نمایش›شب هزار و یکم

همه چیز در ذهن شکل میگیره و بعد شما باید ابزار پیاده سازى ذهنتون رو داشته باشید.ذهن،ذهن،ذهن!در واقع عالم نامحسوسات که به مراتب از عالم محسوسات بشر گسترده تره،زمان و مکان و محدودیت نداره،فوق العاده نیست؟
اما چطور میشه این عالم نامحسوس،یا دست کم بخشى از اون رو با دیگران به اشتراک گذاشت؟چطور میشه ماهیت این اطلاعات و کد هاى ذهنى رو به محسوس،یعنى قابل دیدن شنیدن و قابل لمس کردن و بعد دوباره به کدهاى ذهنى تبدیل و در ذهن یک انسان دیگه تعریف کرد؟ "هنر".
این مهم ترین و قابل قبول ترین تعریف از هنر بود که منو متقاعد کرد.پس براى خلق این اثر باید به سراغ ذهنم میرفتم،سراغ اینکه بزرگترین دغدغه و مسئله هاش چیه و چه جوابى براشون پیدا کرده یا میکنه؟!
به اعتقاد من در مبحث هنر دو مسئله همواره مطرحه،اول چه چیزى گفتن و دوم چگونه گفتن.
با توجه به تعریفى که از هنر داشتم بعد از مراجعه به ذهنم، تونستم نمایش سوم از نمایشنامه شب هزار و یکم نوشته ى استاد بهرام بیضایى رو انتخاب کنم که برخى از دغدغه و مسائل من در این نمایشنامه وجود داشت و به جواب میرسید و منو از مرحله ى چه چیزى گفتن در هنر به چگونه گفتنمیرسوند،تصمیم گرفتم برداشت ذهنیم از نمایشنامه رو در صحنه به تصویر بکشم،باید به مخاطبم کمک میکردم که یک مفهوم رو از ذهن من دریافت کنه!نمایش،کلاسیک،کوتاه و مربوط به اواخر دوره ى قاجار بود،اما کلاسیک و رئالیسم در متن براى من کافى نبود،پس باید شروع میکردم به شکافتن لایه هاى متن و نشون دادن تمامى مفاهیمى که عینى نبود و استخراجشون ... دیدن ادامه ›› از متن و ترکیب با افکار و ذهنیات خودم،به همین دلیل در نمایش شاهد پرده ها و قسمت هایى هستیم که به هیچ عنوان در متن وجود نداره و براى به چالش کشیدن ذهن مخاطب و کمک به درک مفهوم نمایشنامه به نمایش اضافه کردم که نمایش رو به سورئالیسم سوق میده ونمایش رو نمادگرایانه و المانى از ٣پرسوناژ به ٩پرسوناژ مبدل میکنه،اما نکته ى مهم این بود که از نظرم کلمات به هیچ عنوان براى انتقال مفاهیم کافى نبود و تکرار کلمات ملال آور بود و از طرفى به زبون خودمونى لقمه ى حاضر و آماده بود و کنجکاوى و تفکر مورد نظر منو در مخاطب بوجود نمیاورد پس بهترین انتخاب "حرکت" و "فرم" بود .شروع به طراحى حرکت و صحنه هایى همراه با فرم کردم.بازیگرها توسط نمادها و المان ها،کاراکترهاى مختلفى را به خود میگیرن و قاب بین بازیگر و مخاطب شکسته میشه،در این نمایش از سبک فاصله گذارى برتولت برشت استفاده کردم و سعى داشتم نامحسوسات و مفاهیم رو عینى و قابل لمس به شکل کاراکتر یا کاراکترهاى نمادگرایانه نشون بدم،به شکلى که در صحنه هایى ذهنیات و تفکرات شخصیت ها به روى صحنه ظااهر میشه و یا مفاهیمى مانند جهل و خرد،گاهى تقسیم یک کاراکتر به چند قسمت خیالى و...در این نمایش سعى کردم بیشترین استفاده رو از تخیل مخاطب داشته باشم چرا که معتقدم تخیل یکى از مهم ترین درون مایه هاى تئاتره و این موضوع رو در طراحى صحنه هم لحاظ کردم.برخلاف نمایشنامه که به نتیجه ى مشخصى میرسه،نمایش رو با دو پایان و حالت مختلف طراحى کردم چرا که ترجیحم بر این بود که مخاطب با نتیجه ى مشخصى که نمایش برایش در نظر گرفته سالن رو ترک نکنه بلکه به اندیشه و تفکر و تصمیم گیرى بپردازه چیزى که به نوعى در عقاید برشت هم دیده میشه،در این نمایش جدال و کشمکش همیشگى جهل و خرد به تصویر کشیده میشه و مفاهیم و تعاریف و لغات به چالش کشیده میشه،نمایش با درون مایه ى کلاسیک،مدرن اجرا میشه و این تضاد و تلفیق زمان و مکان رو جلوه میده،پیام اصلى من در این نمایش مفاهیم و پیام هاى ملموس در متن،دعوت به ایجاد تغییر ،رسیدن به اهداف،دفاع از حقوق و روشن سازى،نه از راه جنگ و جدال،بلکه از راه عقل و درایته.امید دارم که با القاى این پیام از دریچه تئاتر،مخاطبم بتونه با عقل و درایت کلید مشکلاتش رو پیدا کنه و به مقصودش نزدیک بشه.
نسیم عربانى