاملا رئالیستی است ولی بعد از دقایقی این فضا کاملا شکسته می‌شود و با اثری اکسپرسیونیستی مواجه می‌شویم.

طیبی درباره عواملی که موجب اجرای این نمایش شد، اظهار داشت: کتاب «راز شکسپیر» تاثیر زیادی بر ذهن من داشت و از طرف دیگر جهان‌شمول بودن مسائل مطرح شده در آثار شکسپیر موجب بیشتر شدن این علاقه‌ شد. جدال ازلی – ابدی انسان با گناه، همچنین مطالعه و آشنایی با تفکرات میشل فوکو به ویژه نظرات او درباره ساحت دوگانه حیات انسان از دیگر عوامل به حساب می‌آید که موجب می‌شد به اجرای نمایش «هملت» علاقه داشته باشم.

وی در پاسخ به این سوال که عامل گرایش به متون خارجی و مهجور ماندن نمایش‌‌نامه‌های ایرانی چیست، عنوان کرد:‌ متاسفانه حمایت‌ها در این بخش بسیار ضعیف است و ما استعدادهای زیادی داریم که به دلیل مواجه شدن با بی‌توجهی‌ها از دست می‌روند. به عنوان نمونه من با نویسنده‌ای به اسم مسعود هاشمی‌نژاد کار می‌کنم که تا امروز در سکوت فعالیت کرده و شاید به دلیل اینکه 22سال سن دارد کمتر مورد توجه مسئولان قرار گرفته و تعدادی از نمایش‌نامه‌های او در راه جشنواره فجر رد شده است.

این هنرمند تصریح کرد: حاضرم برای نویسنده‌ای همچون اکبر رادی جان دهم و بسیار به او علاقه دارم، اما می‌توانم ادعا کنم مسعود هاشمی‌نژاد؛ رادی دیگری در ادبیات نمایشی ما خواهد بود و در سن کم شاهکار خلق می‌کند. وقتی روند به این شکل ادامه پیدا کند قطعا نوشتن را کنار می‌گذارد و در زمینه رشته‌ تحصیلی خود یعنی مهندسی ادامه می‌دهد. همین سرکوب‌ها موجب می‌شود نویسندگان مطرح ما دیگر مانند گذشته اثر خلق نکنند و متوقف شوند.

وی در پایان با بیان اینکه متن نمایشی خوب به زبان فارسی کم نداریم، گفت: هاشمی‌نژاد نمایش‌نامه‌ای با عنوان «وقتی زندگی با مرگ در گاف پیوند می‌خورد» نوشته بود که حسن جودکی قصد داشت آن را در جشنواره اجرا کند اما رد شد. تحمل کردن این شریط بسیار دشوار است و ما برای دریافت نوبت اجرا در تئاترشهر یا سالن‌های دیگر ناچاریم بجنگیم، آن هم باید انتظار بکشیم تا اجرای یک گروه لغو شود و نوبت به ما برسد. در این وضعیت نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم یک جوان 22 ساله شرایط را تاب بیاورد و در حالیکه توسط هنرمندان شناخته شده تایید می‌گیرد به نوشتن برای کشوی میز تحریر ادامه دهد.

پایان پیام