ورود اقتصاد مدرنیته به هنر فاجعه بار است

به گزارش تیوال به نقل از ایران تئاتر
شناسه مطلب: ۹۳۱۸۶
امیر دژاکام کارگردان و نویسنده تئاتر « صعود مقاومت پذیر آرتور و اویی»گفت:: مخالف ورود اقتصاد مدرنیته به هنر و به تئاتر هستم چراکه ورود آن به هنر فاجعه به بار می‌آورد.

به گزارش ایران تئاتر نشست خبری نمایش «صعود مقاومت‌پذیر آرتور و اویی» با حضور امیر دژاکام کارگردان، امیر کربلایی‌زاده، نرگس محمدی و مرتضی آقاحسینی بازیگر و حامد فقیهی خواننده این نمایش ظهر امروز، چهارشنبه ۱۶ فروردین در تالار حافظ برگزار شد.

دژاکام در ابتدای این نشست با بیان اینکه قصد دارد درباره اقتصاد فرهنگ صحبت کند اظهارکرد: امروز دوست دارم درباره این صحبت کنم که دولتمردان کمیسیون فرهنگی رئیس جمهور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باید چه رفتاری کنند تا هنر بتواند به راه خود ادامه دهد و پول درآوردن فرض اول هنر در کشور نباشد چرا که اگر این اتفاق بیفتد هنر یکی از فنومن‌های اجتماعی خود را از دست می‌دهد.

او با تاکید بر اینکه بشر نیاز به زیبایی هارمونی و حض زیبایی‌شناسانه دارد، ادامه داد: اگر اقتصاد مدرنیته وارد هنر شود این نیاز در جامعه ما بی‌پاسخ می‌ماند. وقتی این پارامتر از اجتماع و هنر ما حذف شود و تعادل و هارمونی از بین برود چه اتفاقی برای ما خواهد افتاد؟ اگر متر و معیار این شود که یک اثر هنری چقدر می‌فروشد، ما چه باید بکنیم؟

کارگردان نمایش «ننه دلاور» خاطر نشان کرد: ما دچار خسران شده‌ایم، اگر این نمایش تعطیل شود چندان مهم نیست آنچه مهم است رخت بستن زیبایی‌شناسی و حض آن از هنر کشور است. فلسفه، علم، هنر، عرفان و دین پنج رکنی هستند که فرهنگ را می‌سازند ما در بزنگاهی قرار داریم که قرار است هنر حذف شود چون قرار است کارهایی که اجرا می‌کنیم به فروش باشد. هنر باید مخاطب و تماشاگر داشته باشد و دوستانی که فکر می‌کنند باید برای صندلی خالی اجرا بروند تعادل ندارند قرار نیست برای صندلی‌های خالی کاری اجرا بکنیم.

دژاکام تصریح کرد: صحبت من درباره تئاتر روشنفکرانه نیست که هیچ کسی آن را نبیند اما ما داریم تئاتر را به بسمت بفروش بودن هدایت می‌کنیم و آن خطرناک است. اینکه کارگردان تئاتر موظف باشد به این پاسخ دهد که چرا سالنش از تماشاگر خالی است فرق دارد با اینکه بگوییم تئاتر باید بفروش باشد.

او با بیان اینکه با مدیران بنیاد رودکی اختلاف عقیده دارد، اظهارکرد: شاید آن‌ها هم با من هم عقیده باشند اما من معتقدم تالار دولتی نباید از هنرمند تئاتر کرایه سالن بگیرد، سالن‌هایی مثل ایرانشهر، پالیز و خیلی از سالن‌های خصوصی از طریق درصد فروش گیشه کسب درآمد می‌کنند. اگر هنرمند تئاتر بخواهد برای یک اجرای ۳۰ شبه چند ۱۰ میلیون کرایه دهد دیگر جای هنر و تجارت تغییر خواهد کرد.

این کارگردان تئاتر به نام رودکی و حافظ که براین بنیاد گذاشته شده اشاره کرد و افزود: این دو اسم با تجارت و پول درآوردن نسبتی ندارد. من به مدیران احترام می‌گذارم اما معتقدم اگر اقتصاد مدرن وارد تئاتر شودیک هنرمند می‌تواند به تنهایی کل تالار وحدت و حافظ را برای مد‌ت‌های طولانی در دست خودش بگیرد.

دژاکام خاطر نشان کرد: من با ۲۰ درصد تخفیف شبی حدود ۵۰۰ هزار تومان اجرا در سالن حافظ کرایه می‌دهم اما حق خودم می‌دانم که بعد از یک عمر معلمی و کار در عرصه تئاتر دیگر کرایه‌‌ای برای سالن پرداخت نکنم و این ظلم را نمی‌توانم بپذیرم.

او با بیان اینکه ورود اقتصاد مدرن به هنر فاجعه به بار می‌آورد گفت: کسانی هستند که معتقدند اقتصاد مدرن می‌تواند وارد هنر شود کسانی که به فرهنگ ما دست نمی‌زنند با این کار خیلی از بزرگان هنر را از دست می‌دهیم و به جای هنر سوپرمارکت خواهیم داشت چرا که نیاز زیبایی بشر را که قرار است هنر به آن پاسخ دهد بی‌جواب می‌گذاریم و به جایش سراغ سرگرمی می‌رویم. وقتی به جای بسیاری از نمایشنامه‌ها و موضوعات اجتماعی شاهد اجرای متعدد نمایشنامه‌های نیل سایمون هستیم سراغ سرگرمی رفته‌ایم. معتقدم نیل سایمون فاصله زیادی با نمایش تخت حوضی خودمان ندارد.  

کارگردان نمایش «صعود مقاومتی آرتورواویی» تاکید کرد: هنرمند تئاتر به جای اینکه به فلسفه بیاندیشد و قرائت و فهم تازه‌ای از تئاتر داشته باشد به این فکر کند که چه کاری کند که در طول نمایش تماشاگر بخندد چون باید به فکر کرایه سالن باشد.

دژاکام با بیان اینکه با درآمدزایی در هنر مخالف است، گفت: معتقدم باید سازمانی بنا شود که هنرمندان و موضوعات خوب کشور را شناسایی کنند و بودجه‌های فرهنگی کشور به آن اختصاص یابد تا نهادهای فرهنگی مانند حافظ و رودکی با فراق بال به آثار ملی بپردازند.

او با تاکید براینکه اقتصاد مدرنتیه خطرناک است، اظهارکرد: اولین اثر اقتصاد مدرنیته این است که بازیگران خوب کشور را خانه‌نشین کرده‌اند وقتی کارگردان تئاتر به فکر این است که یک بازیگر و ستاره بیاورد تا کارش بفروشد بازیگر تئاتر باید خانه‌نشین شود و با اسنپ کار کند چون اقتصاد مدرنیته در تئاتر حرف اول می‌زند.

دژاکام در بخش دیگری از این نشست درباره نمایش «صعود مقاومت پذیر آرتور و اویی» گفت: دو رکن مهم ریچارد سوم شکسپیر و موضوع روی کار آمدن هیتلر در این نمایش تاثیر دارند وقتی برشت این نمایش را می‌نوشت در تبعید بود و موضوع قدرت گرفتن هیتلر را دنبال می‌کرد. بر خلاف ریچارد سوم که نگاهی فردگرایانه و روانشناسانه دارد این نمایش از منظر جمع‌گرایانه و جامعه‌شناسانه به این موضوع نگاه می‌کنند.

او با بیان اینکه آرتورواویی فردی گانگستر و لمپن است ادامه داد: این  نمایش به اینکه چه پارامترهایی موجب شد چنین فردی قدرت بگیرد می‌پردازد. برشت می‌گوید اگر مردم مقاومت می‌کردند چنین فردی نمی‌توانست قدرت بگیرد. این نمایشنامه بسیار سخت بود چون تغزل و شاعرانگی ندارد.

کارگردان نمایش «ننه دلاور» درباره ایرانیزه شدن این متن گفت: هر وقت هنرمندی کاری را اجرا می‌کند از یک تاریخ و جغرافیای خاص خودش به آن موضوع نگاه می‌کند یعنی نمی‌تواند به موضوع نگاه کند و خود را در آن نبیند در این نمایش من از امروز حرف می‌زنم و احساس کردم باید در رابطه با اقتصاد امروز حرف بزنیم چرا که موضوع‌های اقتصادی این روزها در ایران بسیار مهم است از رشته تا حقوق‌های نجومی و وام‌هایی که گرفته شده و پس داده نشده است.

دژاکام به آمادگی گروه نمایش از هفتم فروردین برای اجرا اشاره کرد و گفت: سالن حافظ تعمیراتی داشت که نتوانست خود را با ما هماهنگ کند حافظ انتخاب خودم برای اجرا بود اما به نحوه کرایه گرفتن آن اعتراض دارم که این اعتراض را بسیار محترمانه به تالار حافظ و بنیاد رودکی هم اعلام کردم.

در ادامه مرتضی آقاحسینی بازیگر نمایش «صعود مقاومت پذیر آرتور و اویی» با بیان اینکه بعد از حدود سه سال وقفه در بازی خوشحال است که کارش را با امیر دژاکام از سر گرفته گفت: وقتی با امیر دژاکام کار می‌کنم هیچ نگرانی‌ای ندارم و به سبک کار توجه نمی‌کنم تنها به موقعیتی تمرکز می‌کنم که در کار چیده شده است.

آقاحسینی ادامه داد:‌ اگر اعتراض و نقد را از تئاتر برداریم چه چیزی از آن باقی می‌ماند تماشاگر به تئاتر می‌آید تا حرف‌های ناگفته خودش را روی صحنه ببیند.

او ادامه داد: برای جامعه نقد خودمان متاسفم که همواره هنرمندان را نقد می‌کند اما هیچ وقت از مسئولان و مدیران نمی‌پرسند که اصلا تئاتر را می‌خواهند یا نه؟ تئاتر و تریبونی آزاد است نه مکانی برای عقده گشایی. تئاتر اصالت دارد و باید به این توجه کنیم.

سپس نرگس محمدی با اشاره به اینکه «صعود مقاومت پذیر آرتور و اویی» پنجمین کارش در صحنه تئاتر است به دلیل پذیرفتن این نقش اشاره کرد و گفت: از کار با آدم‌هایی که از هر چه تو داری می‌خواهند استفاده کنند و چیزی به تو اضافه نمی‌کنند خسته شده‌ام اما این نقش تجربه جدیدی بود و از امیر دژاکام چیزهای زیادی یاد گرفتم.

امیر کربلایی‌زاده دیگر بازیگر نمایش « صعود مقاومت پذیر آرتور و اویی» هم که در این نمایش نقش آرتور و اویی را بازی می‌کند، گفت:‌ ۲۰ سال پیش وقتی این نمایش با بازی اکبر زنجانپور روی صحنه رفته بود آرزو داشتم بتوانم این نقش را بازی کنم و امروز خوشحالم که بعد از ۲۰ سال به آرزویم رسیدم.