شهاب مهربان، کارگردان نمایش «گورپلاس» در گفت‌وگو با ایسنا

🔻ماجرای بلیت سوزی و ماندن تماشاگران پشت درب‌ها چیست؟


شهاب مهربان که این روزها نمایش «گورپلاس» را در تالار قشقایی مجموعه تئاتر شهر اجرا می‌کند، در گفتگو با ایسنا با تشریح ویژگی‌های این اثر نمایشی، از دشواری اجرای تئاتر در شرایط فعلی گفت و ابراز تاسف کرد که در این وضعیت، چشم‌انداز روشنی برای آینده تئاتر ... دیدن ادامه ›› نمی‌بیند.

او در آغاز درباره رویکرد نمایش خود توضیح داد: نمایش ما یک کار اجتماعی با رویکرد کمدی است و در ادامه نمایش قبلی‌ام، «بوکسور» که سال ۱۴۰۰ اجرا شد، روی صحنه می‌رود. آن نمایش قصه خانواده‌ای در دهه ۵۰ بود که درگیر پدرکشی شده بودند و نمایش «گورپلاس» در ادامه همان داستان است و ماجرای کارکترهای آن را در فاصله‌ای ۳۰، ۴۰ ساله روایت می‌کند و گویی قصه امسال و پارسال است.

مهربان که متن این نمایش را به طور مشترک با وهاب مهربان نوشته است، درباره انتخاب رویکرد کمدی برای بیان یک قصه اجتماعی توضیح داد: این اتفاق به صورت ناخودآگاه رخ داد. در نمایش «گورپلاس»، مادر خانواده مخفیانه ازدواج کرده و همسر او در خانه‌اش از دنیا رفته و حالا فرزندان پیگیر ماجرا هستند. مواجهه فرزندان با این اتفاق، فضا را به سمت کمدی می‌برد. بدین ترتیب، قصه‌ای تلخ را که رویکرد انتقادی و اجتماعی دارد، در ژانر کمدی روایت می‌کنیم.

این کارگردان درباره استقبال تماشاگران از نمایشش نیز گفت: در پروسه تمرین، این استقبال قابل پیش‌بینی بود ولی آنچه دردناک است، این است که شرایط کلی تئاتر خوب نیست. عموما نمایش‌ها باید چهره‌های شناخته شده داشته باشند تا بتوان مخاطب را جذب کرد. استقبال از نمایش ما خوب بوده ولی غم‌انگیز است که تعداد عوامل برخی از نمایش‌ها از تعداد تماشاگران‌شان بیشتر است.

مهربان با ابراز تاسف از وضعیت تبلیغات تئاتر افزود: دوره‌ای که ما تئاتر می‌دیدیم، شرایط متفاوت بود. چند سالن مشخص فعال بودند؛ مجموعه تئاتر شهر، تماشاخانه سنگلج و تالار مولوی. سالن‌ها محدود و اجراها با کیفیت‌تر بود اما حالا با افزایش تعداد سالن‌ها و آثار نمایشی، گاه در تبلیغات و اطلاع‌رسانی تئاترها اتفاق‌هایی می‌افتد که هیچ تناسبی با تئاتر و جایگاه فرهنگی آن ندارد. به این معنا که گاهی تبلیغات تئاتر شبیه چیپس و پفک می‌شود و به عنوان گروه نمایشی، به کارهایی تن می‌دهیم که برای تئاتر مناسب نیست.

این کارگردان اضافه کرد: ما به جای اینکه به فکر ارتقای سطح کیفی کار خود باشیم، درگیر این گونه مسائل شده‌ایم و چه بخواهیم و چه نخواهیم، در این فضا قرار گرفته‌ایم. ضمن اینکه در سال‌های اخیر نوع و سلیقه تماشاگر تئاتر هم عوض شده است. به هر حال نمایش ما با استفاده از تبلیغات دهن به دهن روی صحنه مانده است.

مهربان در پاسخ به اینکه برای ادامه کارش در تئاتر چه چشم‌اندازی مقابل خود می‌بینید، توضیح داد: متاسفانه تئاتر برای بیشتر کسانی که در این شاخه فعالیت می‌کنند، محل گذر است چون شرایط خوبی وجود ندارد. در همین نمایش، کمترین دستمزد را به بازیگران می‌پردازیم و از بسیاری وجوه تئاتری هم چشم‌پوشی کرده‌ایم. تهیه‌کننده‌ای داریم که پای کار است و نگاه تجاری ندارد در حالیکه همه چنین تهیه‌کننده‌ای ندارند، اما از همان اول می‌دانستم که با وجود همه اینها قرار است ضرر کنیم چراکه با این هزینه‌ها، کار تئاتر، هیچ توجیه اقتصادی ندارد و اصولا شکل تئاتر و تولید آن عوض شده است و ما بیشتر دنبال حال خوبی هستیم که با اجرای یک نمایش به دست می‌آوریم. اگر با همین وضعیت جلو برویم، تا چند سال آینده هیچ بعید نیست که تئاتر تعطیل شود.

مهربان با ابراز تاسف از قطع یارانه دولتی تولید تئاتر ادامه داد: دولت باید مانند قبل در جایگاه تهیه‌کننده قرار بگیرد. آن شیوه هم برای کارگردان یک اثر خوب بود و هم برای عوامل کار ولی الان دولت، هیچ حمایتی نمی‌کند. به همین دلیل اتفاقاتی در تئاتر رخ می‌دهد که کوچکترین نسبتی با ذات این هنر ندارد و متاسفانه سال به سال این وضعیت بدتر می‌شود.

این کارگردان اضافه کرد: زمانی برای اجرای یک نمایش ۹ ماه تمرین می‌کردیم ولی حالا چنین اتفاقی در تئاتر رخ نمی‌دهد چون بیشتر بازیگران مشغول بازی در پروژه‌های تصویری و پلتفرم‌ها هستند و نمی‌توانند چندین ماه برای تمرین یک تئاتر وقت بگذارند و همین مساله بر کیفیت آثار نمایشی اثرگذار بوده است.

او در ادامه با ابراز تاسف از وضعیت فعلی حصارکشی مجموعه تئاتر شهر که رفت و آمد را به این مجموعه سخت کرده، گفت: هر شب حدود ۱۵ تماشاگر پشت در می‌مانند. برخی از آنان نمی‌توانند راه ورود به مجموعه تئاتر شهر را پیدا کنند چراکه در حال حاضر این مجموعه فقط یک در ورودی دارد. به همین دلیل تصمیم دارم راه ورود به مجموعه را با چاپ فلش روی کاغذ، به تماشاگران نشان بدهم. جای تاسف دارد تماشاگری که در این وضعیت دشوار اقتصادی برای خرید بلیت یک نمایش هزینه می‌کند، راه ورود به مجموعه را نمی‌یابد و بلیتش می‌سوزد. ما برای جبران این وضعیت، خودمان دوباره برای این تماشاگران بلیت می‌خریم که بتوانند نمایش را ببینند. بنابراین با اینکه محافظت از تئاتر شهر ضروری است ولی این وضعیت که این مجموعه فقط یک در ورودی دارد، هم مخاطبان را سر در گم می‌کند و هم مشکلات زیادی برای تردد در تئاترشهر ایجاد کرده است.

نمایش «گور پلاس» با بازی داریوش ‌رشادت، الهام ‌اخوان، مهدی ‌یگانه، میلاد ‌مرادی، پرتو ‌مهر، رحمان ‌یاوری روی صحنه می‌رود.

این نمایش هر شب ساعت ۲۰ و به مدت ۷۵ دقیقه در تالار قشقایی مجموعه تئاتر شهر اجرا دارد.