نمایش›آتن-مسکو

نگاهی به نمایش "آتن- مسکو":
منظور نویسنده و کارگردان از این اجرای دلچسب چیست!

کاظم هژیرآزاد: نمایش آتن- مسکو نوشته نمایشنامه نویس یونانی" اودوکیموس تسولاکیدیس" در تماشاخانه " باران" به کارگردانی " اشکان تفنگ سازان" با ترجمه خوب "سکینه عرب نژاد" و بازی های "سوگل قلاتیان", "صحرا فتحی" , "حوریه میر محمدی" این شب ها در حال اجراست.
نمایش "کمدی – تراژدی" – روزگار ما است . از فاجعه ی قرن بیست ویکمی سخن می گوید. روزگاربیرحمی که دختران جوان کشور های بی بضاعت را برای به دست آوردن زندگی بهتر به دام می کشد. آنها به خاطر فقر, بیکاری,نابرابری و تبلیغات کاذب, به سودای واهی زندگی بهتر و خوشبختی جلای وطن می کنند و به منجلاب کشیده می شوند وبه ساحت انسانی شان توهین می شود.
نویسنده هوشمندانه از نمایشنامه سه خواهر چخوف الهام گرفته و حتی نام این سه خواهر مهاجررا که برای زندگی بهتر از مسکو به آتن آمده اند "الگا", ... دیدن ادامه ›› "ایرنا", و "ماشا" یعنی قهرمانان نمایش سه خواهر چخوف گذاشته است. او به تلویح یاد آور می شود که این سه خواهر همان سه خواهر نمایشنامه چخوف اند. یعنی با وجود اینکه بیش از صد سال از زمان نوشتن آن نمایشنامه که مابه ازای آن در جامعه روسیه وجود داشت گذشته, هیچ تحولی اتفاق نیفتاده است. شاید هم نویسنده خواسته طعنه ای به فروپاشی کشور شوراها و طبعات آن بزند. درنمایش چخوف همین سه خواهر آرزو مند رفتن به مسکو اند وهر روز دراین آرزو می سوزند. حال روزگار مسکو را به چنان افلاکی کشیده که دخترانش ایرنا, ماشا, اولگا - سه خواهر نمایشنامه چخوف - کشور شان را رها کرده و به یونان که خود در تنگنای اقتصادی دست و پا می زند, مهاجرت می کنند.
بدیهی که هیچ کشوری آغوشش را برای مهاجران بی تخصص بازنکرده تا آنها را روی سرگرفته حلوا حلوا کنند. معلوم است که این مهاجران سر از کجاها درخواهند آورند! که نمونه اش را نویسنده و کارگردان در این نمایش به خوبی نشان می دهند. "ماشا" که به دروغ خود را معلم موسیقی معرفی می کند, معلوم می شود که نظافتچی آموزشگاه موسیقی است وآنقدر تحقیرش می کنند که بجای دستمزد, لباس کهنه به او می دهند. این منتهای بی حرمتی به ساحت کار و زحمت انسانی است که در این کشور نسبت به مهاجران روا می شود. ایرنا که زمخت تر است و پشت لبش سیبیل سبزشده ناچار از روحیه مذهب زده آتنی ها سوء استفاده کرده به صومعه پناه می برد و از نزورات مردم کش می ورد و ارتزاق می کند. اما الگا که آب ورنگی دارد, توانسته به لحاظ زیبایی اش شغلکی بیابد, ولی اوهم برای یک روز مرخصی اگر به صاحبکارش دروغ نگوید و خود را به مریضی نزند از کار اخراج می شود. او نیز برای گذران خود و کسب درآمد بیشتر, تیغ زدن از مردان بوالهوس را شغل اصلی خود قرارداده است.
نمایش ازنظرمحتوای فکری تراژدی دختران بی پناه اینگونه کشورها را مطرح کرده و به نقد می کشد, اما ازنظرشکل و بافت داستانی و کمپوزیسیون وهم کارگردانی اشکان تفنگ سازان , کمیک و خوش آهنگ است. بی تناسبی رفتار و کرداراین سه خواهر نسبت به هم و دیگرانی که ارطباتشان با آنها مطرح می شود خنده آوراست و نشان می دهد که چگونه شرایط ازاین سه خواهر بی نوا دلقکانی زبل , دروغ زن و تیغ زن و در عین حال قابل ترحم ساخته است.
کارگردان این مضمون درخور روزگار ما را که نمونه اش درکشور خودمان در رفتاربا افاقنه مهاجر تا نمونه تن فروشی دختران کشورهای فقیرآسیا در کشور های ثروتمند و نفت خیزحاشیه خلیج فارس و اروپای ثروتمند را با فرمی ساده و در عین حال پیچیده از نظر بازی بازیگران جوان ومستعد به صحنه برده است که حاصل آن اجرایی چشمگیر, ساده و زیبا است.
ساده از این نظرکه به خاطر صرفه جویی و کم خرج شدن نمایش اتاق اولگا - حتی اگر فقیرانه باشد - می بایست یک اتاق با چیدمان معمولی "واقع گرایانه" باشد.به اتاق نمی آید اما بازی خوب و با مهارت بازیگران مجال نمی دهند که ما به این مساله فکر کنیم که اینجا کجایش اتاق است؟ نمایش چنان ریتم سریع و بی منفذی دارد که امکان نفس کشیدن به ما نمی دهد. سر بجنبانی نمایش به اتمام رسیده و لبخندی از روی رضایت و حظ بصری بر لب هایت نشسته است. لبخندی که بعد از اتمام نمایش و رفتن از تماشاخانه, تازه به اندیشه ات رسوخ می کند و تو را به فکر می اندازد که منظور نویسنده و کارگردان از این اجرای دلچسب چه بود؟