شنای پروانه یا کرال پشت به فرهنگ گنده لاتی تاریخ گذشته؟
اکران آنلاین شنای پروانه را دیدم هم به دلیل تعریف و تمجید های سال گذشته جشنواره و هم به خاطر حمایت از فیلم در این ایام کرونایی اما واقعا پشیمان شدم. نه پشیمان از حمایت فیلم بلکه پپشیمان از دیدن فیلم. هرچه فکر می کنم درباره این فیلم هیچ چیز به ذهنم نمی رسد که قابل نگاشتن باشد. نه اینکه فیلم چیز خوبی نداشت بلکه به این خاطر که چیزی بدست مان نمی دهد یعنی نه تنها چیزی به دست مان نمی دهد بلکه به عقیده من بازتولید امر خشونت می کند. پرداختن به این قشر از جامعه (گنده لات ها)که با اغماض شاید یک ده هزارم جمعیت کشور هم نباشند در جای خودش هیچ اشکالی ندارد اما روایت اینگونه بی چفت و بست و بی منطق نه در معرفی این گروه از جامعه کمکی می کند نه در بازدارندگی آنها، نه در تغییر نگاه آنها به جامعه و نه تغییر نگاه جامعه به آنها. روایتی بی منطق بر پایه کلیشه غیرت و تعصب بی منطق و از تاریخ مصرف گذشته! تاریخ مصرف گذشته از این منظور نه که چنین چیزی ممکن نیست در جامعه اتفاق بیوفتد و مثلا با پخش شدن فیلم شنای یک دختر در استخر رگ غیریت اطرفیانشان به جوش نیاید و تا قتل پیش نرود ،که نمونه های آن در صفحه حوادث روزنامه ها دیده می شود اما از این نقطه نظر تاریخ مصرف گذشته می گویم که این دیگر دغدغه میانگین جامعه نیست و کلا جامعه تعریف جدید از این پدیده ها دارد و نگاهش به آن، دیگر همانگونه که قیصر به جهان نگاه می کرد نیست. در عین حال که روایت داست هم آنقدر گیج و بی مفهوم و ابتدایی است که مخاطب انگشت به دهان می ماند با این سوال که :خب که چی؟!!!!
شخصیت پردازی ها آنقدر ضعیف است که اگر به جای جواد عزتی و امیر آقایی هر بازیگر دیگری را بخواهید بگذارید قطعا فیلم به قهقرا خواهد رفت. بازی جواد عزتی شاید تنها چیزی است که من مخاطبم را وادار می کند تا انتهای فیلم کلید خاموش تلویزیون را فشار ندهم. عزتی با استعداد که در سال های اخیر نشان داده است از پس هر نقشی بر می آید به همراه امیر آقایی این روزها معروف، از استعدادشان کمک میگیرند و فیلم را به پیش میرانند. انقدر قدرت این ها به فیلم نامه میچربد ... دیدن ادامه ›› که شما گاهی فکر می کنید اینها موضوع را از کارگردان گرفته اند و مانند شب های برره مهران مدیری، دارند بداهه کار را به پیش می برند. ضعف فیلنامه دقیقا در تار و پود بازیگری ها مشخص است و فیلم انگار تا پایان کار هم بافته نمی شود که نمی شود. شما را ارجاع می دهم به بازی امیر اقایی در دو بخش جداگانه فیلم. بخش اول فیلم زمانی که هنوز هیچ چیز مشخص نشده است و آقایی دلیل رفتارش را ناشی از جنون می داند. در واقع با مظلوم نمایی های خویش سعی دارد مخاطب را همراه کند و بخش دوم بعد از آنکه حجت موضوع درگیری برادرش و کاراهای خلافش را می فهمد و می رود به سراغش در زندان. در این بخش همزامان با دانش حجت نسبت به کارهایی که برادرش با وی کرده است(پنهان کردن شیشیه در ماشین حجت و احتمال اعدام وی) بازی وی نیز تغییر می کند و از آن چهره مظلوم به یک شیطان تمام عیار دروغ گو تبدیل می شود. انگار همراه حجت و بقیه مخاطبان خودش هم فهمیده است که چهره واقعیش پیش تماشاگر لو رفته و سعی در پوشاندن آن مانند سکانس های ابتدایی فیلم نمی کند. مثال دیگر این تناقض سکانس ابتدایی فیلم است که در آن حجت با اینکه یک سیلی از مشتری ناراضی فیلم می خورد و خم به ابرو نمی آورد (جدا از رفتار بیمارگونه و غیر منطقی مشتری که واقعا در عالم امروزی بسیار نادر و بعید به نظر میرسد)اما همین آدم وقتی با این موضوع روبرو می شود همه شخصیتش عوض می شود و تبدیل به یک گرگ تمام عیار می شود که حتی به بچه ی مادری که اعتراف میکند از شنای پروانه فیلم گرفته است هم رحم نمی کند و آنگونه خشونت از خود نشان می دهد.
به عقیده من شنای پروانه یک فیلم نصفه و نیمه است با یک فیلنامه ضعیف که تمام کار را بازیگران توانمندش به پیش می رانند. قصه داستان چندان دغدغه این روزهای ایرانی نیست که در اینستا گرام تقریبا هر پروانه ،افسانه، مریم، شادی، مهرداد، منصور، مهدی و .... حداقل یک عکس با مایو در کنار استخر یا دریا استوری کرده اند. و خدا را شکر که تقریبا از این مرحله گذشته ایم که مثلا برای یک شهر، دیدن یک خانم در حال شنا کردن دغدغه باشد. این بدان معنا نیست که این مشکل در بخشی از جامعه وجود ندارد بلکه دوست دارم خاطر نشان کنم که بخش بزرگی از جامعه خوشبختانه از این مرحله گذشته اند و همه ی ما وظیفه داریم تا کمک کنیم این نگاه جنسیت مدار از ذهن و چشم جامعه پاک شود.