جامعه ما دچار معناباختگی است

این روزها نمایش «لابراتوار» به کارگردانی منصور صلواتی در سالن تئاتر موج نو روی صحنه است. نمایشی که طبق اظهارات کارگردانش از تکنیک ابزورد در متن بهره می برد. صلواتی درباره امکان تحقق نمایشنامه ابزورد در ایران و تناسب آن با جامعه می گوید: « با این نکته موافقم که سنت نگارش نمایشنامه ابزورد اصولامتعلق به مغرب زمین است و ما پیشینه قابل تاملی در این سبک نگارش نداشته ایم. اما یک قرابتی بین زمان های که در آن به سر می بریم و دوره شکل گیری متون ابزورد در غرب احساس می کنم.»
این کارگردان جوان «معنا باختگی تعاریف گذشته» را یکی از مهم ترین این ویژگی ها ذکر می کند. صلواتی معتقد است کارکرد تئاتر در چنین دورانی باید از سرگرمی صرف فاصله بگیرد. او می افزاید: «به نظرم ارایه خوراک واضح به مخاطب اشتباه است. بسیاری از تئاترهای ما امروز در مرز بین تئاتر جدی و آزاد حرکت می کنند. البته ما برای تماشاگر عام هم نشانه هایی قرار داده ایم که از کار لذت ببرد اما تاکید دارم جامعه باید به این نکته فکر کند که وضعیت این روزها سرگرمی می طلبد یا اندیشه به ریشه مشکلات.»
صلواتی همچنین سخت گویی و وادار کردن تماشاگر به اندیشه را سرچشمه علاقه خود به متن ابزورد می داند. درحالی که شخصیت ها در آثار ساموئل بکت، نویسنده نامدار سبک ابزورد به نوعی مکمل یکدیگر هستند، او در نمایشنامه «لابراتوار» دست به تجربه ای متفاوت زده که درباره آن می گوید: «در نمایش لابراتوار به جای قرینه سازی شخصیت ها با یک سه ضلعی مواجه هستیم. به همین دلیل نمایشنامه سه شخصیت با نام های جم، پم، تم دارد که بیشتر آوا هستند تا اسم. این سه نفر در زمان و مکان نامعلومی زندگی می‎ کنند.»
پاشا رستمی، بازیگر نقش «جم» در نمایش لابراتوار که بعد از چندسال تحصیل و زندگی در کشور کانادا به ایران بازگشته است درباره اجرای این نمایش در سالن کوچک موج نو می گوید: «این روزها شاهد بازگشایی سالن های کوچک تئاتر در مناطق مختلف تهران هستیم که اتفاق بسیار خوبی است و من که مدت کوتاهی می شود به ایران آمده ام از فعال شدن چنین سالن هایی بسیار خوشحالم.»
این بازیگر که تجربه ایفای نقش در آثار سینمایی و تلویزیونی را در کارنامه دارد، درباره نقاط ضعف سالن های خصوصی که قطعا باید با حمایت نهادهای تصمیم گیر دولتی برطرف شود توضیح می دهد: « امکانات فنی سالن های کوچک با مشکل مواجه است و درحالی که این سالن ها مخاطب خود را پیدا کرده اند، جا دارد حمایت هایی برای برطرف کردن این کاستی ها دریافت کنند.»
رستمی که در کانادا نیز به تحصیل بازیگری پرداخته و تجربه هایی روی صحنه کسب کرده درباره استعداد بازیگران تئاتر ایران و کانادا می گوید: «فکر می کنم بازیگران همه جای جهان مشابهت هایی با یکدیگر دارند. کانادا در زمینه سینما و تئاتر بیشتر از هالیوود وام می گیرد. اما سینما و تئاتر ایران به اروپا و روسیه نزدیک می شود. که همین تفاوت عمده در کنار مسائل اجتماعی و جغرافیایی شکل بازیگری متفاوتی نیز در پی دارد.»
این بازیگر جوان «ضعف تبلیغات و روابط عمومی» را از مشکلات جدی گروه های تئاتری در ایران می داند. او می افزاید: «از طرفی دیگر همه جای جهان افراد کنار هم برای رسیدن به یک هدف مشخص کار می کنند اما متاسفانه در ایران به نظر می رسد بحث انحصاری شدن امور مطرح است. یا بعضا اینطور حس می شود که بعضی کارگردان ها برای طیف خاصی از مخاطبان تئاتر تولید می کنند.»
بازیگر نمایش «لابراتوار» در ادامه درباره آنچه روی صحنه اجرا می کند، توضیح داد. درباره اینکه «نمایش دیالوگ های بسیار سختی دارد و چون فقط سه بازیگر دارد اجرا بسیار دشوار می شود.» او می افزاید: «این متن بسیار حال و هوای امروز ایران را دارد. یک امید در ناامیدی شاهد هستیم که وقتی متن خوانده و اجرا می شود این شرایط خودش را بیشتر نشان می دهد. یک شکل خاص از روزمرگی که نمی دانید چه اتفاقی در حال رخ دادن است.