نمایش›حذفیات

"حذفیات ، پرده برداشتن از حقایق پنهان روان"

"حذفیات"، نمایشی ست با ریتمی تکرار و مکث در 6 صحنه که پرده ی آخر، روالش تغییر میکند و دیگر نه تکراری ،درمیان ست و نه از حذفیاتی که در طی چند صحنه هربار در گفتگو های کارکترها اتفاق می افتد .... صحنه ی آخر ، ثمره ی چند صحنه ی پیشین ست که مخاطب را وارد دایره ی مفاهیم و روابط مورد بحثش می کند تا نتیجه گیری از سطح به عمق نفوذ کند ..
تکرار در صحنه ها وحذفیاتش از سویی به رابطه ایی که مورد بحث ست اشاره دارد که هربار کوچک تر ، محدودتر و کلی تر میشود و ازسوی دیگر پیش زمینه ای ست تا مخاطب با دریافت داده ها ، فرصت کند با مرور تکرار و جریان، درک عمیق تری از هر کارکتر بدست بیاورد ...
"حذفیات" ، دیدار مادر و دختری محصل ست که نوع وشکل رابطه اشان در برشی نمایش داده میشود ، رابطه ای که بدلیل جدایی پدرومادر وانتخاب دختر برای زندگی با مادربزرگش، وضعیت دیگری بخودگرفته و متعاقبات آن با ظرافت در متن گنجانده و به مخاطب عرضه میشود .مخاطبی که خود دراین جامعه و شاید یکی از این کارکترهایی باشد که برصحنه ... دیدن ادامه ›› حاضر ست ...
داستان "حذفیات "، علی رغم ِتمرکز آن بر مقوله ی "حذف و جاافتادگی" چه آنجا که مربوط به کلمات و متن ست و چه بخشی که معطوف به حذف عناصری مهم در روابط بین آدمهاست ؛ بازگوکننده ی معضلی مهم و اجتماعی ست که شاید گریبانگیر بسیاری از خانواده ها و نوجوانانی ست که با بحران تقابل سنت و مدرنسیم درجوامع سنتی و مذهبی روبرو هستند ..
بُعد روانشناختی ، متاثر از ِساختاری(خانواده) ست که تمام روابط اعضا براساس آن شکل گرفته و بنا شده ،و آنقدر در جامعه ، مسلط و ارزشمند تلقی شده است که درصورت شکست ، شکلی از فاجعه را برای اعضای ازهم جدا شده اش، رقم میزند .
مادری که دچار فروپاشی روانی ست ،پدری که همیشه احساس شرمندگی و گناه دارد و فرزندی که ترجیح میدهد کانون گرم محبت خانوادگی را در جایی بجزکنار پدر یا مادر خود بدست بیاورد .

طبق آنچه در نظریه های روانکاوی و روانشناسی تاکید میشود فقدان هریک از والدین بدون جایگزینی مناسب درهمان جایگاه، در طی رشد فرزند ،مشکلات روانی بسیار و درنتیجه اختلالات وحساسیت های رفتاری ،احساسی و فکری را ایجاد میکند بطوریکه در این نمایش اشارات مادر به ویژگی های شخصی وخصوصی "شیما" موید این مسئله ست که او گره های درونی زیادی دارد ..
فقدان پدر ، و اهمیت روند رشد جنسی فرزند(دختر) در هویت او ، عامل مهم دیگری ست که تکانه های عشق و نفرت را نسبت به والدین بر می انگیزد و سرکوب هایی را سبب میشود که هویت جنسی فرزند در اَشکال نامناسبی بروز میکند چنانکه شیما در ذهن خود فانتزی روابط عاشقانه و زندگی مشترک جنسی با هنرپیشه ای را دارد که حتی ازپدرخود بزرگتر ست ..
نمایش بخوبی موقعیت سازی میکند ،و تفاسیری را علنی میکند که واپسزدگی و ابهام ذهنی نهان مادری را نشان میدهد که محبت را به هر شکل حتی با نامتعادل ترین شیوه از دخترش حتی دروجهی از حسادت طلب میکند ، او سرخورده از طردشدگی ست ... و برای کسب ِموقعیتی دلخواه و رفع ِاتهام در بی توجهی به دخترش، در برابر فردی غریبه وخارج ازخانواده ، و دوست ِعاطفی دخترش ، دست به تخریب شخصیتی او میزند تا خود را موجه جلوه دهد .
او اگرچه مادری ست که به ریزترین خلقیات ِدخترش وارد ست واورا بخوبی می شناسد اما بدلیل شکست در الگوی ِتعریف شده ی جامعه و عدم انطباق ِصحیحش با جنبه های زندگی مدرن(پس از جدایی) ، و خصیصه ی سلطه گری ِوالدی ،نمیتواند منشی موقرانه و رشدیافته ای داشته باشد تا راهنمای خوبی برای فرزند و سوق او از بحران خانواده ی جدا شده به یک مسیر متعادل ِنزدیک به نرمال باشد .
"حذفیات "،بدرستی ، چرخش خودرا از حذفیات ِکلمه ها و متن و ساختارهای ِتثبت شده ( چه در صحنه های اول و چه در مونولوگ پسر در خوانش بخشی از نمازکه نشانه ی وضعیت حاکم اعتقادی بر جامعه ست) به حذفیات ِمحتوایی برمیگرداند که اینبار فراتر از متن و در بطن ِذهنیتی ست که از بیرون وجامعه اِعمال و درونی شده است . و بادقت ،ذره بین خود را بر روابط و روان افرادی می اندازد که بی آنکه به مرحله ای از بلوغ و شناخت از تصمیم و انتخاب هایشان رسیده باشند وارد عمل میشوند (ما به میزانی از شناخت رسیدیم که میدونیم همو دوست داریم* )و نقدی ست بر جامعه ای که بدون ایجاد بسترهایی برای آگاهی از ارزشهایی که میتواند موازی و معقول در اتفاقاتی اجتناب ناپذیر درجوامع امروز برای پدیده هایی همچون طلاق باشد ، مرعوب ِساختارهای سنتی و برساخته ای ست که مقاومت در برابر و یا خروج از آن، بطور تشدید شونده ای منجر به بروز مشکلات روانی و اختلال های رفتاری درهریک از اعضا و نسل جوان و درنتیجه درکل جامعه میشود..

"حذفیات" ، چه درانتخاب موضوع و محتوی وچه به لحاظ فرم و نحوه ی اجرا ، موفق ست ..
میزانس های درست ،لباس و گریم بجا و هوشمندی طراحی صحنه وکارگردانی ست که فاصله ی بین کارکترها و جریان جاری را بخوبی نشانه گذاری ومنتقل میکند ..بازی ها موثر ،باورپذیر و آنقدر جاافتاده ست که شگفتی آورست ، به ویژه بازی خانم مهسا غفوریان و گل آرا غفرانی که کسب جایزه ی جشنواره ی تاتر را بحق تایید میکند .
حذفیات اگرچه کاری از یک گروه شهرستانی (مشهد) ست اما نماینده ی بسیار قابل قبولی از استعدادها و حداقل امکاناتی ست که میتواند سبب بروز خلاقیت هایی در صحنه وتئاتر شود
با آرزوی موفقیت برای نویسنده کارگردان اثر، مهدی ضیاچمنی و گروه بسیار حرفه ای و موفق شان
امیدواریم شاهد اجراهای بیشتری ازاین گروه در آینده ی تئاتر ایران باشیم.

نیلوفرثانی
30 فروردین 97