تئاتر درمانی
* " والتر اوریولی " یکی از بزرگترین نظریه پردازان حوزه نمایش درمانی معتقد است : " نمایش درمانی در موقعیت های مختلف با هدف " پیشگیری"، " توانبخشی" و" مراقبت " از برخی مشکلات فیزیکی اجرا می شود. به عقیده وی این نوع تئاتر غالبا در مکان هایی همچون آموزشگاه ها ، مراکز و مجامع و البته گاهی هم در خیابان ، در جنگل ها یا در کنار دریا اجرا می شود. اما نمایش درمانی نوعی درمان گروهی است که امروزه به صورت گسترده تر و در ابعاد وسیع تر در جهان شناخته شده است. * نمایش درمانی یکی از کاربردی ترین روش های روان درمانی است که در مراکزی مانند بیمارستان ها، مدارس، و زندان ها و برای مردم در تمام سنین مورد استفاده قرار میگیرد. ( گروه تئاتر درمانی آکسفورد ،2006 ) این موضوع اولین بار به وسیله " ژاکوب لویی مورینو" (استرالیایی رومانیایی ) تکوین پیدا کرد و بسط یافت ، نمایش درمانی عملکردهای نمایشی راهبردی را در غالب روش های علمی در جامعه شناسی و گروه های پویا و فعال به کار می برد . * نمایش درمانی سطح رفتاری و عاطفی را تسهیل می کند و سطح احساسات را بالا می برد . ( مولتن ، 2003 ) یک روان نمایشگر در همه جا ، هرجا که بیماران بتوانند اعتماد به نفس پیدا کنند ، از جمله در خانه شخص ، بیمارستان ، کلاس مدرسه یا سربازخانه می تواند کارکند . این نوع نمایش آزمایشگاهش را در هرجایی بر پا می کند . بهترین جا درمانگاهی خاص این کار است که صحنه ای نیز داشته باشد . * روان نمایشگری یا همان نمایش درمانی یا " قهرمان محور" است ، یعنی تلاش گروه جهت رفع مشکل قهرمان است و یا "گروه محور" است که در این حالت مشکل گروه را مطرح می کند . به طورکلی مهم این است که موضوع خواه فردی و خواه جمعی ، یک مشکل تجربه شده راستین افراد ، واقعی یا نمادین باشد . (هادسن، 1973 / 1382 ) نمایش درمانی که هم به شکل گروهی صورت می گیرد و هم به شکل فردی برای درمان و رشد شخصیتی لازم است . امروزه نمایش درمانی به شکل گسترده در تمام دنیا در حال تمرین و آموزش است در این شیوه درمانگر با بکارگیری روش‌های مختلف درمانی در ایجاد موقعیت‌های مناسب و فضا سازی ذهنی، شیوه‌های بازیگری خلاق و روش‌های وجودی و روش انتقال و روابط اشیا مددجو را به گونه‌ای ملموس، مورد مداوای روحی و روانی و در مواردی جسمی قرار ... دیدن ادامه ›› می دهد.
* امروزه تئاتر درمانی به عنوان شیوه‌ای موثر و روشی جدید در توانبخشی و درمان افراد دچار عارضه‌های روحی و روانی مورد توجه کارشناسان و فعالان حوزه علوم توانبخشی و هنرهای نمایشی (تئاتر) قرار گرفته است. به طوری که در حال حاضر این شیوه درمانی در بسیاری از کشورها بخصوص کشورهای اروپایی و آمریکایی و کشورهای اسکاندیناوی به عنوان روشی موثر در درمان افراد نیازمند مورد توجه است. این شیوه درمانی در ایران قدمت چندانی ندارد و آغاز فعالیت آن به سال 1356 و پژوهش‌های دکتر «حمید اشکانی» و «حسن حق‌شناس» در مرکز روان‌پزشکی حافظیه شیراز برمی‌گردد. اما در چند سال گذشته به مدد کارشناسان رشته‌های مختلفی چون روان‌شناسی کاردرمانی و هنرهای نمایشی در بسیاری ازمراکز توانبخشی معلولان و مصدومان جنگی شیوه تئاتردرمانی با عناوین مختلف به عنوان یکی از روش‌های نوین و مهم درمان و توانبخشی مورد استفاده قرار گرفته است. این شیوه درمانی برای نخستین بار بر روی مصدومان جنگی «جانبازان گروه اعصاب و روان» (اسکیزوفرنیک مزمن) از سال 1381در مرکز روان‌پزشکی سعادت‌آباد تهران اجرا شده است.
در تئاتردرمانی فرض بر این است که فرایندهای نمایشی می توانند بینش جدیدی را پدید آورند و با ترکیبی از تخیل و واقعیت، چون پارادوکس برای ایجاد تغییر و تحول عمل کنند.
اینجا سوال پیش می آید که چه قابلیت بالقوه ای در هنر تئاتر نهفته است که آن را واجد چنین خاصیت شفابخشی می کنند؟
شاید مهمترین ویژگی هایی که هنر تئاتر را از چنین خصوصیتی برخوردار می کند عبارتند از:
1- هنر تئاتر باعث برون ریزی خلاقیت و خودجوشی می شود.
2- تئاتر فضایی است که در آن تصاویر درونی، تجسم پیدا می کنند و به شکل عینی نمود می یابند.
3- در تئاتر همه چیز ممکن است و همین امکانات فراواقع به شخصیت محوری اجازه می دهد که چیزهایی را تجربه کند که در زندگی واقعی هرگز تجربه نکرده است و به این ترتیب واقعیات جدیدی را بیافریند.
4- تئاتر ورای زبان حرکت می کند، زبان تئاتر، زبان عمل و احساس است و موقعیتی را برای فرد می آفریند که هم بازیگر و هم تماشاگر باشد و به این ترتیب خود مشاهده گر را تقویت می کند.
5- تئاتر-تماشاگر را به ارتباط، همدلی و همذات پنداری وامی دارد.
6- و بالاخره تئاتر باعث درگیری شخصیت محوری با موقعیت و درک فضا و نمادها می شود و با این عمل، نیمکره راست مغز تحریک می شود. تحریک این نیمکره باعث افزایش آگاهی فضایی و حافظه عاطفی می شود. به این ترتیب در صحنه تئاتردرمانی شخص می تواند به هرچه که می خواهد بدل شود و به قول مورنو «تئاتردرمانی، شرح زیبایی شناسانه آزادی است.»


از: خود