اگر از لحاظ رفتار شناسی ، آدم هایی که در واقعه ی دهم محرم حضور داشته اند را بخواهیم یک نگاه کلی داشته باشیم ، برای نگارنده دو گروه ، آدم هایی بسیار جالب و نفرت انگیزی بودند . یعنی رفتار اینها بسیار قابل توجه است .

اول آنهایی که در زیارت عاشورای جناب حسین ، اینطور ازشان یاد می شود که :
و لعن الله امت اَسرَجَت و الجَمَت و تَنَقّبَت لقتالک ...

که قسمت آخر عبارت مدنظر است که : و لعنت خدا بر گروهی که ... نقاب بستند برای کشتن تو
خوب اینهایی که نقاب بستند برای جنگیدن و کشتن جناب حسین و یارانشان ، چه ... دیدن ادامه ›› کسانی بودند ؟
چرا باید نقاب ببندند ؟

با کمی پژوهش و نگاه می توان به این نتیجه رسید که خوب احتمالا اینها کسانی بودند که با بنی هاشم رودربایستی داشتند . یعنی حسین اینها را می شناخت ، اینها سلام و علیک داشتند ، ابراز ارادت می کردند ، اصلا کسانی بودند که تا همین شب گذشته در سپاه جناب حسین بودند و رفتند به سپاه مال و قدرت پیوستند . لذا نقاب بستند تا شناخته نشوند .

خوب اینها چه آدم های پستی بودند ، آدم باورش نمی شود که اینها تا همین شب گذشته ، روز گذشته ، هفته ی گذشته یا مثلا چند سال گذشته با حسین نان و نمک یک سفره را می خوردند .

خوب این نوع آدم ها هنوز هم هستند ، پیشرفت هم کرده اند ، خیلی هم جالب اند که یک شبه پشت حق را خالی می کنند به هر دلیل و نه تنها می روند ، می آیند شمشیر هم می کشند .

دوم یک سری آدم هایی که بر اساس مقاتل (کتب شرح واقعه عاشورا) در واقعه حضور داشتند اما نه در سپاه عمر سعد بودند نه در سپاه جناب حسین .

یعنی در این دشت ِکربلا ، رفته بودند روی یک بلندی نشسته بودند و نگاه می کردند که چه اتفاقی می افتد .
بعد احتمالا با دست اشاره هم می کردند که : "فلانی ، فلانی ، این که قدش بلندتر است ، عباس است" و بعد مثلا گاهی می نوشتند که : " بله ، علی اکبر رفت و چنین اتفاقاتی افتاد " و در تمام این جریانات فقط نظاره گر بودند . یعنی هیچ کاری به جز نگاه کردن نداشته اند و البته گاهی هم احتمالا میزگرد های روشنفکری می گرفتند و نظریه صادر می کردند که چنین و چنان .

و قطعا لازم به ذکر نیست که از این گروه دوم انقدر دیده ایم که باورمان می شود که آن روزها هم کم نبوده اند .

خلاصه این که "کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا ".

از: خود