چرا باید دیدن تئاتر طوفان را به دیگران توصیه کرد؟

مصطفی کوشکی در ادامه پروژه اجرای نمایشنامه‌های شکسپیر؛ حالا به سراغ نمایشنامه طوفان رفته است و با بازنویسی باقر سروش؛ این نمایشنامه را در سالن استاد ناظرزاده مجموعه ایرانشهر به روی صحنه برده است.
بعد از اجرای نمایش‌های "رویای شب نیمه تابستان" ؛ "کوریالانوس" ؛ "رومولیت" و "رومئو و ژولیت" حالا دیگر علاقه و تمرکز مصطفی کوشکی به آثار شکسپیر بر هیچ کس پوشیده نیست. راستش برای خود من ( وفکر می کنم برای خیلی‌های دیگر) نمایشنامه‌های شکسپیر مخلوطی از بی‌مانندی و ترسناکی است. نمایشنامه‌هایی که به همان اندازه که در تاریخ ادبیات نمایشی جهان جایگاه بی‌مانند و بی‌بدیل دارند، دشوار و گاه ملالت بار و مخاطب گریز اند. مواجهه ما با شکسپیر از قماش همراهی‌مان با فردوسی است. هردو را به شدت می‌ستاییم و اغلب به همان شدت از آثارشان می‌گریزیم. دقیقا به همین دلیل است که مطمئنم تمرکز کوشکی در به روی صحنه بردن نمایشنامه‌های شکسپیر به جا، فکر شده و بلکه کاملا ضروری است. از طرف دیگر تعدادی از نمایشنامه‌های شکسپیر (که اتفاقا از جهاتی برای مخاطبان ایرانی جذاب ؛ شگفت آور و بدیع است) کمتر مورد توجه بوده و مثلا هرچه در این سال‌ها تمرکز برای اجرای انواع واقسام اقتباس‌ها از هملت بیشتر شده، کمتر به سراغ این نمایشنامه‌ها رفته‌اند. از جمله همین کمدی طوفان که به نظر بسیاری از شکسپیر شناسان سمبلیک ترین؛ فانتزی‌ترین؛ سیاسی‌ترین و روانشناسانه‌ترین نمایشنامه شکسپیر است.
بازنویسی باقر سروش از طوفان، نمایشنامه را به مراتب ساده تر؛ همه فهم‌تر و مخاطب پسند‌تر از اصل کرده ... دیدن ادامه ›› است. گرچه که در این بازنویسی برخی وجوه بسیار قابل توجه نمایشنامه به ویژه در تحلیل شخصیت‌ها (مثل شخصیت کالیبان) قربانی ساده سازی روایت شده است اما با اینهمه به نظرم همینکه تماشاگران بدون ترس ولرز (وگاه حتی دلزدگی از تماشای نمایشنامه‌ای از شکسپیر) به تماشای طوفان می‌نشینند خود به خود کار بزرگی است. طراحی صحنه خوب و حساب شده (حالا البته فرصت خوبی است که دریغم از تعطیلی تماشاخانه تئاتر مستقل تهران را اعلام کنم که مطمئنم اگر آن سالن هنوز فعال بود و کوشکی مثل بقیه نمایش‌هایش طوفان را آنجا اجرا می‌کرد چقدر در طراحی صحنه دستش بازتر بود و خلاقانه‌تر مثل رویای شب نیمه تابستان عمل می‌کرد)؛ موسیقی جذاب و کاملا در خدمت فضای نمایش و بازی‌های عمدتا خوب بازیگران در نهایت طوفان را به نمایشی جذاب برای مخاطبان تبدیل کرده است.
تماشای طوفان را مخصوصا به کسانی توصیه کنید که نسبت به تئاتر جبهه دارند. آنها که پیش فرضشان از تئاتر اتفاقی الزاما پیچیده؛ گاه کسالت بار؛ مملو از حرفهای قلمبه سلمبه و فراتر از حوصله‌شان است.

علی جعفری
عضو کانون ملی منتقدان