مم و زین”؛ عاشقانه تلخی که می توانست رمئو و ژولیت دیگری باشد

مم و زین”؛ عاشقانه تلخی که می توانست رمئو و ژولیت دیگری باشد

کارگردان نمایش "مم و زین" با بیان اینکه داستان این اثر روایت عاشقانه ای دارد که ناشناخته مانده، گفت: این داستان از چنان بار دراماتیکی برخوردار است و اتفاقات آن به قدری خوب درهم تنیده شده اند که اگر در هر کجای دنیا اتفاق می افتاد، رمئو و ژولیت دیگری خلق می شد.
"تینو صالحی" که قرار است نمایش "مم و زین" را به زودی تا چند روز دیگر در تماشاخانه سنگلج روی صحنه بیاورد، در گفت و گو با سایت ایران تئاتر، با اشاره به اینکه "مم و زین" یک داستان عاشقانه معروف در کردستان است، اظهار کرد: این قصه ای است که میان واقعیت و افسانه بودن آن بحث بسیار است، به گونه ای که در کردستان آرامگاهی برای "مم و زین" وجود دارد، اما به طور دقیق، معلوم نیست که متعلق به آن هاست. به هر حال داستان آن از روی بیت خوانی هایی که در کردستان وجود دارد، به دست ما رسیده. احمد خانی اولین فردی است که آن را به صورت منظوم گردآوری کرده است.
وی نام نمایش را برگرفته از اسم دو شخصیت اثر دانست و افزود: در زبان کردی، چند روایت مختلف وجود دارد، اما ما از روایتی بهره بردیم که اسم های آنان محمد و زینت است و "مم و زین" مخفف این اسامی است.
تینو صالحی با اشاره به ویژگی های برجسته متن، اذعان کرد: قصه های کردستان بسیار دراماتیک اند. محققانی که درباره این منظومه تحقیق کرده اند، آن را با آثار ادبیات کهن همچون ادیسه و شاهنامه مقایسه می کنند، اما این داستان ناشناخته مانده. داستان این اثر درباره دو نفر از دو سرزمین متفاوت است که فرشته ها آن را با هم آشنا می کنند. آن دو عاشق یکدیگر می شوند، اما در پی جدایی، به دنبال آنچه در خواب و رویا بوده، می روند تا یکدیگر را پیدا کنند. در واقع این اثر، داستان عاشقانه تلخی است که منجر به مرگ این دو انسان می شود.
وی نمایش "مم و زین" را یک نمایش موزیکال مدرن دانست و توضیح داد: تکنیک های نمایش ایرانی در اثر وجود دارد، اما ارتقاء یافته و آنگونه که در تعزیه، خیمه شب بازی یا تخت حوضی می شناسیم، نیست. این مسئله اتفاقی شکل نگرفته و آگاهانه است. نمایش از نظر طراحی و تکنیک اگرچه برگرفته از نمایش ایرانی است، اما ما شاهد یک اثر مدرن خواهیم بود.
این کارگردان تئاتر درباره چگونگی شکل گیری اشعار و زبان نمایش نیز تشریح کرد: متن از زبان کردی به فارسی برگردانده شد و به صورت دیالوگ به نگارش درآمده، سپس شی ما ملکیان آن را به صورت شعر درآورده است. نیمی از دیالوگ ها ریتمیک است، مانند دیالوگ های ضربی ایرانی که در شهر قصه آن را دیده ایم و در سال های اخیر کمتر به آن پرداخته شده. آوازها هم این تراژدی غمناک را تبدیل به کمدی تراژدی، کرده است.
صالحی در خصوص تبدیل موسیقی کار به موسیقی مقامی، اظهار کرد: به دلیل نوع اشعار و تنظیم آن ها بر اساس ضرب های موسیقی ایرانی، در صورت تغییر به موسیقی مقامی، باید تمامی اشعار نمایشنامه تغییر می کرد و این مسئله بسیار مشکل بود. لحن هایی در کار آمده و در خواندن ها مشخص است که به موسیقی مقامی اشاره می کند. با این حال نتوانستیم به تغییری که مدنظر داشتیم، دست پیدا کنیم.
کارگردان نمایش "مم و زین" با بیان اینکه اجرای عمومی نمایش با اجرا در سی و دومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر تفاوت های زیادی دارد، تصریح کرد: موزیک نمایش به طور کلی تغییر کرده. صحنه هایی مجددا تنظیم شده و ضعف ها و ناهماهنگی هایی که در اجرای جشنواره ای وجود داشت، کاملا برطرف شده است.
گفتنی است، نمایش "مم و زین" به کارگردانی تینو صالحی از 20 فروردین ماه هر روز ساعت 20 در تماشاخانه سنگلج به صحنه می رود. توماج دانش بهزادی، شی ما ملکیان، صفورا کاظم پور، هدا آهنگر، حسن محمدی، مهدی حنفی، مسعود شاه کرمی، سامان کرمی، پویان درزی، سیدعماد حسنی و یاسمن میرزایی بازیگران این نمایش اند.