سلام
از آنجا که با خواندن نظر بنده خطر اسپویل شدن قصه ی نمایش وجود دارد، خواهش میکنم اگر نمایش را ندیده اید از خواندن این نظر صرف نظر کنید و بعد از دیدن نمایش اگر دوست داشتید اظهار نظر بنده که خودم اسم نقد رویش نمیگذارم را مطالعه کنید.
گفتم «قصه» ی نمایش از آن جهت که اتفاقات آن مثل هر چیزی که اسمش را بشود قصه گذاشت در گاهی بی زمان و بی مکان است. بی مکانی به وسعت تمام زمان و بی زمانی به وسعت تمام جهان.
راستش را بخواهیم متاسفانه و خوشبختانه متن نمایشنامه را پیش تر از این نخوانده بودم. متاسفانه از آن جهت که دیر توانستم از چنین متن ... دیدن ادامه ›› ریشه داری لذت ببرم و خوشبختانه از آن جهت که بدون پیش داوری توانستم خالصانه از دراماتورژی بی نظیر آقای امینی روی متن بی نظیر تر خانم فضائلی لذت ببرم. اگر قبل از تماشای نمایش نمیدانستم که نویسنده کیست و چه زمانی همچین متنی نوشته است مطمئنا در مورد این متن این دو تا حدس را میزدم:
یک) این متن همین یکی دو سال اخیر نوشته شده است.
دو) نویسنده حتما خواسته یا ناخواسته از فیلم «مادر!» ـــِــ «آرنوفسکی» تاثیر گرفته است.

چیزی که من را از هرچیزی‌ بیشتر‌ به وجد آورد این بود که این متن چیزی حدود نیم قرن پیش نوشته شده است. متنی به شدت هم جنس با کارهای به روز بین المللی. و خیلی عجیبتر آن که نویسنده ی آن در آن زمان بیست و یکی دوسال بیشتر سن نداشته است!
کرکس خانم فضائلی به طرز عجیبی من را در خود غرق کرد. از ابتدای نمایش تا انتهای آن. فرزاد امینی طبق معمول به زیبایی چیزی فرای واقعیت را جلوی چشم مخاطب آورد و با تکرارهایش روی حقایق تاکید کرد و البته چند بار هم که بازیگر یا بازیگران روی صحنه میخواستند جور دیگری عمل کنند یادآوری کرد که نویسنده ی اثر _خانم فضایلی_ در متنش فلان چیز را آورده است و تا زمانی که بازیگر یا بازیگران آن چیزی که نویسنده نوشته است را اجرا نکردند نمایش ادامه پیدا نکرد. این کار به شکل ترسناکی به من یاد آوری کرد که این تقدیر است و نمیشود کاری کرد که نویسنده نمیخواهد. نمیشود هرطور که دوست داریم عمل کنیم. همین جاها بود _فکر کنم جایی توی صحنه ی چهارم_ که متوجه شباهت زیاد کار با فیلم «مادر!» آرنوفسکی شدم. تازه فهمیدم که زن خاکی همان مادر طبیعت است. همان که باز روی شانه اش مینشیند. همانی که میشود مریم مقدس آرنوفسکی. همان مادرِ فرزندِ شخصیتِ نویسنده در فیلم آرنوفسکی. و چقدر مرد سیاه پوش شبیه همان فرزند بود. و چقدر کرکس ها همان هایی بودند که گوشت فرزند را خوردند. و شاید شیطان قصه ی خانم فضایلی همان نویسنده (خدا) ی قصه ی دارن آرنوفسکی.
بعد از صحنه ی چهار که قرار بود فرزندی متولد شود و شد، مطمئن شدم که این قصه همان قصه است. یا حداقل خیلی شبیه همان است. مطمئن شدم که پایان بندی کار جایی توی صحنه ی شش است. همان اتفاقات دوباره تکرار خواهد شد... از نظر خانم فضائلی حقیقت این است که در طول تاریخ مرد های سیاه پوش زیادی کشته شده اند و خون بالا آورده اند روی صحنه. زن های خاکی زیادی روی شانه شان باز نشسته است و بعد کرکس ها به آنها لباس طلایی پوشانده اند و بعدتر همان کرکس ها آنها را نابود کرده اند. و پیروزمندانه گوشت فرزند زن خاکی را خورده اند. این چرخه تا زمان بوده است بوده و تا زمین هست، خواهد بود.
از دیشب که کرکس امینی را دیده ام تا این لحظه و شاید تا ابد بارها به خودم یاد آوری کرده و باز هم میکنم که این قصه را خانم سودابه فضائلی نیم قرن پیش نوشته است ولی آرنوفسکی همین چند سال پیش... نمیدانم. شاید آرنوفسکی کرکس را خوانده و از آن تاثیر پذیرفته است. شاید هم قصه اش را از کسی شنیده است. شاید هم اصلا اینطور نیست و من اشتباه میکنم.
جدا از این ها به اینکه هم عصر با خانم فضائلی هستم و ایشان را از نزدیک دیده ام به خودم میبالم ولی افسوس میخورم که ایشان چقدر کم دیده شده و شناخته شده اند. و چقدر ما مخاطبین هنر و در کنار ما دست اندر کاران هنر کم دانش و کج سلیقه هستیم که از چنین گوهرهای ارزشمندی آن طور که باید و آن قدر که باید بهره نمیبریم...

از قصه که بگذریم طراحی های بی نظیر صحنه و میزانسن ها و اکسسوری ها و المان ها و نمادها و لباسها و فرم ها همگی خوب بودند. و البته در این کار به طور خاص چیزی داشتیم فراتر از زبان. یعنی اگر این نمایش به زبانی غیر از فارسی‌ مثلا به زبان کره ای هم اجرا میشد به شخصه میتوانستم چیزی در حدود همینقدر از کار لذت ببرم. این نشان دهنده ی‌ توانایی بالای کارگردان کاربلدی بنام فرزاد امینی است که من چند سالی است مخاطب کارهایش هستم. امضای خاص امینی پای تک تک لحظه های اجرا و پای تک تک فرم های کار بود. همه جا هیپولیت بود، همه جا ترس بود، لرز بود، همه جا اسکلت بود، همه جا جریحه های روح بود که اتفاقا یازده تا هم بودند. همه جا خنجر بود، خون بود، سیاه بود، سفید بود، رنگ بود و نور بود و تاریکی. با تک تک بازیگرها هم آنقدر تمرین شده بود که کم نیاورند و به بهترین شکل و خیلی کم اشکال اینچنین فرم های سختی را روی صحنه پیاده سازی کنند. خیلی سخت است برای بازیگر که دیالوگ های سخت با لحن های خیلی سخت را توی حالت های خیلی سخت تر بیان کند. خوب میدانم که امینی خیلی سخت گیر است و نتیجه ی کارش هم باید ارزشمند از آب در می آمد که خوشبختانه همینطور هم شد.
به نظرم توی زندگی از خیلی چیزها میشود لذت برد که ما به بعضی از این چیزها میگوییم اثر هنری. به بخشی از این آثار هنری هم میگوییم آثار نمایشی. نمایش های زیادی هم هر روز در جاهای مختلف این کره ی خاکی روی صحنه میروند که از بعضی هایشان میشود لذت برد و از بعضی هایشان نه. کارهای آقای امینی از آن دست آثار نمایشی است که برای شخص بنده بیش از اندازه لذت بخش است و کرکس هم گلی بود از گلستانی خوش رنگ و بو و باب سلیقه ی من. همان رنگ و بویی را هم داشت که همیشه عاشقش بوده و هستم.
دست مریزاد خانم فضائلی
دست مریزاد آقای امینی
و دست مریزاد تک تک بازیگران
و دست مریزاد همه ی عوامل صحنه

خیلی عالی بود و با اجرای درخشان آقای میلاد صفوی عزیز لذت ما صد چندان شد .ممنون از تیم حرفه ای تون و خسته نباشید همگی ...