ایران تئاتر، کیارش وفایی: شرایط اکنون جهان و انسانها بعنوان دو مولفه مهم هستی همیشه راهکاری برای تقابل و یا مساعدت به شمار میآیند. عنوانهایی
... دیدن ادامه ››
که دگرگونیها و دغدغهها بر اساس باورهای آنها شکل میگیرند و سپس بعنوان محرک منتقل میشوند تا این دگردیسی و پوستاندازی هر لحظه در جریان باشد که از این طریق ریتم منظم هستی دچار نوسان نشود. حال چنین موضوعی نه تنها هیچ زمان رو به کهنه شدن نخواهد رفت، بلکه همیشه تاثیری قابل توجه بر لزوم روابط و پیشرفت خواهد داشت.
ساختار ارتباط گرفتن جهان هستی با جهان انسانها در راستای پیش آمدن اتفاقها و رویدادها منظم میشود به شکلی که هر عنوانی به تنهایی دلیل و تاکیدی بر موضوعی خاص دارد. حال این دلیل میتواند جنبهای چندگانه یا واحد داشته باشد که انسان در هر کدام از آنها رویکردی متفاوت را به وجود میآورد. رویکردی که در آن تاثیرات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، تاریخی و... بروز داده میشود تا انسان بنابر دلیل و برداشت خود از جهان پیرامون با آن برخورد کند تا بتواند از آن طریق دست به کشفی نو بزند. اصولا بازتاب مسائل پیش آمده فراتر از حمایت و مخالفت نیست، زیرا هر عنوانی بنابر خواسته و یا عدم آن در زندگی جوامع بشری پیش میآیند تا راهکاری برای تامین نیازهای انسان باشند. البته بخشی از این موارد نیز به باورهای درونی باز میگردد که شرایط را به طوری هدایت کند تا لازمههای موجود ملاکی برای تشخیص اهمیت روابط و لزوم توجه به آن باشد. حال با در نظر گرفتن این موضوع باید اشاره داشت که جامعه کانونی تاثیرپذیر و تاثیرگذار در شکلگیری مسائل جهان پیرامون است. شاید بتوان گفت رشد روز افزون دادههای مدرنیته یکی از داشتههای زندگی جهان اکنون است که از طرفی انسان را ترغیب به کشف و از سوی دیگر مانع از آن میشود تا باورهای واقعی با توان بیشتری اهمیت خود را نمایان سازند. بنابراین تقابل انسان با دادهها و داشتهها در این دوران خود به نبردی غیرمتعارف مبدل شده که پایان آن زمان مشخصی ندارد به طوری که هر شروع ممکن است همان زمان پایان باشد.
نمایش «گرگها» با در نظر گرفتن شرایط اکنون روز جهان که هر لحظه آن آبستن اتفاقهای گوناگون است سعی دارد تا اهمیت دیدگاه خود را به سویی هدایت کند که در آن ابتدا انسان و سپس باورهای درونی و بیرونی مورد توجه قرار بگیرد. لزوم پیش آوردن این شرایط از آن جهت مورد توجه است که تاثیرات جهان هستی و جوامع بشری در قالب روایتی منسجم کاربرد دارد، زیرا در شرایطی از فرد به جمع و در زمانی از جمع به فرد منتقل میشود تا نقد و تاکید بر موضوعهای طراحی شده در اثر قابل درک باشد. جهان متن این نمایش با ساختاری که بر مبنای ارتباط شکل گرفته شرایطی را فراهم میآورد تا شخصیتها هر کدام به تنهایی و یا به صورت دسته جمعی بتوانند تحلیل درستی از شرایط اکنون جوامع بشری را در ازای حقخواهی و تلاش برای به دست آوردن آن به نمایش بگذارند. شخصیتها در قالب یک تیم فوتبال دختران به نام «گرگها» بعنوان بازیکنان آن تیم بعنوان و یک خانواده ورزشی سعی دارند در جهان پیرامون خود حضور پیدا کرده و نسبت به مسائل روز جهان که بیشتر از همه تحت تاثیر اجتماع، سیاست و تاریخ است دیدگاه خود را بروز بدهند. اهمیت اینکه در این اثر از مولفه روایت بهره گرفته شده به آن دلیل است که هر شخصیت بتواند در ازای دیدگاه شخصی خود بنابر باوری که از شرایط موجود دارد با جمعی همراه شده و در راستای رسیدن به هدف تلاش کند. حال در این میان فضاسازی نمایش بعنوان یکی از اهرمهای موثر عمل میکند تا شخصیتها با لباسهای ورزشی خود فضایی را برای درک بیشتر مخاطب از صحنه نمایش که زمین فوتبال است مهیا نمایند. به طوری که مخاطب باور داشته باشد اکنون در سکوهای یک ورزشگاه بعنوان تماشاچی فوتبال نشسته و میخواهد یک مسابقه را از ابتدا با تمام اتفاقهایش تا انتها دنبال کند. رابطه مستقیم جهان متن و طراحی صحنه از دیگر مواردی است که حتی شخصیتها را ترغیب به آن میکند که بیشتر در ظاهر یک بازیکن فوتبال باشند تا بازیگری در نمایش. لذا با این تعریف باید گفت در این نمایش جهان متن، شخصیتها و جهان اثر به شکلی موازی وهمسو پیش میروند تا همه چیز برای مخاطب قابل درک باشد.
بنابراین جهان اثر با در اختیار داشتن مولفههای مشخص و کاربردی از ساختار روایت استفاده کرده تا به تدریج شرایطی را فراهم آورد که شخصیتها بتوانند با قرار گرفتن در موقعیتهای مختلف واکنشهای خود را نسبت به مسئله یا مسائل مطرح شده بازتاب بدهند. در واقع تیم فوتبالی که در این اثر وجود دارد نمونه ما به ازایی از جامعه است که هر کدام از اعضای آن خواستههایی دارند تا بتوانند در ازای کسب کردن آن به شرایط بهتری برای زندگی دست پیدا کنند. لذا دیالوگهایی که بین آنها برقرار میشود برگرفته از جهان درون و پیرامون آنها است که سبب شکلگیری یک ارتباط نو میشود. حال این تیم فوتبال و یا جامعهای که به آن اشاره میشود در رده سنی دخترانی شانزده و یا هفده سالهای آمریکایی است که در زمانهایی فراتر از سن خود به مسائل اجتماعی، تاریخی و سیاسی واکنش نشان میدهند که طراحی این موضوع یکی دیگر از دادههای جهان امروز است که با در اختیار داشتن داشتههای جهان مدرن و رسانههای جمعی و فضای مجازی واکنشهایی به مراتب بیشتر از سن خود دارند. بنابراین باید اشاره داشت که هر جز در این اثر تاثیر مختص به خود را دارد تا شخصیتها بتوانند در موقعیت مکانی محدود اثر که همان زمین فوتبال است حرف خودشان را بزنند. نریشنهایی که در طول زمان اثر باتوجه به موقعیت شنیده میشود در مقام دانای کل و یا همان هدایتگر با پیش آوردن مسیری نو برای رسیدن به هدف راهکاری را در اختیار شخصیتها قرار میدهد تا آنها بتوانند ضرورتهای بیرونی و درونی خود را آشکار سازند.
روایت جهان اثر در دوران معاصر یکی دیگر از مزیتهایی است که سبب میشود فارغ از در اختیار داشتن ریتم مناسب مخاطب کاملا آگاه باشد که هر اتفاق بنا به چه دلیل رخ میدهد. حال این اتفاق از نگاهی میتواند نقدی بر شرایط اکنون باشد و یا از زاویه دیگر آشکار کردن داشتههای پنهان از یک ماجرا. لذا قرار گرفتن مخاطب در مقام شاهد به یقین تصمیم درستی در جهت نشان دادن تمایزها و تضادهای رفتاری و البته مقاومت شخصیتها در مقابل شرایط بوده است. استفاده درست از بیان و بدن به شکل همزمان برای به نمایش گذاشتن جهان اثر که بسیار به ساختار دراماتیک یاری رسانده از جمله مواردی است که با مولفه روایت و اوج و فرودهای روایی همخوانی داشته و هم مسیر بوده تا به هدف اصلی برسد. کاربرد ساختاری از جز به کل و بالعکس نیز از جمله مواردی است که نام اثر را به معنای همبستگی نمایان میکند که تیم فوتبال نمونه مناسبی برای تعریف این دیدگاه است تا تعریف قانعکنندهای از یک جامعه رو به رشد باشد. حال این موضوع دلیلی میشود تا جزئیات روایی بتوانند که در دیدگاه نویسنده، کارگردان، شخصیتها، جهان متن و اثر تاثیری قابل توجه داشته باشند. البته منطقه جغرافیایی که «سارا دلپ» نویسنده این اثر که فینالیست دریافت جایزه پولیتزر در سال 2017 شده از جمله مواردی است که باید گفت تاثیرگذاری مختص به خود و جامعهاش را دارد.
میزانسنهای سیال و کاربردی این اثر که توسط کارگردان طراحی شده به مراتب تاثیرات مناسبی در جهت باورپذیری شخصیتها از اثر و سپس مخاطب از فضاسازی نمایش داشته است. در واقع کارگردان این نمایش کوشیده است تا با وفادار ماندن به جهان متن شرایطی را ایجاد نماید که بازیگرها بتوانند با دریافت درست جزئیات در ظاهر شخصیتهای جهان متن قرار بگیرند و نسبت به اتفاقهای جهان اثر برونریزی کنند.
یادمان باشد که استفاده درست از جزئیات در یک اثر نمایشی تاثیر بسزایی را رقم خواهد زد که آن اثر را در ذهن مخاطب تا همیشه ماندگار میکند.