نمایش›در خواب دیگران

"درخواب ِدیگران ، روانکاوی ِلاکانی "

"درخواب دیگران" پیش از آنکه نمایشی سیاسی و یا روایتگر رویدادهای تاریخی باشد ،نمایشی روانکاونه با محوریت ِنظریه های فرویدی و لاکانی ست ..
آنجا که بحث اصلی بر ناخوادگاه شخصیت های داستان و دروجهی دیگر ،تماشاگر، بنا میشود که براساس ساختار زبانی ناخوادگاهِ مورد نظر لاکان ست ..
از صدا که بعنوان ِگوینده ی داستان گرفته تا نشانه های زبانی موجود دردیالوگ ها ، تا آئینه ای که در دکور و بعنوان در بکار گرفته شده تا پرده ای که فاصله ی امر نمادین و واقعی ست و تا پیرمردی که خاطرات را مرور وبیان میکند، همه تاکید برتئوری های روانکاوانه لاکان در موضوع ناخوادگاه ست
در طی رشد، نشانه‌ها یا تصاویر صوتی ،خاطرات و آرزوها مجموعه‌ای را می‌سازند که همانند یک متن، ناخودآگاه ما را می‌نویسد، آنچه در ناخوادگاه ما شکل گرفته بزعم لاکان "گفتمان دیگری " ست که دسترسی به امر واقعی در ما را دور از امکان میکندگویی ما این نمادها را به وجود می آوریم، آنها را به دیگری منتقل می کنیم، در آنها غوطه می خوریم، و سرانجام آنها را از خاطر می بریم تا در وقتی دیگر بکارشان ... دیدن ادامه ›› گیریم.

"درخواب دیگران" اطلاعاتی از رویدادهای جاری از زبان کارکترها بیان میشود که میتواند حکم نشانه یا دال را داشته باشد تماشاگر به حافظه ی تاریخی خود رجوع میکند و به مدلول خود میرسد وقایع و نتیجه را کندوکاو میکند پروسه ی دستگیری ها و در خاتمه خبر نهایی...آنجاکه هریک از کارکترها زبان ناخوادگاه میشود و میگوید " همین لحظه را قبلا دیده بودم تو اجازه نمیدهی من گوشی تلفن را بردارم" اما اجازه ی برداشتن گوشی به او داده میشود امکانی ست که نویسنده میخواهد این رابطه ی رویتن شده را برهم بزند وبااین روش به مخاطب نیز امکان دهد از ناخوادگاه خود فراتر رود و از بازیهای ِذهنی مدون دال هادور شود و طبق آنچه لاکان میگوید دیگری خود را گم کند وکنار بگذارد

مجرمیت ِگوینده ی رادیویی که یک خبررسان ست ، راننده ای نظامی که وظیفه اش را انجام داده و خبرنگاری که حتی دریک روزنامه ی سیاسی قلم نمیزند ، اینها داده هایی ست که دال ذهنی مخاطب را نشانه میگیرد اما وقتی خبر فرجام انها باز میماند نویسنده میخواهد مخاطب بر مدلول خود فائق آید و از بازی های ذهنیِ دیگران دورشود .

متن دارای پیچیدگی منحصر به خود ست و استفاده از قالبِ اتفاقات تاریخی و اجتماعی برای بروز تئوری روانکاوی ِ دیگری لاکان اگرچه مناسب ست و این خود نیز بازی زبانی ست که ذهن تماشاگر را درگیرکند اما به نظر میرسد وجه بیانی آن بسیار پنهان ست وآنچنان که باید نمادعینی برای هر مخاطبی ندارد و درنهایت ،تکراری از سه واقعه در سالهای متمادی را نشان میدهد که شبیه هم شروع وپایان میبابند( اگرچه به نوعی همین پنهان بودن که البته با پنهانیت ناخوادگاه نیز همسوست ،نوعی ویژگی بحساب آید ..)
جدای از موارد فنی واجرایی ، درخواب دیگران بجهت خوانش ِروانکاوانه اش برای من دلپذیر بود ..

آرزوی موفقیت های بیشتر برای جناب برهانی مرند وگروه اجرایی

نیلوفرثانی
16 بهمن94