در روز
از روز
تا روز
آغاز از ساعت
پایان تا ساعت
دارای سانس فعال
آنلاین
کمدی
کودک و نوجوان
تیوال نمایش نذار این خواب تعبیر بشه
SB > com/org | (HTTPS) localhost : 09:28:03
امکان خرید پایان یافته
۲۵ مهر تا ۲۴ آبان ۱۳۹۶
۱۸:۰۰  |  ۱ ساعت و ۵ دقیقه
بها: ۲۰,۰۰۰ تومان
سه زن با سه داستان مختلف تمام تلاششان را می‌کنند تا همسرانشان که عازم رفتن به سومار هستند را به خانه بازگردانند.

 

توجه: به دلیل بازسازی حریم تئاترشهر، ورودی همه سالنها، تا اطلاع بعدی از پیاده‌روی خیابان ولی‌عصر (عج) است. برای دیدن مسیر لطفا اینجا را کلیک کنید.

 

گزارش تصویری تیوال از نمایش نذار این خواب تعبیر بشه / عکاس: سید ضیا الدین صفویان

... دیدن همه عکس‌ها ››

عکس‌های پایه

نمایش نذار این خواب تعبیر بشه | عکس نمایش نذار این خواب تعبیر بشه | عکس نمایش نذار این خواب تعبیر بشه | عکس نمایش نذار این خواب تعبیر بشه | عکس

اخبار

›› تماشای یک عاشقانه جنگی در تالار سایه تئاتر شهر

›› تقدیر سازمان هنری و امور سینمایی دفاع مقدس از نمایش«نذار این خواب تعبیر بشه»

آواها

مکان

تقاطع خیابان انقلاب و ولی‌عصر (عج)، مجموعه فرهنگی و هنری تئاترشهر
تلفن:  ۶۶۴۶۰۵۹۲-۴

نقشه بزرگتر و مسیریابی
«تیوال» به عنوان شبکه اجتماعی هنر و فرهنگ، همچون دیواری‌است برای هنردوستان و هنرمندان برای نوشتن و گفت‌وگو درباره زمینه‌های علاقه‌مندی مشترک، خبررسانی برنامه‌های جالب به هم‌دیگر و پیش‌نهادن دیدگاه و آثار خود. برای فعالیت در تیوال به سیستم وارد شوید
«جنگ و عشق»


دیباچه و تعریض

برخی از اهالی تئاتر و مخاطبان و تماشاگران این هنر را عقیده بر آن است که پس از قریب به سی سال از اتمام جنگ، ... دیدن ادامه ›› دیگر دوران نمایش هایی با موضوع دفاع مقدس بر صحنه بردن به سر آمده و بهتر آن است تا هنرمندان تئاتر تلاش و خلاقیت خود را صرف موضوعات و پدیده های دیگری که از معضلات و مسائل روز جامعه است بنمایند. اما واقعیت این است که وقتی هنوز عوارض و آسیب های جنگ هشت ساله در بین اقشار اجتماع رؤیت می شوند، وقتی هنوز جانبازانی هستند که هر روز در مرز رفتن و ماندن از این دنیا دست و پا می زنند و زمانی که هنوز مادران و پدران و فرزندان آن شهیدان که به این راه خونین رفتند در این خاک نفس می کشند، باید گفت که خیر هنوز زمان فعالیت ها و آفرینش هنری در هر رشته ای با موضوع این جنگ ویرانگر به سر نیامده و پرداختن به آن به شرط ارائۀ کار درخور اعتنا و خلاق ارزشمند است.
دکتر مهدی نصیری؛ نویسنده و کارگردان این نمایش نیز بر اساس همین واقعیات مبادرت به خلق «نذار این خواب تعبیر بشه» کرده و تلاش نموده تا از دیدگاهی نوین و با نگاه و جهان بینی منحصر به خویشتن این اثر را بیافریند تا از حوزۀ تکرار مکررات و حرف های قبلاً زده شده پا را فراتر بگذارد و اگر انصاف را مراعات کنیم تا حد بسیاری نیز موفقت به انجام این مهم گردیده است. در بخش کثیری از تئاترهایی که تا کنون در حوزۀ دفاع مقدس بر صحنه برده شده اند بیشتر به پدران و مادران شهیدان و فرزندان باقی مانده از آنها، شرح جنگ ها، قصه های رزمندگان در جبهه و غیره پرداخته شده است و کمتر پیش آمده تا عاشقانه ای زمینی را در این دسته از تئاترها دیده باشیم.
چندی پیش علی جعفری فوتمی از منتقدان بنام تئاتر کشور در یادداشتی که دربارۀ این نمایش منتشر کرد به این نکته اشاره می کند که مهدی نصیری که خود یک منتقد تئاتر است با بر صحنه بردن این نمایش موفق شده تا برخی ابهاماتی که در مورد منتقدان تئاتر وجود دارد را از اذهان بزداید و بنده در اینجا قصد دارم تا قدری این مبحث را بیشتر شکافته و مورد بررسی و مداقه قرار دهم. قاعده ای که در این زمینه در وادی سینما چه در حوزۀ بین المللی و چه ملی وجود دارد بیشتر بر این مبناست که یک منتقد می تواند خود یک فیلمساز برجسته، کارگردان، بازیگر یا فیلمبردار کارکشته نباشد، اما همچنان یک منتقد سینما باشد. کافیست تا قواعد را بداند و بر بخش های علمی و نظری تسلط داشته باشد تا بتواند ضعف و نقصان ها را تشخیص داده برملا کند و برتری ها و نقاط قوّت را نیز عنوان سازد. اما در هنر تئاتر و به خصوص در فضای تئاتر کشور ما طبق آمار و مشاهداتی که وجود دارد بخش بزرگی از منتقدان حرفه ای تئاتر که متأسفانه به دلیل کمبود فرهنگ نقدپذیری در فضای هنری ما بسیار نیز قلیل و کم تعداد هستند، خود دستی بر آتش بخش های عملی تئاتر نیز داشته و بسیاری از آنان کارگردان، بازیگر، نویسنده و طراحانی مبرّز هستند؛ چیزی که در وسواس به جا و اثر یک ذهن نقاد در پشت آفرینش نمایش حاضر نیز به عینه مشاهده می کنیم. به جرأت می توان گفت که برخی از منتقدان فعال تئاتر ایران در حال حاضر بسیار پرکارتر و پرمشغله تر از سایر اعضای این خانواده به شمار می روند؛ زیرا به غیر از تدریس، بازیگری، کارگردانی و نویسندگی، همت بالایی را نیز مصروف حوزۀ خطیر نقد تئاتر کرده اند که در شرایط فعلی به هیچ وجه کار آسانی نیست و شاید از فرط ظهور نیازی به بازگفتن نداشته باشد که چه هجمه هایی تا کنون در حق منتقدان روا داشته شده و کم نیستند افرادی که این فعالیت هنری و فرهنگی را با دشمن تراشی و کینه پروری و ناتوانی شخص منتقد از خلق اثر هنری در یک راستا تصور می کنند!

داستان و روایت

مهدی نصیری با نگاهی واقع گرایانه به مقولۀ جنگ و رزمندگان سه زوج جوان معمولی را از شهرهای مختلف (تهران، مشهد، رشت) بر صحنه به تصویر می کشد. هر سه مرد سربازند و موظف به گذراندن دوران سربازی که درگیری کشور در وضعیت جنگی آنان را به خط مقدم جبهه ها و منطقۀ عملیاتی سومار کشانیده است. زنها هر سه جوانند و بیقرار و عاشق مردانشان که قبل از اعزام آنها به پشت جبهه برای دیدارشان آمده اند. آنها به واسطۀ خوابی که مبنی بر شهید شدن شوهرانشان دیده اند راه طولانی را بر خود هموار کرده و به سراغ این سه مرد آمده اند تا آنان را به شهر و دیار و بر سر زندگانی معمول خود برگردانند. انتخابی که از این سه شهر توسط نویسنده انجام گرفته یک انتخاب تمثیلی و به مثابۀ مشت نمونۀ خروار است. قصد بر این است که اشاره به تمامی عاشقان و زوج های جوان ایرانی بشود که در دوران جنگ ماندن بر سر این دوراهی را تجربه کرده اند؛ بازگشتن به آغوش عشق و خانواده و زندگی یا به قصد دفاع از آب و خاک و ناموس وطن زدن به دل دشمن و رودررو شدن با مرگ احتمالی. کشمکش داستان این نمایش بدنۀ اصلی آن را تشکیل می دهد. کشمکشی میان عقل و عشق، دل و وظیفه، ترس و شجاعت، احساس مسئولیت یا بی اهمیت بودن و ... این سه زن به هر دری می زنند تا مردان جوان خود را به سر خانۀ و زندگی شان برگردانند و مردان در بین این دوراهی سخت و جانفرسا با تردیدهایشان جنگی را آغاز می کنند که هیچ کم از جنگی که در سومار انتظارشان را می کشد ندارد.

متن

مؤلفه های به کار گرفته شده در متن بسیار فکر شده و دقیق هستند. بسط طرح خام موقعیتی تکراری به یک وضعیت دراماتیک جهت دیدنی شدن و انتخاب لحظات مهم از بین بسیاری اتفاقات معمول که قابل رخ دادن در چنین موقعیت هایی هستند در این سه تابلوی موازی که گاه متقاطع می شوند از این دسته عناصر به شمار می رود. مهم ترین شاخصۀ متن این نمایش مربوط می شود به هیئت بیرونی، شکل و فرم روایت آن. فرمی که یک بازی زمانی را در اجرا به نمایش می گذارد. بازی ای که قواعد آن به دقت طراحی شده و مو به مو به موقع اجرا گذاشته می شوند. هر صحنه طوری نوشته شده که کمی از انتهای صحنۀ بعدی آغاز می شود؛ به عبارتی یک دیالوگ همانند عامل پیوند در بین دو صحنه عمل می کند و آنها را به یکدیگر مرتبط می سازد. سه تابلو در کنار هم بر صحنه دیده می شوند که با نورپردازی بر روی هر کدام از آنها بازی در آن قسمت آغاز می شود. این سه تابلو موازی نمی مانند و هر بار به بهانه ای؛ یک بار سیگار گرفتن، یک بار قاشق قرض کردن، یک بار خودکار پس دادن یکی از مردها از مرز نوری گذشته و به تابلوی کناری خود می رود و با این تدبیر هم قاب های مجزا به یک کل واحد تبدیل می گردند و هم با بسط یافتن میزانسن ها در کل صحنه انرژی بیشتری در اجرا به جریان افتاده و تأثیر صمیمانه تری را در مخاطب به جای می گذارد. نکتۀ قابل توجه دیگری که وجود دارد این است که هر صحنه سه بار روایت می شود و در هر بار صحبت های جدیدی که در روایت قبلی وجود نداشته مطرح می گردند و البته در این بین دیالوگ هایی مشترک نیز در این سه روایت به چشم می خورد که برخی از آنها به عنوان نشانه گذاری زمانی در اجرا مورد استفاده قرار گرفته اند. روایت اگرچه تلخ است در بستری از کمدی و در لفافی شیرین از طنز به اجرا در می آید که بار طنز ماجرا بیشتر بر شانۀ دو تابلوی مشهدی ها و شمالی هاست و بخش تراژیک را بیشتر در بخش وسط و صحنۀ تهرانی ها می بینیم. نکتۀ مثبت دیگری که در متن وجود دارد پایان مشخص، تراژیک و تأثیرگذار آن است که به حال خود رها نشده و با تابلویی که در مقابل دیدگان تماشاگر و متعاقباً در ذهن او ترسیم می کند موجب می شود تا عمر و تاریخ مصرف اثر با اتمام اجرا به پایان نرسد و این تألم را در جان بنشاند و مداومت بخشد، آنجا که سه زن در آستانۀ خروجی بر می گردند و به عقب خیره می شوند. به مردانی که همۀ زندگی و امید آنها هستند و اینک به سوی سرنوشتی نا معلوم رهسپار گشته اند و مخاطب به خوبی می داند و در این دوران نیز می بیند سرنوشت این چشم انتظاران عاشق را.

ریتم و موسیقی

زمان بندی دقیق در متن و اجرا، رعایت کامل آن توسط بازیگران، تنظیم و کارکرد به موقع نورپردازی و سر ضرب بودن آغاز و انجام صحنه ها از مواردی هستند که ریتم مناسبی را برای این نمایش به وجود آورده اند، ضمن اینکه آغاز هر صحنه با یک موسیقی افکت مانند، نشانه گذاری شده و صحنه ها را برای تماشاگر تقطیع می کند تا در زمان های مختلف گم نشود و متوجه تعویض صحنه ها، عوض گردیدن روایت ها و آغاز و پایان ها بشود. موسیقی زنده و هماهنگ با وقایع داستان نمایش و ایجاد تأکیدگذاری های اجرایی و حسی به کمک آن نیز موجب انسجام اجرا و تقویت تأثیرگذاری های حسی بر تماشاگر گردیده است.

طراحی صحنه

آنچه بر صحنه وجود دارد عبارت است از سه ردیف نیمکت بلند شامل شش نیمکت و شش چهارپایه که به موازات یکدیگر چیده شده اند به نحوی که در هنگام نشستن نیمرخ بازیگران در معرض دید تماشاگر گذاشته می شود. در انتهای صحنه چند پلیت فلزی گالوانیزه به طور عمودی قرار داده شده که منطقۀ جنگی پشت جبهه را تداعی می کند و ورود و خروج ها از وسط آنها صورت می گیرد. در دقایق ابتدایی برای مخاطب این گمان به وجود می آید که احتمال تعویض شمایل صحنه دست کم در بخش نیمکت ها وجود خواهد داشت یا چیزی به صحنه افزوده خواهد شد اما هر چه زمان به جلو می رود متوجه می شویم که چیز بیشتری مورد نیاز نیست و آنچه که هست در این طراحی مینی مالیستی به اندازه انتخاب شده و صحنه را بیهوده شلوغ نکرده اند. طراحی انجام شده به خوبی کاربردی می شود و مکان مناسبی را برای بازی و جولان بازیگران فراهم می نماید.

کارگردانی و بازیگری

یکی از نقاط قوّت کارگردانی در این کار مربوط می شود به انتخاب صحیح بازیگران که این نکته را حتی در هماهنگی نام برخی از نقش ها با بازیگر آن مشاهده می کنیم، مثلاً برای نقش سروناز دختری سرو قامت انتخاب شده و مهم تر از آن انتخاب بازیگرانی است که با عوامل مهمی همچون شناخت اقلیم مربوط به حوزۀ نقش، لهجه، گویش ها، آداب و رسوم و حتی جغرافیای ویژۀ آن مناطق آشنایی کافی داشته و چه بسا خود از همان نواحی باشند. هم اکنون در بسیاری از تئاترها، فیلم های سینمایی و به خصوص سریال های تلویزیونی شاهدیم که برخی از بازیگران با لهجه ای غلط و نامتناسب با نقش ظاهر شده و چنین نقیصه ای موجب می گردد که به راحتی تماشاگر از اجرا فاصله گرفته و اهمیتی برای آن قائل نشود؛ اما در این نمایش بازیگران با لهجه هایی کامل و بسیار دقیق و صحیح دیالوگ می گویند و این خود افزون بر باورپذیر شدن نقش ها به ایجاد فضایی دوست داشتنی و اضافه شدن باری از طنز به اجرا کمکی شایان توجه نموده است. بی شک یکی از نقاط قوّت قابل توجه در این نمایش را می باید به بازیگری آن نسبت داد. بازی های کم نقص و متناسبی را از بازیگران می بینیم که عواملی نظیر درک درست از موقعیت، تحلیل صحیح نقش، انتخاب و درونی کردن ژست های مناسب و مرتبط با شخصیت ها و حتی محیط زیست آنها، واکنش های عاطفی غیر تصنعی و درونی در جای جای اجرا، بیان و صدای خوب در قوّت و حُسن ذکر شده تأثیر به سزایی را گذاشته اند.

مؤخره و نتیجه

«نذار این خواب تعبیر بشه» یک عاشقانۀ جنگی است. عاشقانه ای با روایتی ساده اما واقعی که تا همین سه دهه پیش حال و روز بسیاری از جوانان این خاک را شامل می شد. کسانی که کامروایی را در ناکامی ها جستجو کردند و برای حفاظت و حراست از سرزمینی که بسیار خونها فدا کرده تا همچنان نام ایران را بر تارک خود درخشان ببیند، دست از عشق و جوانی و زندگانی خود کشیدند و به دل بحر پرتلاطم مرگ سرخ زدند تا ایران همچنان ایران بماند و نسل های بعدی همواره به خود ببالند و بدانند ایشان آن مردمانی نیستند که زیر تحکم زور و تجاوز و ذلت روزگار بگذرانند که اگر آزادگی و سربلندی نباشد آدمی را چه فایده از بودن و چه طرفی از زیستن در ننگ و خواری برخواهد بستن؟

منتقد: وحید عمرانی (عضو کانون ملی منتقدان تئاتر ایران)
پرند محمدی این را خواند
آرش شفاعی، خزر چکاوک و عباس گودرزوند این را دوست دارند
برای بهره بهتر از تیوال لطفا عضو یا وارد شوید
مهدی نصیری به عنوان نویسنده بُعد زمانی ساختار را شکسته است و در عوض ساختاری جدید با بُعد زمان متفاوت ایجاد کرده که به مهمترین عامل جذابیت روایت داستان نمایشی تبدیل شده است. همین مسئله به نوع قصه‌گویی نمایش کمک کرده است. تماشاگر دوبار با مقداری از اطلاعات در مورد وقعیت مواجه می شود و بقیه آن می‌ماند برای بَعد!

«نذار این خواب تعبیر بشه» همانگونه که در ساختار زمانی روایت بدعت و تازگی دارد در نوع نگاه و برخورد با مسئله جنگ هم نگاهش متفاوت و تازه است.

سه زن نمایش بخش زیادی و قابل‌توجهی از مقاومت و مبارزه را بر دوش دارند. این‌بار نه فقط مردها، بلکه این زن‌ها هستند که خارج از خط و مبارزه ایستاده‌اند. آنها هستند که زندگی را با خود به میدان می‌آورند و می‌مانند تا مردان بروند. یکی با عشق از مشهد آمده، دیگری خبر زندگی و تولد را از گیلان آورده و سومی آمده تا در بطن جنگ زندگی را بسازد. زن‌ها بخش مهم و شاید فراموش شده دفاع مقدس در نمایشنامه‌ها و نمایش‌های این حوزه، این‌بار محور اصلی اتفاق هستند.

نگاه متفاوت نمایش و فضای صمیمی و ساده رابطه میان این زن‌ها با شوهرانشان علاوه بر اینکه نمایش را واقعی، ملموس و باور‌پذیر کرده است، از ... دیدن ادامه ›› شکل و شمایل شعارزده و غیرباورمند خود را جدا کرده است. هیچکس شعار نمی‌دهد. آنان آدم‌های معمولی مثل من تماشاگر هستند که به خاطر انتخاب سکان ارزش‌مند می‌شوند. سرباز مشهدی دو هزار کیلومتر دورتر از خانه‌اش به جنوب غرب آمده؛ چون سومار و ارومیه و اهواز را مثل مشهد و خانه‌اش می‌بیند. با سربازان ساد‌ه‌ای روبه‌روییم که واقعی نشان داده می‌شوند. شعر نمی‌گویند و سخنرانی نمی‌کنند. همانقدر که نسبت به خانه و همسرش حساسند نسبت به اهواز و سومار هم حساسیت نشان می‌دهند.
چیزی که در «نذار این خواب تعبیر بشه» مهم است این سادگی و صمیمیت است. همان عشق است که زن‌ها را کیلومترها دورتر به این مکان آورده و رابطه‌ای خانوادگی و باورمند که تأثیر می گذارد. هرچند کوتاه شده و فشرده و روایت می‌شود. آوازی است که مرد گیلانی موقع گذاشتن چادر روی سر همسرش می‌خواند و عطر شالیزارهای شمال را دارد یا خاطره‌بازی زوج مشهدی موقع اولین قرارشان در حرم امام رضا (ع)، مثل قطعه شعر عاشقانه‌ای که لیلا می‌خواند و یادآوری می‌کند که بارها آنها را از زبان شوهرش شنیده است. نمایش روایت عاشقانه‌ای از زندگی است در بحبوحه تحمیل جنگ و بالاخره یک انتخاب! انتخابی که توسط مردها صورت گرفته و ماندن و ساختن آن به وسیله زن‌ها کاملش می‌کند. زن‌هایی که خانواده و کار و خانه را زنده نگاه داشته‌اند.

این حضور زنانه خیلی هم ساده تعریف می‌شود. نازی از مزرعه‌اشان می‌گوید. اینکه شب‌ها کمر بی‌بی را ویکس می‌زند و... . سروناز از خانواده می‌گوید. از دانشگاه و درس خواندن. لیلا از خانواده خودش و شوهرش می‌گوید و اینکه برای او چه کارهایی کرده است. هر کدام سوغاتی آورده‌اند و همسرشان را بدرقه می‌کنند. خودشان این طرف در می‌مانند تا آنان بروند... .
وقتی جنگ زبان مشترک سه زن می شود

سه زن از سه طبقه فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی متفاوت در پی آنند که از جان همسرانشان دفاع کنند . ابزاری ندارند ... دیدن ادامه ›› جز همان تدبیر کلیشه ای زنانه ؛ «خواب » .
زن هایی که هر یک نقبی می زنند به گوشه ای از آن چه در دل زنان رزمندگان می گذشت .

یکی آمده تا غیرت همسرش را به جوش اورد . با سخنانش ، دلبری هایش و حتی اشاره اش به وضعیتش در خانه . اینجا «غیرت» می شود پاشنه آشیل مرد .
یکی امده تا با خبر خوش فرزند دار شدن احساسات همسرش را تسخیر کند . و اینجا «فرزند» می شود پاشنه آشیل مرد .
و در نهایت سومی آمده تا بازگشت عشقشان را چاشنی کند برای درخواست بازگشت همسر و انصرافش از سفری مخاطره آمیز و اینجا «عشق» می شود پاشنه آشیل مرد .

پرداختن این شخصیت ها با کمک لهجه ، گویش و نوع برخوردشان خوب از کار درآمده بود .
طراحی صحنه نیز نمره متوسط رو به خوب داشت . (گرچه گیر کردن چادر بازیگرها در درگاه الومینیومی یک نقص بود )
بازی زوج ها نیز خوب بود . گرچه در بین زوج ها زوج هما پریسان و رضا جوشنی به زعم من باور پذیر تر از دیگران از کار درامده بود .
داستان جذاب بود، ساده و روان . نوع زمانبندی نیز جالب بود . این جنس روایت شاید بسیار بیشتر از روایت خطی و بی وقفه برای مخاطب قابل توجه بود . و شاید باید این را به حساب هوش کارگردان بگذاریم که تلاش کرده بود با جا به جا کردن زمان ها ،ذهن مخاطب را با ریتم قصه همراستا کند .
تنها ضعف (آن هم به اعتقاد شخصی من ) مدت زمان تئاتر بود .
به شخصه وقتی نمایش تمام شد ، حس فردی را داشتم که در میان یک رویا از خواب می پرد . شاید انتظار داشتم ماجرا به یک سر و سامان مشخص تر برسد و یا لااقل پیام نمایش کمی چالشی تر باشد .
اما در نهایت نمایش « نزار این خواب تعبیر شه » ترکیب قابل قبولی بود که بخشی از چالش های زنان در دوران دفاع مقدس را تازه می کرد . چالش هایی که آثارش هنوز هم در جامعه امروزمان نمود دارد .