سخن آغازین
452 نفر این نمایش را دوست داشته اند و 135 نفر این نمایش را دوست نداشته اند. ( نظرات دوستان در تیوال تا این لحظه )!!!صدای سوت و تشویق تماشاگران نیز مصدق این نکته بود که فرمان آرا با هر تکنیکی توانسته بیش از نیمی از تماشاگران را خرسند نگه دارد. البته بحث تبارشناسی تماشاگران نه هدف این نوشته است و نه من جسارت سخن از آن. و صرفا به صحبت یکی از منتقدین سینما به عنوان یک جمله تامل انگیز در این امر بسنده می کنم که " فروش خوب و استقبال مردم صرفا به منزله هنری بودن اثر نیست. شاید هنر آن مرز و بوم در سیر قهقرایی قرار دارد و سلیقه مردم تنزل پیدا کرده است ".
در باب اثر:
1. دکور
الف . بخوبی طراحی ولی بهمان خوبی استفاده نشده بود. پله هایی که تا میانه های اجرا تداعی کننده طبقه در نظام اجتماعی بود ( پادشاه در بالاترین قسمت آن قرار می گرفت و این سلسله مراتب تا پایین ادامه می یافت) ناگهان در میانه داستان بهم می ریزد و بازیگران از هر درگاهی وارد می شوند و تمامی معادلات را بهم میزنند .( برای مثال به یاد آورید صحنه ای که سر تامس مور در زندان است و خانواده او از بالای صحنه وارد ... دیدن ادامه ›› می شوند.)
ب. قیمت بلیت من ارزان است پس می بایست نیمی از بازیگران را ببینم!!!!گویا طراح دکور این اجرا به کل فراموش کرده بود که تالار وحدت بالکن هایی دارد که دوستانی ( چه بسا تیاتری و دانش جو ) با اشتیاق در آن نظاره گر اجرا هستند. دیدن صحنه ای که تماشاگران در آن به دلیل عمق میدان زیاد و بسته بودن ابتدای سن از دیدن بازیگران محروم بودند شایسته تیاتر این کشور نیست.
2. موسیقی
موسیقی این اجرا می توانست کمک بیشتری در ریتم اجرا داشته باشد ولی دلیل استفاده بسیار محدود از موسیقی برای من علامت سوال بزرگی است و وقتی با کندی بیش از حد اجرا روبرو می شوم این علامت بزرکتر نیز می گردد!!!
3. نور
نور اجرا یکی محاسن این کار در خلق صحنه هایی چشم انداز بشمار می آید و نکته ای که یکی از کاربران ( جناب آقای شاهین نصیری ) در مورد عدم هماهنگی نور در روزهای آغازین اجرا بدان اشاره نمودند نیز برطرف گردیده بود. البته جای اندکی نور قرمز نیز در جاهایی احساس می شد ولی در مجموع من شیفته نورپردازی دقیق این کار شدم.
4. بازی:
وقتی نقطه قوت اجرا بالفعل نمی گردد. ومتاسفانه " مردی برای تمام فصول " از همان جایی جذابیت خود را از دست می دهد که انتظار نمی رود و پرواضح است که در تیاتر دیالوگ محور ( دیالوگ های عمیق و حساب شده ) فرمان آرا این قصور پررنگ تر نیز می شود. فرمان آرا با کم رنگ کردن موسیقی و استفاده محدود از وسایل صحنه قصد دارد توجه تماشاگر را به بازیگر معطوف کند اما آیا موفق بوده است؟؟؟ بگذارید از بازی خود او شروع کنیم ( نه در این مورد سکوت را ترجیح می دهم که تماشاگر و خواننده خود فهیم است ) . اگرچه انتخاب کیانیان در نقش سر تامس مور با توجه خصایص ظاهری و شخصیتی انتخابی درست بوده ولی کیانیان، تنها بی حسی و مصنوعی بودنش را در استیج وحدت به یادگار گذاشت و من در لحظاتی به جد آرزوی اتمام اجرا را داشتم. تپق های پیاپی کیانیان در شب های پایانی اجرا ( و در کمال ناباوری در Climax و Disturbance نمایش ) قابل اغماض نیست. ( بازی کیانیان با خانواده اش در زندان را با صحنه ای مشابه در تیاتر سقراط با بازی درخشان فرهاد آییش مقایسه کنید ) . سردی بیش از اندازه کیانیان در نقشش نه از حس بی اعتنایی سر تامس مور نسبت به این جهان که از عدم ممارست او در تحلیل نقش است. سیامک صفری هم گرچه به عنوان عاملی که اندکی ریتم کند اثر را تسریع بخشید و تحمل 120 دقیقه را کمی آسان تر نمود، ولی در سطح یک راوی باقی ماند. انتظار می رفت که انتخاب سیامک صفری به عنوان رئیس هیئت منصفه در بخش های پایانی شاهد هنرنمایی بیش تری از او باشیم ولی دریغ از حتی یک دیالوگ. فرمان آرا معنی دقیق سیاهی لشکر را در تیاترش اجرا نمود در صورتی که می توانست با کمی درایت از این افراد جهت شکل دهی ساختار درام بهره جوید ( تصویر هیئت منصفه را بیاد آورید ) . احساس می کردم همان سیامک صفری " ناقوس ها برای چی ن به صدا در می آیند؟ " در این نمایش حضور دارد.
سخن پایانی :
باید به این باور برسیم که تماشاچی امروزی را با نور و اندکی موسیقی نمی توان 120 دقیقه در صندلی میخ کوب کرد . این کار عملی نیست مگر با بازیگر. تاریخ این مدیوم حکایت از تیاترهایی از طلوع تا غروب را دارد که نورشان خورشید بود و موسیقی آن ها آواز همسرایان. و گرچه " مردی برای تمامی فصول " با نور و موسیقی و دکور تماشاگر را راضی نگه داشت ای کاش اندکی هم به ارتباط بازیگر و تماشاگر می پرداخت.
پی نوشت:
مثل اینکه در اجراهای امروزه باب شده که برخی افراد خود را مستحق این می دانند که با تاخیر وارد تالارها شوند و این مساله در اجراهای سالن اصلی تیاتر شهر و تالار وحدت بدلیل وسعت بیشتر، سبب از دست دادن کامل بخش آغازین اجراها گردیده. و این تیاتر نیز مستثنی از این امر نبود و بنده تا 10 دقیقه آغازین هیچ دیالوگی از تیاتر را نفهمیدم. دیگر صحبت از صداهای گوشی و ...برای غیر فرسایشی شدن بحث به کنار.