حسن باستانی یادداشتی کوتاه برای نمایش بوقلمون.
این روزها نمایش بوقلمون نوشته و کار خیرالله تقیانی‌پور با بازی خوب علی سلیمانی، سیروس همتی، مه‌لقا باقری، محمد صادق ملک، جواد پورزند، وحید نفر، سامان دارابی، محمدهادی عطایی، حسین شفیعی و... در تالارچهار سوی تئاترشهر روی صحنه است و اقبال با من یار بود که توانستم این نمایش را ببینم.
هرچند هیچ اثر نمایشی خالی از ضعف و اشکال نیست و هیچ نوشته‌ای بی غلط؛ اما بی‌اقرار می‌گویم که پس از سالها شاهدِ نمایشی در این گونه‌ بودم که به نظرم قابل تأمل و تعمق در حیطه‌یآثار نمایشی‌های ایرانی‌است. از متن و بازی‌های بازیگران و موسیقی زنده و کاربردی‌اش گرفته تا طراحی بسیار ساده و کارآمدِ صحنه و لباس و کارگردانی هوشمندانه‌ی آن، همگی در یک انسجام و همگرایی در مسیر تقویت اثر بکار گرفته شده‌اند. داستان سر راست و عاری از حشو و زوائد بی ربط و بسط و به دور از روشنفکربازیهای متداول و فلسه چینی‌های کسالت بار، به خوبی در مشارکت مخاطب با اثر و فهم او از وقایعِ داستانی و روابط آدمهای آن موقف عمل کرده.
اولین چیزی که در این نمایش توجه مخاطب را به خود جلب می‌کند، سادگی صحنه و ملزومات آن است. طراح (داریوش پیرو) با آگاهی کامل از نیاز نمایش به فضایی عمومی برای بیانِ مفاهیم خود، به سادگی هر‌چه تمامتر بوده و آن‌چنانکه شاخصه‌ی نمایشهای ایرانیست، متکی بر تخیل تماشاگر در بازسازی فضاهای داستانی و موقعیت‌های نمایشی از طریق روایت و داستان‌گوییشکل گرفته و به پیش می‌رود.
شیوه‌ی اجرای دو سویه‌ی این نمایش (که در عمل با چینش بازیگران در دو سوی دیگر صحنه،همان سنت صحنه‌ی گرد نمایشهای ایرانی را تداعی می‌کند) حاکی ... دیدن ادامه ›› از انتخاب هوشمندانه‌ی کارگردان برای اجرای این اثر بوده و به درستی نیز از این امکان در طراحی خود بهره گرفته به نحوی که به نظر می‌رسد هر فرم اجرایی دیگر چنین قابلیتی را به کارگردان نمی‌داده.
خیرالله تقیانی با نمایش بوقلمون نشان داد که شناخت خوبی از فضای طنز و نمایش‌های ایرانی دارد. اجرایی دیدنی از متنی جذاب و خوش ساخت، با زبانی روان و گاه شاعرانه و موزون و آهنگین، در حد نیاز و لزوم ساختار اثر و البته بی تکلف به دور از تفخر زبانی در قد و قواره‌ی شخصیتهای داستان و طنزِجاری در آن، و البته به اندازه و به دور از هجو و هزل‌، از جمله نکات برجسته و قابل اعتنای متن این نمایش است. تقیانی با آگاهی از عناصر نمایشهای ایرانی، و بهره گیری درست از ابزار بسیار ساده‌ی صحنه‌، و طراحی میزان‌سنهای دقیق، به خوبی توانسته روی مفاهیم اثر تاکید و فضای متنوع ایجاد و مخاطبانش را با خود را همراه کند.
بازی قابل تعمق بازیگران این نمایش نشانگر شناخت آنان از شیوه‌ی بازی در گونه‌های نمایش ایرانی و تبحر آنان در نقش پوشی و ارائه‌ی شخصیتهای نمایش داشته و از هماهنگی قابل توجه‌ای نیز برخورداراند. روانی، یکدستی، بیان درست و انعطاف بدنی مناسب بازیگران با تحلیلی درست از نقشها و گاه با بازیهای استرلیزه و به تناسب موقعیت‌ها و شخصیت‌ها، بعضاً غلو آمیز و طنزآمیز، از نقاط مثبت این نمایش است.از دیگر نکات قابل توجه نمایش بوقلمون، هوشیاری گروه اجرایی در استفاده‌ی به اندازه از عنصر طنز، موسیقی و رقص و همچنین پرهیز از وسوسه‌ی افتادن در ورطه‌ی هجو و هزل و اطوارهای متداول امروز می‌باشد که شوربختانه گریبان‌گیر اغلب آثار نمایشی شده و هدفی نیز جز جذب مخاطب را دنبال نمی‌کند.
در آخر ضمن گفتن دست مریزاد به این گروه، دیدن این نمایش زیبا را به همه‌ی دوستدارن نمایشهای ایرانی توصیه می‌کنم.
حسن باستانی