روزنامه روزان | شنبه 19 مهر 93
«از سقف اتاق مردم آب چکه می کند، از سقف اتاق پادشاه سم»
نگاهی به نمایش «91913» به کارگردانی آیدین الفت
ارغوان دهقان
نمایش شما را دقایقی در تاریکی مطلق نگه می دارد و در همین حین با شما صحبت می کند. صدا تمام دیوارها را دنبال می کند، دور تا دور شما می چرخد و به شما می رسد. گویی کسی از پشت به شانه ی شما می زند و شما را صدا می کند. و این است بخشی از اعجاز نمایش شماره 91913 ، شکستن مرزهای صوتی در یک نمایش.
با روشن شدن صحنه، همه ی اتفاقات و رویدادها در تک تک اندام بازیگر تجلی پیدا می کند. در نگاهش، کلام نصفه نیمه اش و اعضا و جوارحی که در راستای اختیار او نیستند. ذهنی که در اراده ی او نیست، ذهنی آبستن از آدمهایی که در درون او زندگی می کنند. هر کدام قصه ی خود را می گویند و رد حرف های خود را
... دیدن ادامه ››
بر تن زندانی می گذارند و می روند.
تمام فرم ها، راه رفتن روی صحنه ، بیان زندانی و میزانس های خط کشی شده نشان از دقت و وسواس کارگردان و البته تمرکز بالای بازیگر است که شما از همان ابتدای کار متوجه آن خواهید شد. آنچنان همه چیز روی نظم و ترتیب خاص خود پیش می رود که شما پی می برید همه چیز بر اساس الگو و اصلوب از پیش تعیین شده ای پیش می رود.
سیر کار پیچیدگی خاص خود را دارد که البته لازمۀ آثار مدرن است. ولی این روند به قدری خوب تنظیم شده که سیر تحول هملت از ابتدا تا انتها را در یک مسیر مشخص، درست و پشت سر هم به نمایش میگذارد. اینکه چگونه او از یک انسان ساده، ترسو و وسواسی به یک آدم خشمگین و دیوانه تبدیل میشود و جنون او چطور او را وادار به کشتن آدمهای اطرافش میکند.
در ابتدای نمایش شما با یک کار فرمال به ظاهر بدون دیالوگ روبرو می شوید ولی در کشاکش بازی متوجه می شوید که این یک فیزیکال تئاتر یا حتی پرفورمنس نیست، یک تک پرسوناژ جدید است با دیالوگ، طراحی حرکت های بدنی، طراحی صدا و افکت های قوی. تکنیک صدا و نور در این نمایش کاملا بیانگر آن است که این پروسه اجرا ساده برگزار نشده و در اجرای تک تک آنها سختگیری خاصی روا داشته شده است و شما متوجه آن هستید که با پدیده ای مواجه هستید که تا کنون تجربه نکرده اید. که به گفته کارگردان «سبک و شیوه اجرایی ما سورئال است، اما بین رئال و سورئال فلاش بک میشود.»
تمامی آهنگ های نمایش توسط آیدین الفت کارگردان، نویسنده وطراح نمایش ساخته شده و توسط بهترین نوازنده ها در استودیو ضبط شده است. آیدین الفت در مورد افکت های حاضر در نمایش چنین توضیح می دهد «برای ضبط صدای برخورد موج دریا به صخره به چابهار رفتیم، برای صدای آمدن اسبهای سواره نظام ساعتها در یک باشگاه اسب سواری صدا ضبط کردیم و حتی برای صدای یک قطره آب به استودیو رفیتم که این صدا فقط یک جای کوچک از اجرا استفاده می شد.»
او همچنین در مورد سیستم صوتی متفاوت استفاده شده برای نمایش 91913 گفت « سیستم صدا در سینمای دنیا یک سیستم تک لایه است، ما در این سالن نمایش سه لایه ساراند داریم. به جز ساراندی که در راستای گوش هست، یک لایه ساراند در زیر و یک لایه ساراند فوقانی داریم که هر کدام به هشت اسپیکر مجهزاست. وقتی که شما صدای آقای رایگان را می¬شنوید یک جاهایی صدای از روی سقف شنیده میشود و یک جاهایی در کف سالن و یک جاهایی دورتا¬دور سالن. این سیستم ابداعی خود من هست که برای اولین بار در دنیا اتفاق می¬افتد. نهایت سیستمی که در دنیا وجود دارد 22 به 2 است که 22 اسپیکر و 2 زیر و بم خوان هست ولی سیستمی که ما در سالن حافظ نصب کردیم 26 به 4 است. در مجموع از 30 اسپیکر در این نمایش استفاده میشود که تنش¬ها، گذر اسبها و صدای رعد و برق را چندین برابر میکند و صداها به جای اینکه در سطح باشند در حجم هستند و نتیجه¬اش چیزی است که شما تجربه کردید.»
آیدین الفت در مورد روند و شکل گیری هملتِ دست ساخته ی خود چنین توضیح می دهد که «هملتی که ما خلق کردیم با همان تردیدها و ترس ها در نمایشنامه ی شکسپیر است با این تفاوت که هملت کشته نمی شود و بقیه عمرش را به جرم قتل اطرافیان در زندان میگذراند. اما ارجاعات دقیقی به نمایشنامه هملت نداریم و حتی از اسامی، نامی برده نمی شود و میخواستم به عنوان نویسنده و کارگردان این کار تماشاچی با نمایش همذات پنداری داشته باشد و هر کس برداشت خودش را داشته باشد.»
وی ادامه داد «سعی کردیم با موسیقی و فضای کاری سعی کردیم خستگی و رخوتی برای مخاطب بوجود نیاید. ضمن این که همه چیز حول بازیگر و توانایی‌های او می‌چرخد و همه این ابزارها کمکی هستند. از آنجایی که همیشه ما دچار مشکل در ابزار هستیم بازیگر نمی‌تواند، حساب ویژه‌ای روی آن باز کند.خوشبختانه ما در این نمایش از سیستم صدایی مطمئن بودیم و بازیگر احساس راحتی با پارتنر صداییش می کند و این که کما کان همه چیز بر دوش بازیگر است و توانایی اوست که به رخ کشیده میشود.»
زندانی 91913 یا به عبارتی هملت زندانی، در مکان و زمانی سیال، اسیر توهمات و نجواهایی است که در ذهن او زندگی میکنند و او میان این ارواح سرگردان می گردد. به ظاهر در اتاقکی شیشه ای محبوس است که ما شیشه های اطراف او را نمی بینیم و شاید همین هم بخشی از توهماتی است که هملت دچار آن شده، صداها دوره اش کرده اند و هر کدام بخشی از داستان را به روایت خود برای او بازگو میکنند که تماشاچی در هر لحظه از نمایش با هر کدام از کاراکترهای صدایی همذات پنداری می کند و حق را به او می دهد و این قضاوت لحظه به لحظه کاملا به قلم قوی نویسنده متکی است که تماشاچی را اسیر حرف های خود کرده است.
سینا کرمی بازیگر این نمایش بازی نفس گیر و قابل تحسینی از خود ارائه می دهد و این را مدیون تلاش های مداوم و طولانی مدت تمرینات خود با آیدین الفت می داند.
وی در خصوص نقش خود و شکل گیری این نمایش چنین توضیح می دهد « آیدین الفت در ابتدا طرحی نوشت که طرح را تبدیل به نمایشنامه کرد. بسیاری از لحظه¬ها تغییر کرد و خیلی چیزها عوض شد. ما خواستیم هملتی روایت کنیم که هملت خودمان باشد نه هملتی که از پیش نوشته شده. خواستیم با دید دیگری به هملت نگاه کنیم و جنس این آدم جنس دیگری باشد. ما برای تماشاچی¬ای که هیچ چیزی از هملت نمیداند نمایشی طراحی کردیم که برداشت آزادانه خودش را داشته باشد. اسمی از شهر یا کشوری یا زمان خاصی برده نمی شود و این زندان در بی مکانی است که ممکن است هر جایی از دنیا یا در هر دوره تاریخی باشد. برای تماشاچی¬ای هم که با هملت آشنایی دارد نشانه¬هایی گذاشتیم مانند حرف های صداهای حاضر در نمایش، حرف های پدر، عمو، مادر و نامزد هملت»
وی در خصوص بازی دقیق و بی نقص خود، تمرین سخت و مداوم را دخیل می داند و می گوید «حتی زمانی که سر تمرین نبودیم فکرمان کاملا درگیر این کار بود. مدت زمان زیادی تمرین کردیم چون نمایش ظریف و دقیقی است. در نمایش ما چیزی به اسم سهل انگاری و جمع کردن کار وجود ندارد. یا اتفاق درست می¬افتد یا کاملا غلط. به علت اینکه لحظه¬ها چنان دقیق، پشت سرهم و به هم چسبیده است یک خطای کوچک کار را خراب میکند که تماشاگر هم به خوبی آن را میفهمد. به همین خاطر احتیاج به تمرین طولانی داشتیم و در اجراها احتیاج به تمرکز زیادی داریم.»
نمایش 91913 جدای از تلاش طولانی مدت و سختگیری های حرفه ای که در خود نمایان دارد، به لحاظ سیستم صدایی تکنیکال درخور تحسین است، که می تواند تماشاگر را 60 دقیقه سرگرم و در نهایت راضی نگه دارد.
نمایش 91913، نمایشی تک پرسوناژ است که سینا کرمی در آن به ایفای نقش می پردازد و از هنرپیشه گانی مانند مسعود رایگان، رویا تیموریان، احمد مهرانفر، کامبیز دیرباز و باران کوثری در این اثر نمایشی به عنوان صدا پیشه استفاده شده است و تا 25 مهر هر روز ساعت 18.30 در تالار حافظ به روی صحنه است.
لینک دانلود :
http://media.roozannews.ir/Origin…/1393/…/19/FIL13070206.pdf
تالار وحدت
تئاترشهر تهران
تماشاخانه ایرانشهر
پردیس تئاتر شهرزاد
تماشاخانه ملک
عمارت نوفل لوشاتو
تئاتر هامون
خانه نمایش دا
تالار مولوی
تالار حافظ
تماشاخانه سنگلج
تالار هنر
فرهاد رادمان، 
بانیپال شومون، محمد محسن هنرجو، جلیل حسینی، امیرهادی غفاری، سعید علیپور، لیلا دیانت، 
مینا فرهنگ نیا، رومینا مؤمنی، مریم نازپرور، مبینا عیوضی، بهاره زندی، امید قدیری، آزیتا صادقی
رضا موسوی
آیدین الفت
رضا حیدری
پگاه ترکی
محمد قدس
رها جهانشاهی
حسین طاهر بخش
مانی جعفرزاده
هیراد کریمی، 
داتیس اسکندری، کمال خسروی و فرنوش پرموز
نعمان شریف
استودیو نوای شهر پارسیان
شرکت شهر صدای پارسیان
فرید حسینی
سید ضیا الدین صفویان، سینا عدلی
