در روز
از روز
تا روز
آغاز از ساعت
پایان تا ساعت
دارای سانس فعال
آنلاین
کمدی
کودک و نوجوان
تیوال | پویا تیموری درباره نمایش فهرست: تئاتری که ما خلق می کنیم به نیت نمایش نمایشنامه ها نیست، بلکه هدف آن آ
SB > com/org | (HTTPS) localhost : 09:33:59
تئاتری که ما خلق می کنیم به نیت نمایش نمایشنامه ها نیست، بلکه هدف آن آشکارسازی وجوه ناشناخته، پنهان و دور از دسترس ما با نوعی فرافکنی فیزیکی و واقعی است.
[آنتونن آرتو]

یک هفته از تماشای نمایش فهرست می گذرد و همچنان گاه و بی گاه ذهنم دگیر لحظه لحظه ی کار است، درگیر بازی مسحور کننده ایلیای هفت ساله که چگونه در نقش شخصیت اصلی می درخشد، ظرافت راه رفتن پدر، رنج کشیدن مِدور (سگ)، در نقش استاد دانشگاه، نماد قشر روشنفکر منفعلی که مثل یک سگ دست آموز، در عمل تابع قدرت است؛ چه آن قدرت در دست یک طبقه اجتماعی خاص باشد و چه زنش که حتی برای ما تماشاچیان هم دوست انتخاب می کرد و اراده و اختیار ما را به سخره می گرفت. فضا سازی سورئال و فانتزی صحنه آموزش پیانو و شکار صداها لحظه ای مرا رها نمی کند؛ "هر آدمی موسیقی خودش رو داره، اگه بخوای می تونی اون رو بشنوی، گوش کن ..." و من هنوز گوش می دهم، کاش می شد برای همیشه در آن فضا ماند. و همسرایانی که چقدر خوب نقش بازتابی از افکار و امیال ذهنی شخصیت اصلی را ایفا می کردند. راستی " این جا کسی می دونه وقتی آدما می میرن، صداشون کجا می ره؟ ".
کلود شوماخر درباره تئاتر ابزورد می نویسد: "زمانی نمایشنامه خوب، نمایشنامه ای بود که با یک طرح سر راست و قوی که بی وقفه به نتیجه منطقی ... دیدن ادامه ›› و کمیک یا تراژیک خود برسد، دارای شخصیت های کاملا فردیت یافته و مشخص باشد، دیالوگ آن بلاغی و خوش پرداخت باشد و به صورت زنده و روشن توسط بازیگرانی ادا شود که به طرزی قانع کننده، نقش های خود را در مکانی آشنا یا در برخی محل های غیر بومی کاملا شناخته شده به نمایش بگذارند. باید بگوییم که قبل از قرن بیستم، فرم دراماتیک فوق العاده عقلانی و منطقی بود و در عین حال قصد داشت برای تماشاگران، تصویر اصیلی از جهان خود آنها فراهم کند. وقتی نیاکان ما تشخیص دادند که جهان حالتی از آشوب را در خود دارد، هنرمندانشان سعی کردند از دل همان آشوب معنا را سازمان دهند، نظم را از درون بی نظمی ایجاد کنند و به آنچه که بی شکل است شکل ببخشند. تئاتر نو دهه 1950 که خیلی زود به تئاتر ابزورد مشهور شد، با دفع همه قواعد و تماس مستقیم با آشوب، بیست و پنج قرن سنت را سرنگون کرد". اگرچه تادئوش روژه ویچ و طرفدارانش به درست یا غلط اصرار دارند که نمایشنامه های وی در رده آثار ابزورد قرار نمی گیرند اما دراماتوژی رضا ثروتی از فهرست نسبت به متن اصلی نمایشنامه بیش از پیش آن را در زمره کارهای ابزورد قرار می دهد. فهرست روایت ذهنیات یک قهرمان معمولی است، که بدون انجام دادن کار خاصی پس از شرکت در جنگ تبدیل به یک قهرمان شده و حال که جنگ هم تمام شده و وی به مقام و منصب جدیدی (رهبری ارکستر) رسیده است، هنوز هم کار خاصی انجام نمی دهد! در طول نمایش افراد و افکار مختلف در ذهن مغشوش وی رفت و آمد می کنند. فهرست به خوبی نشان می دهد که انسان در راه تعالی خود چطور می تواند خواسته یا ناخواسته اطرافیانش را قربانی کند، از پدر و مادر خود گرفته تا همسر، سرباز (مرد روستایی) و نوازنده ارکستر. و چقدر راحت تر می تواند راجع به سرنوشت آنها بی تفاوت باشد، حتی در دیالوگی صراحتا گفته می شود "چقدر دنیا عوض شده؛ آدما به درد و رنج کَساشون بی تفاوت شدن ..."، چنانکه در طول نمایش مرگ تمام قربانیان به سخره گرفته می شود. مدت هاست که تئاتر کشور دچار بیماری تکرار و تجارت زدگی شده است. در سال های اخیر تب استفاده از فرمول بازیگران پر طرفدار اما متوسط، نوستالژی، برانگیختن احساسات تماشاگر با روایت و مونولوگ گویی در تئاتر بالا گرفته است و به جرات می توان گفت شمار آثاری که دارای خلاقیت در اجرا بوده و با هدف به تفکر واداشتن تماشاگر به نمایش در آمده اند، در طی سال حتی به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسد. دلیل آن هم یکی سلیقه و ذائقه اکثریت تماشاچیان تئاتر و دیگری انگشت شمار بودن کارگردانان خلاق و دغدغه مندی چون ثروتی و غنی زاده است. به نظر فهرست، حتی در قیاس با اثر قبلی رضا ثروتی یعنی ویتسک، یک گام جلوتر بوده و پخته تر می نماید. شاید بتوان تنها برتری ویتسک نسبت به فهرست را بازی اثرگذار بازیگران علی الخصوص پانته آ پناهی ها دانست وگرنه در سایر موارد خصوصا تغییرات نسبت به متن اصلی نمایشنامه به نظرم نمایش فهرست رضا ثروتی فراتر از متن نمایشنامه تادئوش روژه ویچ است. در پایان می توان گفت فهرست رضا ثروتی اثری بسیار قابل احترام، با کیفیت و درخور توجه است و کاملا پیدا است که برای لحظه لحظه ی آن فکر شده است. نمایشی پر از ایده های ناب، که شاید بتوان گفت به تنهایی بیش از مجموع همه نمایش های اجرا شده در طی این سه سال پس از اجرای ویتسک، داری خلاقیت و ایده و نوآوری است.
خیلی خوشحالم که بعد از چند روز شاهد یک نوشته به معنی کامل نقد بودم
ممنون از شما
۱۲ تیر ۱۳۹۴
قربان ! استفاده کردیم از نقد به جای شما :-)
موفق باشید.
۱۴ تیر ۱۳۹۴
سپاس از لطف شما.
۱۶ تیر ۱۳۹۴
برای بهره بهتر از تیوال لطفا عضو یا وارد شوید