شرح هفت صحنه از زندگی امام رضا (ع) در نمایش «هفت هشتم»

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
✍ تسنیم - علی رحیمی

سالن نمایش خانه تئاتر این روزها میزبان نمایش هفت هشتم کاری از حمید اصغری تتماج و علی برجی است، نمایشی که به شرح صحنه هایی از زندگی امام رضا(ع) در مسیر حرکت به سمت مشهد ... دیدن ادامه ›› می پردازد.

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»،‌ «هفت هشتم» داستان روایتگر یکی از ترفندهایی است که به سفارش خلیفه عباسی برای شکستن حرمت امام و کاهش محبوبیت ایشان قبل از ورود به مشهد طرح‌ریزی شده است و در آن مامون بزرگان روستاهای حاضر در مسیر حرکت امام را وسوسه می‌کند که با نیرنگی وجهه امام هشتم را در بین مردم خراب کنند و در عوض از دادن خراج و مالیات معاف شوند. در این میان کدخدای یکی از روستاها که مردمش از فقر می‌نالند حاضر به این کار می‌شود و تصمیم می‌گیرد با انتشار خبر مرگ فرزندش، از امام بخواهد بالای سر فرزندش نماز بگذارد و در حین نماز، فرزند برخیزد تا با این اقدام بر جایگاه رفیع امام خدشه وارد شود؛ اما ... .

در حقیقت داستان به دنبال آن است تا با بهره‌گیری از یکی از ملموس‌ترین ابزار سلطه یعنی فقر، نشان دهد که سخیف‌ترین ترفندها نیز در طول تاریخ نتوانست از ارادت مردم ایران به ائمه بکاهد. سیروس همتی نویسنده این نمایش گفت: این داستان یک ایده ذهنی است و ارتباطی به هیچ رویداد تاریخی ندارد و من در آن تلاش کردم نشان دهم که اعتقادات مردم ایران به ائمه اطهار در دورنشان نهادینه شده و هیچ عاملی نمی‌تواند بر آن خدشه وارد کند.

وی افزود: من در این داستان سوءاستفاده از فقر و بدبختی را اهرم مامون برای همفکر کردن مردم انتخاب کردم، موضوعی که امروز هم میتواند باعث تطمیع مردم شود و همین عامل در همسو کردن ذهن مخاطب با اهداف نمایش موثر بود.

همتی در ادامه مهمترین دغدغه خود را آشتی دادن مخاطب با نمایشهای آیینی عنوان کرد. نمایشهایی که بسیاری از آنها به دلایلی همچون عدم توجه به سلیقه تماشاگر، عدم توجه به فضای امروز جامعه، قالبهای کلیشه‌ای، تکرار و ... از سکه افتاده‌اند و مخاطب حاضر نیست زمانی را برای آنها بگذارد.

همتی در این خصوص گفت: متاسفانه مضامین بسیاری از نمایشهای آیینی با سلیقه مخاطبان امروز پیوندی ندارند و همین عامل در کاهش تماشاگران این نوع نمایشها تأثیرگذار است و من تلاش کردم با همسو کردن ایده با موضوعات اجتماعی مبتلا به آن، نمایشنامه را در ظرفی با فضای امروزی به مخاطب ارائه دهم. این تفکر ارزشمند ارزنده، در کنار توجه بیش از حد به نمایشهای ایرانی را می‌توان نکات قوت این نمایش آیینی به حساب آوریم.

حمید رضا تتماج، کارگردان اول این نمایش در این خصوص گفت: همتی با وام گرفتن از «تعزیه» که یکی از سبکهای مطرح نمایشهای مذهبی ایرانی محسوب می‌شود سعی کرد بر این آرمان وفادار بماند و ما نیز به این تفکر احترام گذاشتیم و هرگز سعی نکردیم تا با روی آوردن به سبکهای غربی که شاید در جذب مخاطبان توانایی بیشتری دارند، مخاطب را به سمت سالنها بکشانیم؛ بلکه تمام تلاش ما این بود تا یک نمایش ایرانی و مبتنی بر اسلوبهای ایرانی ارائه دهیم.

وی افزود: اعتقاد ما بر این است که نمایش ویژگیهای معنوی زندگی امام رضا(ع) با شکل مدرن تئاتر سنخیت ندارد ؛لذا تلاش کردیم با وام گرفتن از یکی از پرطرفدارترین نمایشهای ایرانی یعنی تعزیه در تمامی ابعاد اجرا مثل طراحی صحنه، حرکات پرسوناژ، موسیقی زنده و ... قواعد نمایشهای ایرانی را پیاده‌سازی کنیم.

انتخاب این ایده فکری در کنار طراحی صحنه خوب و اجرا در یک سالن بلک باکس کوچک که بازیگر و تماشاچی نفس به نفس هم قرار گرفته‌اند را باید از نکات ارزنده این نمایش عنوان کنیم که بی‌شک می‌تواند در استقبال مخاطبان از آن تأثیرگذار باشد.

علی برجی بازیگر نقش اول و کارگردان دوم نمایش نیز گفت: در نمایشهایی که صحنه آن چنانی ندارند، وظیفه بازگیر دوچندان می‌شود چون همه نگاهها به اوست، به ویژه در سالنهای بلک باکس که ارتباط بین بازیگر و تماشاگر بسیار نزدیک و نفس به نفس است و خدا را شکر توانستیم به این مهم جامه عمل بپوشانیم.

وی افزود: این تئاتر در سوگواره جشنواره خمسه با استقبال زیادی روبرو شد و حائز رتبه برتر کارگردانی، نمایشنامه‌نویسی، طراحی صحنه و بازیگر مرد نقش اول و کاندیدای موسیقی، بازیگر زن نقش اول و بازیگر مرد نقش دوم شد که این مسئله نشان می دهد «هفت هشتم» در ارائه یک کار مخاطب پسند موفق بوده است.

نمایش «هفت هشتم» به کارگردانی حمید اصغری تتماج، علی برجی، نویسندگی سیروس همتی و بازی علی برجی، عباس بهمنش، سعید بصیری، نسا اصلانی، مژده گیوه کی، وحیده نظری، سارا خسروی، مهرناز احدیان و سپیده نصیری تا پایان تیرماه در خانه نمایش اداره تئاتر به صحنه می‌رود.