((بی فاصلگی کانونی))
در فاصله کانونی ظاهرا قرار است سه گانه موسیقی، زبان و پرفورمانس(بازی)، ضمن حفظ هویت مستقل و شیوه ی روایتی مرتبط با خود، به طور همزمان و در گفتگویی باهم به سنتزی جدیدی بیانجامد.(بروشور نمایش)
امابه نظر می رسد در این نمایش هر کدام از مولفه های مزبور به طور جداگانه و مستقل سهم برابر و معناداری در ابراز مفهومی اجرا ندارند و از طرفی به طور ارگانیک در ایجاد گفتگویی معناساز و البته وحدت بخش راه به جایی نبرده اند. اجرا به طور یاس آوری حاوی زیبایی شناسی پرتکلف و تصنعی است که با روند کند و گاه پر زائده ایی روایت به شدت کلام محوری دارد و با اتکا بر بازی آشنای ادبی واقعیت و تخیل ،در کمال بی دغدغگی و شاید سطحی انگاری در تلاش برسازی یک شکل از روزمرگی سیزیف وار است تا به شکل جلوه گرایانه ابزورد بنماید.
آمین فیض آبادی، به عنوان آهنگساز و کارگردان هنری، فاصله کانونی ، تجربه های پرباری در عرصه آهنگسازی و تئاتر موسیقی دارد. در سایت شخصی اش اینطور اشاره شده که در ساخته هایش روایت جمعی، مستند و داستانی را به فرم های موسیقایی ترجمه می کند و با ایده ترکیب تصاویر، متن و اصوات به طرح الگوی روایی خلاقانه فکر می کند. روایت هترو پلی فونیک (دگرچندصدایی)( www.amenfeizabadi.com)
اما این ایده درخشان تحول خواهانه تئوریک، در عرصه زبان روایتی-اجرایی فاصله کانونی هویدا نمی شود. در نمایش ، اصوات و موسیقی نمایشی لزوما به ... دیدن ادامه ›› انعکاس روایت غالب بیان شده توسط اجراگران و سایر پرسش های فلسفی احتمالی مستتر در اثر ( اگر آن را به راستی واجد چنین دغدغه هایی فرض کنیم) نمی شود. به عبارتی مقولات احتمالی که نمایش به نوعی در صدد طرح آنها است اجرایی نمی شود. مضامینی از جمله؛ مواجهه با خویشتن، تشکیک در واقعیت خود و تکرار بی معناکننده روزمره، تداعی های غمناک در ژرفنای حضور و غیاب، خاطره های معلق و امید به نواهای نجات دهنده در بیهودگی درون جهان تکرار و روزمرگی......همچنین وجه تئاتری موسیقیایی مورد ادعا البته ذیل سلطه روایت و بازخوانی نوشته آرش سرکوهی توسط اجراگران سرکوب شده است و ناکارآمد و ابتر باقی می ماند. به عبارتی حجم صوتی به دقت دستچین شده و تکنیکال( اما به نظر کم اثر ) در میان چیدمان پرفورماتیو و پرجزییات اکسسوار انبوه روی صحنه و شکل اجرای دو بازیگر ( بازگو کردن متن) ارتباط ارگانیک و کارکردی نمی گیرد .
در فاصله کانونی، مردی تنها در کناره ی دریای وادن، لیدر تور است. در جایی که بر اثر جذرومد در ساعاتی راز دریا برملای می شود و سرزمینی هویدا که توسط دریا و امواج اش پنهان است. مرد به زبان فارسی از خوابها و رویاهایش سخن می گوید. قایقرانی در دریای وادن ، قایقرانی در شمال ایران را رویا می کند.او از زنی می گوید که در بندرانزلی به همین حرفه راهنمای مسافران مشغول است. هر روز در آپارتمانش از روی تختش بیدار می شود و به گل های خشک گلدان ها آب می دهد. زن هم به نوبت روی صحنه حاضر می شود .در همان فضا و تخت بیدار می شود و گلدان های خشکیده را آبیاری می کند. به آینه می نگرد و از خیالاتش به زبان آلمانی می گوید. به تصویر متکثر شده اش در آینه های روبرو .... آینه هایی که تصویرها را با تغییراتی در هر انعکاس خود تغییر می دهد و تا ابد ادامه دارند. آیا آنها یک نفرند ؟ به نظر در یک اتمسفرند، یک تخت، یک آپارتمان، یک اتاق نشیمن... یک وهم و انتزاع نامحقق...اما به نظر می رسد اجرا در جستجو و تقلای ایجاد این تاثیر و شک در مخاطبانش بر نمی آید.
مرد به طور دائمی یک ملودی در سر دارد. سکوت می کند. در جستجوی سکوت در بین صداها و همهمه ها .... با مسافرانش کمتر حرف می زند. ذهن بازیگوشی دارد. حتی برای ماهی های دریا هم اسم ، شخصیت و دغدغه و..می سازد. اما به ناگهان از جایی به بعد همه اسم ها و شخصیت ها در ذهنش حذف می شود حالا فقط قایقرانی در بندرانزلی فضاهای ذهنی و روحی اش را پر کرده است. او می گوید زن که مخلوق ذهنی او است خودش شروع به تخیل کرده است که او آنها را باز نمی شناسد...مرد فارسی زبان دریای وادن خالق زن آلمانی بندرانزلی است یا برعکس؟ مرد از تصور اینکه ممکن است در خیال کس دیگری باشد، پریشان می شود. از خودش می پرسد اگر واقعی نباشم چه؟ آواها و تصاویر قرار است در آینه ها و آب های جاری و ساکن مخدوش شوند یا به ورای سطح بیرونی خود نفوذ کنند....سکوت ... تاثیر و تاثرات این شاعرانگی در کلام به ادراک اجرایی تئاتر فاصله کانونی ختم نمی شود. طراحی ماهی ها و تور ماهیگیری در ماشین لباس شویی از معدود شاعرانگی اجرایی نمایش به شمار می رود.
زن مدام تور ماهیگیری می بافد تا خیال مرد را به دام بیاندازد؟ اما آنها هر دو مخلوقی هستند که در ساحت ادبیات صرفا توصیف می شوند و فاقد شخصیتی قدرتمند برای گام نهادن بر عرصه اجرای تئاتری هستند. هیچکدام شان خالق نیستند. در فاصله کانونی، اندیشه ورزی، رازآمیزی و در هم شوندگی صرفا وصف می شود .
همچنین به نظر نمی رسد حضور بازیگر ایرانی و آلمانی و تکلم به زبان آلمانی و فارسی در یک نمایش لزوما به گذر از مرزهای زبانی و فرهنگی بیانجامد. کما اینکه رویارویی دوگانه های زبانی و موسیقایی( آواز کلاسیک زن و آواز سنتی ایرانی مرد ) و... در این نمایش به در هم تنیدگی و گشودگی تفاوت ها نرسیده و بر رخدادی خلاق دلالت نداشته است. در این نمایش ،ویژگی های بافتار سیاسی، فرهنگی و تاریخی به عمد و به بهانه ی جهانشمولی رویکرد انسان روزمره دردمندحذف شده است. اساسا ایده این رویکرد معمولا به منظور جلب پشتیبانی های لازم از این گونه پروژه های همکاری بین کشورها صورت می گیرد تا با تکرار کلیشه های بی اثر و غیرمحقق مانند ایجاد پتانسیل های عبور از مرزهای سفت و سخت فرهنگی و زبانی و... به تامین تمهیدات مالی لازم برای اجرا در این کشورها نائل شود.
آیا قصد فاصله کانونی جستجوی و یافتن سکوت نوای رهایی بخش در دایره مسدود تکرارهای بی پایان تصاویر مان در آینه های روبه رو است؟ آیا اساسا در آینه ایی که فاصله کانونی در جلوی ما مخاطبانش قرار میدهد، خویشتن ملموس و آشنایی قابل بازشناسی هست تا بتوان در نهایت از آن عبور کرد و نوای رهایی بخش از روزمرگی را شنید؟ من شک دارم.