امیر دلفانی فعال هنری

خوشبختی در اودسا

نمایش تحسین شده تئاتر ایران در سال گذشته

زیگموند روزهای پایانی را در دو نوبت اجرا خواهد رفت

https://aparat.com/v/swo72xo




هفته پایانی

https://aparat.com/v/zkaq6go


اجراهای پایانی زیگموند در تالار حافظ

https://aparat.com/v/vtrv60e




زیگموند تمدید شد

https://aparat.com/v/cfx52fb

https://aparat.com/v/glmhnr4

عکس هایی از همایون تمدن
از اجراهای نمایش زیگموند

تابستان ۱۴۰۳ - تالار حافظ

سری دوم عکس های رضا معطریان از زیگموند

سری اول عکس های رضا معطریان از زیگموند

محمدمهدی خاتمی (نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر) :

شب گذشته دومین اجرای "زیگموند "اثر مهرداد کوروش نیا را درتالار حافظ دیدم.
اجرایی خوش ریتم والبته چشم نواز، با بازی های روان ، کارگردانی خاص و متنی که در قالب تئاتر بیوگرافی به زندگی زیگموند فروید، نامِ بزرگ روانشناسی جهان می پردازد .
از نکات جالب توجه در متن، مرور فراز های شاخص زندگی فروید در قالب کابوس های روزهای پایانی اوست که بسیار ایده جذاب و قابل تاملی است.
حضور پررنگ آنا دختر فروید، کارل یونگ که فروید را متهم با رابطه نامشروع با خواهر زنش کرده، مینا برنایز،خواهر همسر فروید که بر اساس شواهد و ادعای یونگ با او رابطه پنهانی داشته، خواهر فروید که بواسطه برتری جویی او در وین نسبت به خواهرانش و حتی زنده به گور شدن شان ،او را به خودخواهی و فقدان عاطفی متهم می کند و حتی اعتراض دخترنامشروع او که هرگز زاده نشده و حق زندگی از او توسط فروید سلب شده ،متهم شدن فروید یهودی به دین ستیزی و بالاخره مرگ خودخواسته او با مورفین که به سبب ناامیدی او از رها شدن از سرطان سقف دهانش رخ می دهددر این سلسله کابوس ها ....همه و همه آن چیزی است که مخاطب را با پیچیدگی ... دیدن ادامه ›› شخصیتی این روانکاو نامی با این همه اختلال شخصی در خود مواجه می سازد ، پارادوکسی غافلگیر کننده و غریب.
موسیقی محدود ، کاربردی و گوش نواز ، دکور و آکسسوار فوق العاده مینی مال ، کاربردی ودر خدمت اجرا نیز از نکات قابل توجهی است که اجرا را در حد قابل توجهی کم نقص می کند.
از نکاتی که به اجرا ی حال‌حاضر نسبت به اجرای سال گذشته ایرانشهر لطمه زده ، جایگاه طراحی نور در این اجراست است که قطعا به کمبود ستِ نوری تالار حافظ بر می گرددو مانع به ثمر نشستن ایده های خلاقانه نوری مهرداد کوروش نیا در اجرا می شود.
در شرایط بی تئاتری( کیفیت بسیار نازل اجراها)این روزهای پایتخت " زیگموند" غنیمتی گرانبهاست که اطمینان دارم با اقبال پر رنگِ مخاطبان تئاتر همراه خواهد بود.

فرزاد حسنی (کارشناس ، مجری، بازیگر و تهیه‌کننده تئاتر ، سینما و تلویزیون) :

امشب اولین اجرای زیگموند رو دیدم کار مهرداد عزیزم ، دوتا سینمایی ساخته شده که حداقل من دیدم از فروید، این اجرا از این دوتا سینمایی بهتر بود یک فضای بسیار جذاب و یک کار خوشگل کرده بود این بود که تمام زنهایی که در زندگی فروید گذاشته بود زنهای پراگماتیستی بودن تمام مردهایی که در زندگیش قرار داشتن مردهای محافظه‌کاری بودن ، این دوتا ترکیب عجیب که در پرتره های دیگه ندیده بودم.
به نقد تفکر فروید میپرداختن ، اونجایی که بهش می‌تاختن اتفاقا داشتن تائیدش میکردن و اونجایی که ازش تعریف میکردم اتفاقا داشتن نقدش میکردن این حداقل از لحاظ محتوا، از لحاظ فرم هم که مثل همیشه هم از لحاظ بصری بسیار جذاب بود هم بازی خوب بازیگرها ، میزانسن‌های عالی و سه بازیگر بسیار عالی ظاهر شدن ، هم بهروز هم شهروز و هم خانم فرنوش و حتماتوصیه میکنم این کارو ببینید .
مطمئنا کسانی که با یونگ آشنا هستند، با فروید آشنا هستند به نظرم این تقابل رو در این نمایش زیبای کورش‌نیا پیدا بکنن و جواب خیلی از سوال‌هاشون رو هم میتونن بهش برسن

محمد مهدی خاتمی کارگردان تئاتر از اجرای دوم زیگموند می گوید :

زیگموند زمینه های فکری مناسبی برای مخاطب علاقمند به فروید فراهم میکند

https://aparat.com/v/oyo9wu5 لینک تماشای ویدئو

فرزاد حسنی بعد از تماشای زیگموند در اولین شب اجرا مطرح کرد :
تقابل فروید با زنان مصلحت جو و مردان محافظه کار از جمله جذابیت های دراماتیک زیگموندِ کورش نیا است که با بازی خوب بازیگران تکمیل شده

https://aparat.com/v/opa6e5z لینک تماشای ویدئو

کاش تو فروید نبودی...
کاش پرفسور فروید نبودی...
کاش فقط زیگموند بودی، زیگموند خالی...

در گفتگوی فریبرز دارایی با مهرداد کورش نیا به میزبانی خبرگزاری مهر مطرح شد

کورش نیا : زیگموند نسبت به گذشته تغییر کرده است/چالش تولید اثر تفکربرانگیز

به گزارش خبرنگار مهر، مهرداد کوروش‌نیا نویسنده و کارگردان تئاتر تابستان سال گذشته نمایش «زیگموند» را در سالن سمندریان تماشاخانه ایران‌شهر روی صحنه برد. «زیگموند» داستان کابوس‌های ۲ روز پایانی زندگی زیگموند فروید فیلسوف و پدر علم روان‌کاوی و نظریه‌پرداز تأثیرگذار قرن بیستم از نگاه نویسنده و کارگردان این اثر است.

در اجرای سال گذشته این نمایش، فرزین محدث، شهروز دل‌افکار و یلدا عباسی به عنوان بازیگر به ایفای نقش پرداختند و اجرای «زیگموند» با استقبال ... دیدن ادامه ›› خوب مخاطبان و علاقه‌مندان به تئاتر همراه شد.

کوروش‌نیا در سال جاری بار دیگر به سراغ نمایش «زیگموند» رفته و بازتولید این اثر با حضور شهروز دل‌افکار، بهروز پناهنده و فرنوش نیک‌اندیش، از اول مرداد در تالار حافظ روی صحنه می‌رود.

مهرداد کوروش‌نیا درباره دغدغه خود برای بازتولید نمایش «زیگموند» و اجرای مجدد آن، به خبرنگار مهر گفت: این سنت غلط در ایران است که وقتی نمایشی را تولید می‌کنیم بعد از ۳۰ تا نهایتاً ۴۰ شب به اجرای آن خاتمه می‌دهیم. در حالی که در کمپانی‌های غربی طی ۴۰ سال ۶ یا ۷ تئاتر با وسواس و برنامه‌ریزی تولید می‌شود و کمپانی‌ها سعی می‌کنند هر کدام از کارهای‌شان را طی ۱۰ تا ۱۵ سال بعد در جشنواره‌ها و فضاهای مختلف اجرا کنند.

وی تاکید کرد: من به تئاتر به عنوان یک کار گروهی نه صرفاً سرگرمی‌ساز معتقد هستم. پروسه نگارش برای من یک تا ۲ سال طول می‌کشد زیرا معتقدم باید اثری نوشته شود که بتوان سال‌های بعد به آن رجوع و استناد کرد. وقتی با یک گروه کار را با کیفیت تولید می‌کنیم این سوال برایم مطرح می‌شود که چرا باید با ۵ هزار نفر مخاطب به کار خود پایان دهد؟ در تهران میانگین مخاطبان تئاتر حداقل ۱۰۰ هزار نفر است، حتی در سایت‌های فروش این رقم ۵۰۰ هزار نفر تخمین زده شده است. وقتی یک نمایش با مضمون، فرم و اجرای جذابی تولید می‌شود باید تلاش کند بخش عمده‌ای از مخاطبان حرفه‌ای و علاقه‌مند به تئاتر در تهران را که حداقل به ۱۰۰ هزار نفر می‌رسند، جذب کند.

کوروش‌نیا ادامه داد: نمایش «زیگموند» در اجرای قبل میزبان ۴ هزار و ۸۰۰ مخاطب بود. چرا نباید این آمار تبدیل به ۱۰۰ هزار نفر شود؟ برای نگارش این نمایش چندین سال زمان صرف پژوهش و تحقیق، فیش‌برداری و تمرین شده است. اصرار اولیه من بر سر این بود که نباید نمایش «زیگموند» که درباره مضمونی درست و شخصیتی از مهمترین شخصیت‌های قرن بیستم است، با ۵ هزار مخاطب به کار خود پایان دهد.

این کارگردان تئاتر درباره روندی که برای بازتولید نمایش «زیگموند» طی شد، توضیح داد: برای بازتولید «زیگموند» علاقه‌مند به کار با گروه قبلی بودم ولی متأسفانه این امر میسر نشد. شرایط حال حاضر تئاتر به خصوص در عرصه بازیگری به دلیل وجود پلتفرم‌ها و سکوهای اینترنتی به گونه‌ای است که بازیگرها مشغله‌های متعددی دارند و البته این امر طبیعی هم است. از بهمن سال ۱۴۰۲ مشغول صحبت و انتخاب بازیگر برای تولید مجدد این کار بودم که متأسفانه خیلی طول کشید؛ یک دلیل مشغله بازیگران در پروژه‌های مختلف بود و دلیل دیگر این است که متأسفانه رویکردهای جدیدی در تئاتر به وجود آمده و نمایش‌هایی که برای سرگرمی‌سازی مخاطبان عام تولید می‌شوند و همچنین نمایش‌هایی که با جذب سلبریتی‌ها بخش تجاری را مدنظر دارند، از طریق پیشنهادهای مالی خوب بازیگران را جذب خود می‌کنند.

وی یادآور شد: من طی ۲۵ سال گذشته، فعالیتم معطوف به خود تئاتر بوده است و اولویت اول برای من ادبیات نمایشی است تا نمایشنامه‌ای خوب و ماندگار تولید شود تا از طریق آن بتوان بخشی از فرهنگ، مسائل و مسأله‌مندی دوران معاصر را درک کرد. ما برای جذب بازیگران به دلایلی که ذکر شد با مشکل مواجه شدیم. بعد از چند ماه تلاش به گروهی رسیدیم که برای آن‌ها نیز تئاتر و اجرای یک تئاتر مسأله‌مند مهم است. طی ۲ ماه به صورت منظم این کار را تمرین کردیم و از اول مرداد در تالار حافظ روی صحنه می‌بریم.

کوروش‌نیا درباره چالش‌های موجود بر سر راه بازتولید تئاتر «زیگموند»، گفت: بیشترین مشکل هزینه‌های تولید و همچنین تأمین دستمزدهای بازیگران و عوامل گروه است. برای کسی مثل من که تمرکز اصلی‌اش روی کیفیت تئاتر است و صرفاً روی درآمدزایی و فروش متمرکز نیست، هزینه‌های اجرایی در بخش‌های مختلف فشار زیادی داشت. تلاش می‌کنیم از طریق اجرای حرفه‌ای کار بخشی از این هزینه‌ها را تأمین کنیم.

وی متذکر شد: تأمین هزینه‌های تولید یکی از معضلات اساسی تئاتر ایران است. شما وقتی می‌خواهید تئاتری تولید کنید که بخش زیبایی‌شناسی و اندیشه‌ورزی اثر پررنگ‌تر از بخش سرگرمی است، متأسفانه مخاطب عام کمتر به آن توجه می‌کند. این روند کار را برای ما سخت‌تر می‌کند تا تلاش کنیم اثر از طریق جذب مخاطب هزینه‌های خود را تأمین کند.

کارگردان نمایش «زیگموند» درباره ویژگی‌های اجرای جدید این اثر نسبت به اجرای سال گذشته آن، تصریح کرد: تعریف دراماتورژی که متأسفانه کمتر مورد نظر قرار می‌گیرد، تطبیق متن با گروه اجرایی، شیوه کارگردانی، شیوه طراحی و سالن اجرا است. یعنی وقتی وارد سالنی جدید می‌شوید چیزهایی به شما تحمیل می‌شود، گروه جدید ویژگی‌هایی را به همراه می‌آورد و طراحی‌ها نیز ویژگی‌هایی را به شما تحمیل می‌کند. در سالن سمندریان تماشاخانه ایران‌شهر به دلیل یکسویه بودن اجرا می‌توانستم از ویژگی‌های نورپردازی چپ و راست و ایجاد سایه استفاده کنم. در تالار حافظ آن امکان حذف می‌شود ولی چون در تالار حافظ اجرا به صورت سه‌سویه است باید میزانسن‌هایی را طراحی کنم که مخاطب بتواند بخش عمده‌ای از نمایش را چهره به چهره ببیند. رفتارها، خلق، منش و عادات بازیگران نیز مسلماً با گروه بازیگری قبلی نمایش فرق دارد. این‌ها عاملی شد که در اجرای جدید تغییراتی جدی در طراحی لباس، موسیقی، میزانسن‌ها، نورپردازی، فضای موسیقیایی و فضای تصویری بصری پخش شده توسط پروجکشن، ایجاد کنم.

کوروش‌نیا در پایان سخنان خود تأکید کرد: وقتی سالن و گروه بازیگری تغییر می‌کند باید تغییرات را به نفع یک کار با کیفیت و دقیق ایجاد کرد. اجرای جدید «زیگموند» نسبت به اجرای قبلی بسیار متفاوت است. نحوه مواجهه دیداری و شنیداری مخاطب در اجرای جدید با اجرای قبلی نمایش بسیار متفاوت است. تلاش کردم با توجه به ویژگی‌های سالن و بازیگران جدید و حتی پختگی خودم نسبت به یک سال قبل، «زیگموند» را با میزانسن‌ها، فضاسازی‌ها، اصوات و طراحی جدیدی تولید کنم تا نشان دهم یک گروه اجرایی وقتی جلو می‌رود دیگر نمی‌تواند دچار تقلید و تکرار شود. در اجرای جدید «زیگموند» مخاطب فقط داستان قبلی را می‌شنود ولی به لحاظ اجرا یک اثر جدید را تجربه می‌کند.

جولان کشتی بان در فقدان نوح
نگاهی به نمایش کشتی نوح نوشته محمود احدی نیا به کارگردانی امیرعلی تقی زاده

امید طاهری
نمایشنامه نویس و منتقد تئاتر
عضو کانون ملی منتقدان تئاتر ایران

وضعیت درونی با گذر زمان نمود بیرونی می یابد. فساد در ابتدا یک فروپاشی درونی است و رفته رفته به سطح می رسد. یک سیب کرم خورده، ممکن است ... دیدن ادامه ›› روی پوستش فقط سوراخ کوچکی دیده شود، اما وقتی بازش می کنیم، درونش سیاه و فاسد است!

اگر رئالیسم در تئاتر صرفا بازنمایی عین به عین واقعیت باشد، لغو و بیهوده است. نمایش قرار نیست همان چیزی که در جهان واقع شاهدش هستیم را به ما نشان دهد. نمایش باید بتواند واقعیت را از زاویه ای دیگر به ما نشان دهد و با عبور از پوست به ظاهر سالم، آنچه زیرش هست را عیان کند. در این صورت رئالیسم می تواند واپسگرا نباشد، می تواند دچار عینیت زدگی نشود، می تواند از کلیشه ها عبور کند و مخاطب را از پوسته ی رخدادها به جایی عمیق تر برای تامل کردن و اندیشیدن ببرد.

این کاری است که نمایش کشتی نوح با مخاطبش انجام می دهد. این رئالیسم اجتماعی، با رنگ و لعابی از ملودرامی عاشقانه، موفق می شود پوست نازک کاراکترهایش را بشکند و جایی در کنار انگیزه ها و نیت ها و مصلحت ها و هوس هایشان، به حقیقتی ناب تر از واقعیت عینی دست یابد. 

کشتی نوح در دو پلان شکل می گیرد. پلان اول کانکسی است که به ضرورت نمایش یک دیوارش برداشته شده و ما درونش را می بینیم. و پلان دوم، صحنه فیلمبرداری فیلمی تاریخی درباره کشتی نوح است که جایی نزدیک به کانکس دارد فیلمبرداری می شود و ما صرفا صداهایی از آنجا را می شنویم. 

همیشه چیزی برای ندیدن وجود دارد. آنچه ما نمی بینیم، وقتی بنا به هر دلیل، آشکار می شود، آنچه تا قبل از آن دیده ایم را دگرگون می سازد!!

کاراکترهایی که درون کانکس می آیند، عوامل آن فیلم هستند. هنروران یا دستیارانی که آرزوی بزرگشان ورود به کشتی نوح به عنوان بازیگران مهمتر و هویتمند است. آنها آرزو دارند تا طبقه اجتماعی خودشان را تغییر دهند. اما به چه قیمتی؟!

سوار شدن به کشتی نوح وجهی تمثیلی دارد. آنها که سوار می شوند از یک طبقه اند با خصوصیاتی پیدا و پنهان و آنکه سوار نمی شود (جمال ) در طول نمایش بی آنکه کلامی بگوید، درون صاف و ساده اش نمایان می شود. جمال تنها کسی است که سوار کشتی نمی شود، آن هم کشتی چوبی بزرگی که از سازندگانش بوده!!

مساله عشق در نمایش کشتی نوح، آنقدر به سطح نمی آید که این اثر را به یک ملودرام عاشقانه ی فاقد دغدغه ی اجتماعی تبدیل کند. عشق در کانکس کوچک، به هم ریخته و انباری طور نمایش کشتی نوح، تا جایی هست که جمال هست و شور زیستن دارد. اما عرشه ی کشتی، همان پروپاگاندای عمومی و روح زمانه ای است که جمالهایش قدرت تکلم با زبانش را ندارند و جایی دور از موجی که به ناکجا می رود، جایی میان خرت و پرت ها و اسباب و اساسیه ی پشت صحنه، به شکل تنهایی یک آکساسوآر بلااستفاده، تنها می ماند! 

او از فرمانی سرپیچی نکرده و با هیچ بدی ننشسته، او فقط مثل دیگران نیست. عنصر اضافه ای است که در بازی مشارکتش نداده اند. پازلی است که باید جایش را، عشق اش را، کارش را و زندگی اش را به دیگری بدهد. 

دیگری؛ همان که این معادلات را جوری چیدمان کرده و مراتب اقتدارش را جوری ساختمان داده تا ارباب همه باشد و سرنوشت همه را رقم بزند. در این هرم دروغ، جمال آن لایه ی زیرین اجتماع است که قربانی می شود. 

نظام طبقاتی که ما از دیوار حذف شده ی کانکس پشت صحنه واردش می شویم، لایه لایه در سیاهی ادامه دارد. تمام کاراکترها برای برنده شدن، برای دست یافتن، برای رسیدن به طبقات بالاتر، برای رشد کردن، برای موفقیت! چیزی اساسی و انسانی را باخته اند. این سیستم و نظام طبقاتی، از کانکس پشت صحنه تا عرشه ی کشتی، همه را اسیر خود کرده، حتی خواهر کوچکتری که شاید انسانیت، مهر و اخلاق می بایست در او هنوز نمرده باشد. این وجه از درام، نگاه تلخ و سیاهی است به جامعه ی کوچک مثالی متن. جامعه ای که یک قربانی دارد و گروهی دیگر که برای منافعشان از روی او می گذرند.
 
کشتی نوح، یک رئالیسم درست و عمیق است. بازیهای غلط در آثار رئالیستی، بزرگترین تهدید و عامل مرگ اثر است. اینجا اما تمام بازیها درست، به اندازه و باورپذیر است. طراحی صحنه خلاقانه و همسو با ایده ی کلی اثر است. پیشنهاد می کنم این نمایش را در تماشاخانه نوفل لوشاتو ببینید.