«طرز قتل معمولی» در بابل

سعید پُرسا از وضعیت تئاتر مازندران و شهر بابل گفت و کار گروهی را راه حل رفع تمام مشکلات تئاتر استان مازندران دانست.

به گزارش خبرنگار تئاتر صبا، سعید پُرسا نویسنده و کارگردان تئاتر و سرپرست گروه تئاتر آواک، نمایش «طرز قتل معمولی» را براساس نمایشنامه‌ای از خودش تا ۱ مهر ماه ۱۴۰۱ در تماشاخانه ابوالحسنی شهر بابل روی صحنه دارد از این‌رو با او گفتگویی درباره وضعیت تئاتر استان مازندران با تمرکز بر شهر بابل انجام دادیم.

سعید پُرسا در گفتگو با خبرنگار صبا درباره فراز و نشیب‌هایی که تئاتر استان مازندران در طول این سال‌ها پشت سر گذاشته است، عنوان کرد: من بیست سال تجربه‌ فعالیت در عرصه تئاتر دارم و در این مدت، بین شهرهای بابل و تهران و شهرهای دیگر استان مازندران در رفت و آمد بودم؛ بدین معنی که به دفعات محل زندگی من تغییر کرده است.

او افزود: تئاتر شهر بابل در بیست سال گذشته همیشه در ابتدای راه بوده و هست. همیشه جرقه‌های درخشان به وجود می‌آمدند و بعد دوباره، خلوت و رخوت و دوباره جرقه‌ای درخشان و باز تکرار همان وضع. بنابراین تئاتر بابل همیشه در عنفوان جوانی است. هیچ وقت جریان تئاتر در شهر بابل راه نیفتاده است و هنگامی که خواسته راه بیفتد، نشده است. این تلقی راجع به بابل هست و راجع به شهرهای دیگر حتی این تلقی را هم نمی‌شود داشت چون ماقبل این وضعیت هستند. در بابل حداقل چند گروه هستند که سابقه‌ رقابت با همدیگر را دارند که موجب بقا و رشد آن‌ها شده است. فکر کنم همین هم بالاخره جریان تئاتر را در بابل به طور جدی راه بیندازد چون همین مخالفت‌های فنی و نقد علمی، رفاقت و رقابت و جذابیت‌های تیم‌های هنری پیش‌برنده است.

جزو اساسنامه‌ گروه ماست که از دولت هیچ بودجه‌ای نگیریم

کارگردان نمایش «فنجان. کافه . تو در فال من» درباره حمایت‌های دولتی که از گروه‌های نمایشی استان مازندران صورت می‎‌گیرد با توجه به اینکه نسبت به شهر تهران کم هستند، اذعان کرد: واقعیت اینکه چون پانزده ساله است هیچ ارتباطی با نهادهای دولتی ندارم و جزو اساسنامه‌ گروه ماست که از دولت هیچ بودجه‌ای نگیریم و از اماکن دولتی استفاده نکنیم پس هیچ خبری راجع به بودجه‌ گروه‌های نمایشی استان ندارم.

کارگردان نمایشنامه خوانی «خرس» در تشریح وضعیت گروه‌های نمایشی مستقل در استان مازندران گفت: درباره گروه‌های مستقل این را می‌دانم که اسپانسر یافتن در اینجا بسیار مسیر سخت و پرپیچ و‌ خمی دارد چون هنوز ضرورت تئاتر برای صاحبان سرمایه معلوم نشده است و هنوز نمی‌دانند که آنچه دارند برای آیندگان به ارث می‌گذارند بسیار ویرانگر است. برای آنها هنوز محرز نشده است که آموزش و پرورش بچه‌ها توسط محصولات و کالاهای فرهنگی و هنری شهر و نه فقط آموزش و پرورش اسمیِ مدرسه‌ای رخ می‌دهد. آموزشی که با پرورش فرهنگی و هنری نداشتن بچه‌ها و جامعه بعدا گریبان خود همان صاحبان سرمایه را خواهد گرفت.

کرونا تئاتر جهان را متاثر کرد

کارگردان نمایش «چیزی ندیدیم جز زیبایی» تاثیر کرونا بر تئاتر جهان را اینگونه ارزیابی کرد: کرونا تئاتر جهان را متاثر کرد به طوری که تئاتر را رو به احتضار تئاتر برد و مماس بودنش با مرگ را بیشتر و مثل یک سانتریفیوژ برای تئاتر عمل کرد.

وی در ادامه درباره تاثیر کرونا بر تئاتر استان مازندران گفت: از جهت منابع انسانی، تعداد زیادی از تئاتر جدا شدند چون شغل ناامنی بود و ناامن‌تر شد. این اتفاق به ذات برای تئاتر مازندران که نحیف بود، تاثیر مهلک‌تری گذاشت، ولی غنای مدیومی تئاتر بعد از مماس شدن با مرگ، قاعدتا کارهای محدودی را که باقی می‌ماند غنی‌تر و غلیظ‌تر می‌کند.

کارگردان نمایش «جعبه ضیافت» درباره جرقه ایده اجرای نمایش «طرز قتل معمولی» عنوان کرد: نمایش «طرز قتل معمولی» با عنوان اولیه «بی‌پرده‌خوانیِ طرز قتل معمولی» در سال ۹۷ نوشته شد. مساله‌ام بود که چطور حرف‌های ساده‌ ما منجر به فاجعه می‌شوند ولی این چرخه باطل قطع نمی‌شود. واکاوی این معضل و حل این مساله دو سال طول کشید. نگارش نمایشنامه در سال ۹۵ شروع شد و دو تابلوی اول نوشته شد تا اینکه نوشتن آن در سال ۹۷ در سه شب تمام شد. با توجه به اینکه ۹ شخصیتی که در نمایشنامه هستند باید با ریزه‌کاری و جزیی‌پردازانه ارائه می‌شدند و از طرفی سن و ظاهر بازیگرها هم مهم بود و از آنجا که داشتن چنین ترکیبی از بازیگران محقق نمی‌شد، تولید اثر تا اردیبهشت ۱۴۰۱ عقب افتاد. همچنین قرار بود در جایی جدید و تجربه نشده اجرا کنیم تا فضایی به فضاهای اجرایی شهر بابل اضافه شود ولی سه روز قبل از اجرا، اداره‌ اماکن آنجا را پلمپ کرد برای همین به سرعت تصمیم گرفتیم برای امنیت گروه، به «تماشاخانه ابوالحسنی» که برای استاد ابوالحسنی هست بیاییم و کار را آماده‌ اجرا کنیم.

کارگردان نمایش «منوچهر سنتوری» راجع به وضعیت امکانات تئاتری تئاتر استان مازندران و به طور خاص شهر بابل خاطرنشان کرد: امکانات تئاتری شهر بابل بسیار محدود است چون پلاتوی خصوصی تمرین عملا برای گروه‌ها وجود ندارد. دو مکان خصوصی هست که مختص استفاده‌ اختصاصی گروه‌های تاسیس‌کننده آن پلاتوها است. گروه‌های جوانتر قبل از درگیر شدن با ارشاد عملا هیچ جای تجربه‌ کردن و تمرین کردن ندارند.

از شهر بابل انتظار می‌رود که پلاتوهای مختص تمرین داشته باشد

کارگردان نمایشنامه خوانی «خیانت» تاکید کرد: تاکید می‌کنم که از شهر بابل انتظار می‌رود که پلاتوهای مختص تمرین داشته باشد و درباره شهرهای دیگر حتی نمی‌دانم می‌شود چنین توقعی داشت؟ در بابل این نقصان بسیار به چشم می‌آید و رسانه‌ای خاصی در حوزه تبلیغات تئاتر در این شهر وجود ندارد. تبلیغات و اطلاع‌رسانی در اینجا به سختی و قطره‌ای انجام می‌شود و اینطور که پیش می‌رود تبلیغات تئاتر به زودی کلا از فضای شهری حذف خواهد شد. در هر صورت شکل روابط امروز، بسیار امیدوارکننده‌ست زیرا دشمن مشترک آدم‌ها و گروه‌ها را به هم نزدیک‌تر می‌کند.

نویسنده نمایش «خرده روایت های کافه ای» درباره تفاوت امکانات سخت‌افزاری قرارگرفته در اختیار گروه‌های شهرستانی در مقایسه با پایتخت و تاثیرش بر کیفیت آثار بیان کرد: دیگر فاصله‌ای بین تئاتر تهران و شهرستان نیست. همه جا اوضاع خراب است. استثناها را در نظر نگیرید که سرمایه یا امکان به‌خصوصی در اختیار دارند. عمده‌ گروه‌ها درگیر بقا هستند. ولی آیا به این ربط دارد که چرا کیفیت آثار ضعیف است؟ خیر، چون این از فقر وجودی سازندگان می‌آید و ربطی به امکانات و سرمایه ندارد. ما مستضعف فرهنگی نگه‌ داشته‌ شده‌ایم. بیرون آمدن از استضعاف هم به تنهایی امکان‌پذیر نیست بلکه باید جمع شد و دست به دست هم داد. البته اول باید باور کرد ما دچار فقر وجودی و بدتر از آن، دچار نوکیسه‌گی فرهنگی هستیم.

کارگردان نمایشنامه‌خوانی «مهمان ناخوانده» راه حل برون رفت از مشکلات تئاتر استان مازندران را کار گروهی دانست و خاطرنشان کرد: تنها و تنها راه حل گروهی کار کردن و گروه شدن است چون اتصال گروه‌های نمایشی با هم فارغ از بخشنامه‌ها و اراده‌ی هر دولتی باید صورت بگیرد. هنرجوها گروهی بار نمی‌آیند و سیستم آموزشی بنابر فردیت تنظیم شده است. این مشکل اساسی است. گروهی بودن و فارغ و مستقل شدن از هر دولتی خودبخود قوت لازم را به وجود می‌آورد. با قطع نظر از دولت، پول و بودجه‌ دولتی، قطعا تئاتر می‌تواند بعد از مدتی راه زنده بودن و زندگی کردن را متوجه شود و خودش مشکلات را رفع کند.

کارگردان نمایشنامه‌خوانی «مضرات دخانیات» راجع به برنامه‌های آتی‌اش گفت: به زودی یک فیلم کوتاه را در شمال کشور خواهم ساخت سپس به سراغ ساخت نمایشی دیگر خواهم رفت.

سعید پُرسا در سخنان پایانی عنوان کرد: نمایش «طرز قتل معمولی» صدمین فعالیت گروه تئاتر آواک هست و سال جاری، بیستمین سال فعالیت این گروه نمایشی است و امیدوارم این اثر، اجرای درخور توجهی برای تماشاگران باشد.

نمایش «طرز قتل معمولی» نوشته، طراحی و کارگردانی سعید پُرسا و با بازی محمد تسلیمی، مهدیه نیاستی، دایا خامسی، کیوان شابازاده، ابوالفضل خامسیان، شووار کریم‌زاده، فاطمه کلاری، زینب حسین‌نژاد، آزاده رادمهر، از ۷ شهریور ماه تا ۱ مهر ماه ۱۴۰۱، هر شب، ساعت ۲۰:۳۰ در تماشاخانه ابوالحسنی بابل روی صحنه می‌رود.

فرزاد جمشیددانایی