یادداشت حمیدرضا نعیمی، نویسنده، کارگردان، بازیگر و مدرس تئاتر برای نمایش «ناصدا»

«پردیس تئاتر لبخند» با اجرای دو نمایشِ «ناصدا» به کارگردانی آقای مهدی برومند و «بونکر» به کارگردانی آقای جلال تهرانی رسماً فعالیتِ خویش را آغاز کرد.

این اتفاقی خجسته برای تئاتر و نمایشِ تهران است. مسئولان و مدیریتِ تئاترِ لبخند مجموعه‌ای کم‌نظیر را به تماشاگران هدیه کرده‌اند تا در فضایی با کیفیت، مطمئن و زیبا به تماشای نمایش بنشینند. فضای لابی، کافه‌ها، پارکینگ و طراحی و‌ مهندسی سالن‌های نمایشِ این مجموعه در تئاترهای دولتی و خصوصی ما بی‌نظیر است. دیدنِ نمایش در سالن‌های مجهز به سیستم‌های صوتی، نوری و اجراییِ این مجموعه نویدِ روزهای پرباری را برای تئاتر تهران به همراه دارد. به دست‌اندرکاران این مجموعه خسته نباشید می‌گویم.

روز سه‌شنبه ۱۵ آبان با اشتیاق به دیدنِ نمایش «ناصدا» به نویسندگی آقای عباس جمالی و کارگردانی آقای «مهدی برومند» نشستم. نمایشی که می‌توان آن را برای چند بار دید و از خلاقیتِ همه‌ی اعضای گروه لذت برد. نمایش «ناصدا» اتفاقی در تئاترِ ما در چند وقت اخیر است. یک نمایشِ تام و تمام که برای تمامِ عناصرِ آن طراحی و فکر شده است.

نمایش‌نامه:

عباس جمالی، نویسنده‌ی خوش‌فکر و دغدغه‌مندی است که هر بار با ایده‌ها و پرداختِ آثارش ما را شگفت‌زده می‌کند. به نظرِ نگارنده، عباس جمالی این بار خود را با اثری سخت به چالش کشیده است. چگونه می‌توان به تفکیکِ مفهومِ صدا و زبان پرداخت؟ و از دلِ این مفهوم داستان و کاراکتر خلق کرد؟ تنهاییِ جهانِ آدم‌های داستان در نمایشِ «ناصدا» از جنسِ همیشگیِ درام‌های ایرانی نیست. نمایش‌نامه‌نویس با نگاهی بومی به طرحی جهانی دست یافته که می‌تواند برای هر ملیت و کشور دیگری قابلِ درک باشد. مرد و زنِ نمایش، با وجودِ انبوهِ صداها محتاجِ زبان و حرف هستند. حرف‌ها، واژگان، مفاهیم، مفاهیمِ واژگان، جملاتِ برآمده از واژگان، مفاهیمِ محصور در دستورِ زبان که احساسات را گاه به بند می‌کشند، و این اسارت در دستورات و قراردادها ما را برای لمس کردن، دیدن و شنیدنِ یکدیگر غریبه می‌کند. موضوعی غامض و پیچیده در دنیای امروزِ ماست. انسان‌های نمایش، انسان‌های از جنسِ انسان‌های هولوگرامی هستند که توهمی سه‌بعدی دارند اما در برخورد با یکدیگر دوبعدی هستند. دغدغه‌ها، نیازهای آن‌ها چیزی فراتر از «انسان» به معنی عامِ آن نیست: نیازِ دوست داشتن و دوست داشته شدن، نیازِ درک کردن و درک شدن، نیازِ دیدن و دیده شدن. به همین دلیل «مرگِ پدر» برای مردِ داستان، اتمامِ همه‌ی جبران‌هاست، این که با مرگ نمی‌توان چیزی را اصلاح یا تغییر داد. به همین دلیل حاضر نیست در تدفینِ او حضور داشته باشد. زن و مردِ داستان اما با وجودِ این اتفاقات، گویی از پسِ تغییرِ جهانِ خویش برنمی‌آیند و این سرنوشتِ محتومِ بشرِ آینده است که برای نجات می‌بایست به سرچشمه‌ی زندگی  و سرشتِ خویش یعنی کشف واژگان، شعر و رقص بازگردد.

کارگردانی:

آقای مهدی برومند، با کارگردانی نمایش «ناصدا» یکی از چهره‌های درخشان تئاترِ ایران است. او شبیه هیچ‌کس نیست. اکنون می‌توان در کنارِ عزیزانی چون محمد مساوات، مرتضی میرمنتظمی، سجاد افشاریان، افشین زمانی، کوروش شاهونه، دانیال نمازی، جابر رمضانی و… او را یکی از ستون‌های تئاترِ بالنده و آینده‌ی درخشان تئاترِ ایران دانست. مهدی برومند با دقتِ نظر به عنوانِ «مؤلف دوم» و با درکی عمیق از جهانِ متن، جهانِ اجرای خود را طراحی کرده و در یک هماهنگیِ کم‌نظیر در بخشِ شنیداری و دیداری اثری بدیع را بر صحنه آورده است. بعد از نمایشِ «شاه‌ماهی» دیگر در تئاترهای خصوصی شاهدِ طراحی صحنه‌ای چنین درخشان و کاربردی نبوده‌ام. ( اگر چه در چند بخش ایراداتی بر آن وارد است. قرار گرفتنِ کاراکترِ زن در برابرِ آینه‌ی سرویسِ بهداشتی و نشستنِ مرد بر روی پله و سیگار کشیدن برای تمامِ نقاط سالن به خوبی قابلِ دیدن و دریافت نیست.) اما اختلافِ سطح‌ها و استفاده از تمامِ زوایای دکور باعثِ تنوعِ دیداری نمایش شده است. همین امر موجبِ خلاقیت و طراحی خاصی در نور شده که باید به آقای «داوود ملک» دست‌مریزاد گفت. «بابک کیوانی» در طراحی صدا و آهنگسازی مثلِ همیشه درخشان است. چه خوب است که می‌توان با تکیه بر تجهیزاتِ صوتیِ تئاترِ لبخند، تلاشِ هنرمندانه و اثرِ او را با کیفیتِ تمام شنید. مهدی برومند، در بخش دیداریِ اثر با طراحِ ویدیو مپِ خود، آقای «حمید خزائی» یکی از درخشان‌ترین طراحی‌ها را در سال‌های اخیر رقم زده است. تصاویر، همگی با اندیشه و زیبایی در اجرا همراه است.

بازیگری:

«نازنین کیوانی» و «مرتضی تقی‌زاده»، بازیگران پر فروغ و درخشانِ نمایشِ «ناصدا» هستند. آن‌ها با انعطاف بیانی، بدنی و حسی خود بی‌نهایت تأثیرگذار هستند. چقدر منولوگِ کاراکتر زن با بازی زیبای نازنین کیوانی و مرگ پایانیِ مرد با بازی مرتضی تقی‌زاده تماشایی و دردناک است.

به سرکار خانم «سارا بهرامی» بازیگرِ ارزنده‌ی تئاتر و سینمای ایران برای تهیه‌کنندگی این اثرِ ماندگار و به حُسنِ انتخابِ مسئولانِ محترمِ تئاتر لبخند تبریک می‌گویم.

نمایش «ناصدا» را ببینید و طعم اثری متفاوت را در تئاتر ایران بچشید.