سید محسن طباطبایی فعال هنری

سیاه‌بازی شب نشینی با مولیر به کارگردانی آقای نمایش ایرانی، نمونه‌ای ارزشمند از احیای آگاهانه و وفادارانه‌ی یکی از مهم‌ترین گونه‌های نمایش سنتی ایران است. این اجرا نه یک بازسازی صرف از گذشته، بلکه بازآفرینی زنده و پویا از جوهره‌ی نمایشی است که همواره با مردم و دردهایشان گره خورده و نفس به نفس با جامعه زیسته است.

کارگردان با تسلط کامل بر اصول نمایش‌های آیینی و سنتی ایران، به‌ویژه ویژگی‌های ساختاری سیاه‌بازی، موفق شده تعادلی دقیق میان حفظ اصالت و ایجاد ارتباط با مخاطب امروزی برقرار کند. بداهه‌پردازی‌های زنده، دیالوگ‌های انتقادی و طنزآلود، زبان بدن اغراق‌شده و ریتم موسیقایی درونی نمایش، همگی با دقت و مهارت اجرا شده‌اند؛ به گونه‌ای که تماشاگر نه تنها سرگرم می‌شود، بلکه لحظه‌ای از بار آموزشی و هویتی این نوع نمایش غافل نمی‌ماند.

یکی از ویژگی‌های برجسته این اجرا، حضور هوشمندانه و قدرتمند شخصیت "سیاه" است؛ کاراکتری که با وجود پیشینه تاریخی و قالب‌های آشنا، در این نمایش حیاتی تازه می‌یابد. سیاه با همان لحن طناز، اما با نگاهی نقادانه به مسائل اجتماعی و فرهنگی امروز، نقش آینه‌ای را بازی می‌کند که تماشاگر در آن خود و جامعه‌اش را به شکلی شیرین و تلخ بازمی‌یابد. هنر کارگردان در اینجاست که توانسته از کلیشه‌زدگی بگریزد و شخصیتی زنده و تاثیرگذار خلق کند.

از ... دیدن ادامه ›› نظر میزانسن و طراحی صحنه، کارگردان با انتخاب فضایی ساده و مینیمال، تمرکز اصلی را بر قدرت بیان بازیگران و فضای زنده ارتباط با تماشاگر قرار داده است. استفاده از موسیقی زنده و ضرب‌آهنگ‌های سنتی، نه‌تنها حس‌وحال اصیل نمایش را تقویت کرده، بلکه به انسجام و ریتم دراماتیک اجرا عمق بخشیده است.

در طول نمایش، تماشاگر چنان غرق در فضای گرم و صمیمی صحنه می‌شود که گذر زمان را احساس نمی‌کند. هر صحنه و هر شوخی به‌ظاهر ساده، در واقع درسی درباره فرهنگ، تاریخ و روحیه انتقادی نمایش ایرانی است. می‌توان گفت این اجرا فراتر از یک نمایش سرگرم‌کننده، به مثابه یک کلاس درس زنده و پویا از نمایش ایرانی عمل می‌کند.

در نهایت، اجرای آقای نمایش ایرانی نشان می‌دهد که سنت، اگر با شناخت، تعهد و عشق بازآفرینی شود، نه تنها فراموش نمی‌شود بلکه می‌تواند همچون آیینه‌ای زنده، بازتابی از دردها، شادی‌ها و روایت‌های معاصر باشد. این اجرا الگویی موفق از چگونگی تداوم حیات نمایش‌های آیینی و سنتی در دنیای امروز است.