نوشته کوتاه بر نمایش " مسئولیت شکستن سکوت مطلق"
کاری از شیوا مسعودی

عروسک شدگی
عنوانی ست که چندثانیه بعد از شروع نمایش به ذهنم اومد،شبیه به عنوان ترجمه مقاله ای از کارگردان که خیلی وقت پیش خونده بودم،پس نتیجه ای که برام داشت این بود که نمایش فکر شده است.
همینجا لازم هست بگویم با دو تا گارد وارد سالن شدم،اول اینکه تجربه دیدن تئاترهای سال گذشته-هرچند تعداد کم-،باعث شد انتظار کار خیلی خوب نداشته باشم، دوم اینکه کمتر کاری دیدم که محصول مشترک استادان وشاگردان یک دانشگاه باشد وخوب باشد!
اما نمایش را به شدت پسندیدم وحتی باید بگم این نمایش تماشاگر ... دیدن ادامه ›› عام وخاص را از نظر ذهنی یک پله بالا میبرد و به فکر وا میدارد.
چگونه؛
نمایش با موسیقی الکترونیک که تماشاگر را همواره درطول نمایش سرحال نگه می دارد و تمپوی درونی پرانرژی دارد شروع می شود ومن انتظار دارم بازیگران از حرکت تمام صحنه را پر کنند،اما باحرکت آروم واسلوموشن بازیگران مواجه می شوم.قبل ازین تضاد را با رنگهای لباس بازیگران دیده بودم.
سه زن وسه مرد راویان نمایش هستند.
به نظر می رسد کف صحنه فرشی بزرگ پهن هست،درحالی که فقط حاشیه این فرش را که با رنگ لباس بازیگران هم نزدیک هست،دیده می شود.
باید دقت کرد که در عموما در طراحی صحنه نمایشهای ما به خوبی از کف استفاده نشده،اما اینجا به فضای نمایش ایرانی که به روز است،کمک کرده است.
بازیگران با حرکات نه چندان عادی اما شبیه به عروسک تابلوهایی به ما نشان می دهند،واز مکعب هایی که در صحنه موجود هست کمک می گیرند؛من با نمایشی کاملا مدرن مواجه هستم که از نشانه هایی استفاده میکند که عنوان نمایش عروسکی و نمایش صحنه ای!! را ازبین می برد،وحاصل،خود عنوان "نمایش" است،که امروزه در تئاتر جهان می بینیم و مشخص هست،کارگردان دغدغه ای در ساختار وفرم نمایش خود دارد.
نمایش ادامه دارد،درست همانجایی که تماشاگر(من)احساس میکنم نیاز به حرکت(به معنای رقص وفرم) دارد،کارگردان مارا با بازی مکانیکی درگیر می کند،عروسک شدگی دیگری پدید می اورد.
این بار بازیگر با کمک متریال تبدیل به عروسکی بزرگ می شود ویک لب قول پیکر،کل صورت او را میگیرد،و شاید مارا به کارهای فیلیپ شانتی ارجاع می دهد.
سبک کارهایی که به این شکل استفاده کمتر در ایران دیده شده است.
شیوا مسعودی کتابی را ترجمه کرده است باعنوان زبان عروسک،که در جشنواره تهران مبارک سال۸۷ چاپ شد،به نظرم برای تماشاگری که این سبک نمایش را می پسندد،مطالعه این کتاب خالی از لطف نیست،چراکه با تفکر این نوع نمایش بیشتر آشنا می شود.
شاید خیلی ها این نمایش را عروسکی نداند،اما به یاد داشته باشیم نشانه های نمایش عروسکی تغییر کرده و شاید خیلی ها هم این سبک از نمایش را نپسندند وباید گفت که زبان تئاتر دنیا،زبان روایت تصویری ست،طبعا بیان تصویری قابلیت فراتری از قلمرو زبان گفتاری دارد.
بازیگران هم از طریق تسلط بر زبان بدن مکمل این مهم بودند،آنها نمیرقصیدند یا کار عجیب وغریبی با بدن نمیکردند،شاید نیازی هم نبود(یا شاید کمی ریتم تند در حرکت نیاز بود) اما خارق العاده تسلط مناسب بر بدن ها بود،اساسا مثل خیلی از نمایشها،بدن روی صحنه بیکار نبود،بلکه به کمک ژستها می آمد واین نقطه قوت بازیگران تحصیل کرده این نمایش است.
مکمل تصویری دیگر نمایش استفاده از پروژکشن بود که دقیقا درجای مناسب خودش،به کمک متن می آمد ونه اینکه چیزی جدا از روایت باشد،مثلا صحنه ی عکاسخانه کاملا با میزانسنی که چیده شد مطابقت دارد.
متن روایت عروس وعروسی است ونگاه زنانه ی نویسنده،لکن به این بسنده میکنم که چیزی جز خود جامعه ایران سال۹۶ نیست!
درنهایت باید گفت با نمایشی روبه رو هستیم که بیشترازینکه به دنبال گیشه باشد،دنبال کیفیت هست واین به تنهایی یک دلیل خوب برای دیدن تئاتر در تهران هست.

کیا ثلاثی