در روز
از روز
تا روز
آغاز از ساعت
پایان تا ساعت
دارای سانس فعال
آنلاین
کمدی
کودک و نوجوان
تیوال | کیارش درباره نمایش ترانه های قدیمی: تئاتری که تئاتر نیست، کنسرتی که کنسرت نیست نقد کنسرت-تئاتر ترانه های
SB > com/org | (HTTPS) localhost : 19:48:19
تئاتری که تئاتر نیست، کنسرتی که کنسرت نیست
نقد کنسرت-تئاتر ترانه های قدیمی
نویسنده و کارگردان: محمد رحمانیان
امتیاز: 3 از 10
(قسمت دوم)

نقد تئاتر - کارگردانی

از تمامی المانهایی که به خلق میزانسن می انجامد، ترانه های قدیمی یک استفاده بسیار ساده و معمولی میکند و حتی از برخی المانها تقریبا هیچ ... دیدن ادامه ›› استفاده ای هم نمیشود!
صحنه ثابت است و دینامیک صحنه در تمام اپیزودها ثابت است که ریتم کندی هم دارد و ممکن است برای عده ای کسالت بار باشد. تنها این نکته که چیزیکه میبینم فقط یک آیتم 10 دقیقه ای است، میتواند موجب شود که بتوانید این نمایش را تحمل کنید.
نور تغیرات چندانی ندارد و فقط برای عوض شدن صحنه از نمایش به کنسرت از آن استفاده میشود آن هم در حد خاموش و روشن شدن چند پروژکتور! ترانه های قدیمی دکور خاصی ندارد و یک نیمکت کلیت دکور این اثر را شامل میشود.
اما در این بین پیانو تنها چیزی است که در همه صحنه ها دیده میشود و پیانیست هم در خدمت نمایش قرار میگیرد و در برخی اپیزودها دیالوگ کوچکی بین او و بازیگر اصلی رد و بدل میشود. ترکیب محل قرار گرفتن پیانو و تصاویری که ویدئو پروجکتور نشان میدهد بزرگترین ایراد در طراحی صحنه است. پیانو در عمق صحنه (نزدیک به دیواری که تصاویر روی آن پخش میشود) و در سمت راست صحنه قرار گرفته است. با آغاز هر آهنگ اسم آن آهنگ، ترانه سرا و آهنگسازش نیز درست در پایین سمت راست تصویر نمایان میشود. یعنی اطلاعات مربوط به آهنگ در پشت پیانو!! با توجه به چیدمان صندلی های تالار شمس با قطعیت میتوان گفت که حدود یک پنجم تماشاگران نمیتوانند این اطلاعات را ببینند. اینجا باید از کارگردان پرسید که این اطلاعات را به چه علت نمایش می داده؟! برای اینکه عده ای آنرا نبینند؟ آیا محل دیگری برای قرار دادن پیانو نبود طوریکه مزاحم دیدن تصاویر هم نباشد؟ آیا کارگردان میزانسن هایی که خلق میکند را یک بار از زوایای مختلف سالن خودش نگاه کرده؟!
نهایتا با حذف المانهای غیر بصری و قرار دادن اپیزودها پشت سر هم ترانه های قدیمی یک تئاتر فوق العاده کسالت آور و خسته کننده است و تمام بار اجرای کلیت اثر بر دوش پیانیست و خواننده، یا در اصل قسمت کنسرت اجرا است.

نقد بازیگری

بازی ها اکت بسیار کمی دارند و فقط در بیان خلاصه میشوند. یعنی بازیگری که مجموعه بیان و بدن است یک مولفه مهمش، یعنی بدن، در ترانه های قدیمی هیچ نقشی بازی نمیکند و کل بازی بازیگران در بیان دیالوگ خلاصه میشود. دیالوگها و مونولوگ های ترانه های قدیمی سخت است بنابراین همین قسمت بیان نیاز به تمرین بسیار و تسلط کافی روی آن دارد.
اما از آنجا که همیشه بزرگترین هنر نویسندگان ایرانی، دیالوگ نویسی بوده پس بازیگران نیز همواره در دیالوگ گویی مهارتهای خاصی داشتند. دیالوگهای معروفی از بهروز وثوقی، بهمن مفید، عزت الله انتظامی، پرویز پرستویی، خسرو شکیبایی در خاطر همه ما هست. نباید دیالوگ گویی در سینما را با تئاتر مقایسه کرد و هدف از بیان این اسامی نیز قیاس با بیان بازیگران ترانه های قدیمی نیست. هدف این است که خاطرنشان کنیم بازیگری در ایران در دیالوگ گویی و بیان خلاصه شده است و بازیگران ایرانی عمدتا بیان خوبی دارند.
برای تماشاگر ایرانی هم بازی خوب در بیان خوب است و به همین علت است که برای مخاطبین عام تئاتر مسئله "تپق" یک مسئله بغرنج و غیر قابل بخشش است! بازیگری که "تپق" بزند یعنی بد بازی کرده و بازیگری که "تپق" نزند خوب است! درصورتیکه بازیگری فقط در بیان نیست.
با این تفاسیر اگر همین بیان را هم بین بازیگران ترانه های قدیمی با سایر تئاترها قیاس کنیم میبینیم در تئاتر هم هوایی هم فقط بیان داشتیم و چقدر بیان الهام کردا و ستاره اسکندری در این نمایش گیرا تر، پر احساس تر و در مجموع قوی تر بود. نمونه های بهتر دیگری در بیان نیز در نمایش مکاشفات راسکلنیکف، مردی برای تمام فصول و سقراط در همین امسال دیده شده که موجب میشود بیان بازیگران ترانه های قدیمی نیز در حد متوسط رو به بالا ارزیابی شود.

چرا ترانه های قدیمی گران است؟

با توجه به این همه کم کاری کارگردان طبیعی است که این سوال برای بسیاری از مخاطبین ایجاد شود که من به چه علت دارم برای ترانه های قدیمی هزینه بیشتری میپردازم؟ همین امسال قیمت بلیط تئاتر ملاقات بانوی سالخورده با آن همه بازیگر و عروسک گردان، آن دکور با هزینه هنگفتش، هزینه ساخت عروسکها، آن طراحی لباس و گریم پرهزینه اش و آن همه جلوه های بصری و نورپردازی نصف قیمت ترانه های قدیمی بود. واقعا چرا؟
پاسخ اینست که ترانه های قدیمی را نباید با هیچ تئاتری مقایسه کنید. باتوجه به مطالبی که پیشتر گفته شد ترانه های قدیمی تئاتر نیست. علت این گرانی حالت کنسرت وار ترانه های قدیمی است. با توجه به قیمتهای بالای بلیطهای کنسرت، قیمت یک کنسرت-تئاتر نیز میتواند اینچنین توجیه پذیر باشد. آبانماه سال گذشته قیمت کنسرت علی زند وکیلی 50000 تومان بوده پس با این قیاس قیمت بلیط ترانه های قدیمی نیز افزایش میابد. از آنجایی که ترانه های قدیمی امسال فقط 10 روز هم اجرا رفته است و تعداد روزش هم به تعداد روزهای اجرای کنسرت نزدیک شده است باید گفت در قیاس با سایر کنسرتها قیمت ترانه های قدیمی کم هم هست!
بنابراین اگر از طرفداران علی زند وکیلی هستید کنسرت ایشان را با قیمتی خوب که همراهش اپیزودهایی هم میبینید از دست ندهید.خصوصا که مهتاب نصیرپور و حبیب رضایی را نیز از نزدیک میبینید!
(ادامه دارد)
آقای کیارش من مطلب شما رو دوست داشتم اما معنیش این نیست که باهاتون موافقم.شما تحلیل خوبی نسبت به تئاتر داشتید اما آخرش به نظرم حرف اشتباهی زدید. سالن شمس که محل برگزاری کنسرت نیست. منی که از صدای زند وکیلی بدم میاد و فقط به خاطر تئاترش میخوام برم بعد میبینم اصلا تئاتر نبود چیزی که دیدم تکلیفم چیه؟ پولی که دادم چی میشه؟
۲۳ اسفند ۱۳۹۳
جواد عزیز

ضمن اینکه تشکر میکنم ازینکه مطلب بنده را مطالعه فرمودید، یادآوری میکنم جمله آخر را خطاب به طرفداران علی زند وکیلی عرض کرده ام.
۲۳ اسفند ۱۳۹۳
برای بهره بهتر از تیوال لطفا عضو یا وارد شوید