دروغ است که آدم‌ها دل‌شان می‌خواهد خودشان زندگی‌شان را تعیین کنند، و قواعد اخلاقی ویژه خود را بنیان نهند و آزاد باشند.
آدمیان از چنین آزادی‌ای می‌ترسند و زیر بار مسؤولیت آن نمی‌روند. کسی باید برای آن‌ها تصمیم بگیرد. باید نیرویی (دولت حکومت، نظام و یا سیستم اخلاقی، ایدئولوژی، و...) وجود داشته باشد که مسؤولیت تعیین ارزش‌ها را بپذیرد و آن‌ها را به مردم تحمیل کند.
این نیرو، فقط کافی است شکم آن‌ها را سیر کند و خبری از معجزه و امیدی به آینده به آن‌ها بدهد تا آرام بمانند.

#برادران_کارامازوف
#فئودور_داستایفسکی