آزمایش زندان استنفورد یکی از معروف‌ترین و به نقلی خطرناک‌ترین آزمایش‌های روان‌شناسی است که تاکنون انجام شده‌است. در این آزمایش که به سرپرستی دکتر فیلیپ زیمباردو در دانشگاه استنفورد در سال ۱۹۷۱ انجام شد، چندین دانشجوی سالم از نظر روانی به صورت آزمایشی نقش‌های زندانی و زندان‌بان را پذیرفتند.
نتایج آزمایش حیرت‌آور بود، پس از گذشت چند روز اکثر زندانبانان رفتارهای شدید سادیسمی از خود نشان دادند. آزمایش به خاطر ترس از کنترل خارج شدن وضعیت بعد از ۶ روز متوقف شد.
هدف از این آزمایش این بود که ببینند،که آیا از روی صفات شخصیتی و ذاتی زندانیان و زندانبانان، می‌توان علت بدرفتاری‌هایی را که در زندان‌های آمریکا می‌شود درک کرد.
زیمباردو و همکارانش به آن دسته از فرایندهای روان شناختی که در افرادی با نقش زندانبان و زندانی روی می‌دهد علاقه‌مند بودند. آن‌ها در زیرزمین دپارتمان روان‌شناسی یک زندان درست کردند و در یک روزنامه محلی آگهی دادند به این مضمون که برای یک آزمایش روان‌شناسی، به تعدادی افراد واجدالشرایط نیاز دارند، و برای شرکت در آن، حقوق خواهند داد. از بین ۷۵ نفر که به آگهی پاسخ دادند، ۲۴ نفر که از لحاظ سلامت فیزیکی و روانی در وضعیت بسیار نرمال و خوب قرار داشتند انتخاب شدند. خود زندان در زیرزمین دپارتمان روان‌شناسی بود. یک دانشجوی لیسانس و جزو دستیاران تحقیق، «رئیس زندان»، و زیمباردو، «سرناظر» یا سرپرست زندان بود. زیمباردو تعداد شرط و شروط خاص را به آزمودنی‌ها اعلام کرد و امیدوار بود که با آنها، بتواند سردرگمی، شخصیت‌زدایی، و فردیت‌زدایی را ... دیدن ادامه ›› تشدید کند.
جا دارد تشکر کرد از امیرعلی ابراهیمی و دست مریزاد گفت به او و تیم بازیگران و عوامل او که در چنین شرایط سختی که جامعه هنری با آن دست به گریبان هستند کمر همت بستند و سندِ روم استکهلم را که اثری خاص است را به روی صحنه بردند که مخاطب خاص خود را دارد.
در حال حاضر که بسیاری از آثار اجرایی روش کپی برداری را سرلوحه کارهای خود قرار دادند، سندِ روم استکهلم به دور از هر نوع کپی برداری به روی صحنه رفت. شیوه اجرایی خاص کارگردان ما را در روال تماشای کار به همان سردرگمی مبتلا می کند که عوامل واقعی اجرای آزمایش زندان استنفورد حین انجام با آن روبرو بودند. این مسئله به بنده حسی داد که بتوانم همذات پنداری عمیقی با اجرا و درونمایه اثر اجرایی داشته باشم و این به واسطه مطالعات قبلی، در مورد اتفاقی است که اثر اجرایی به نمایش می گذارد. هوشمندی خاصی در انتخاب و نحوه اجرا به کار گرفته شده است و آن این است که نگاهی عمیق به جامعه خود داشته باشیم و ببینیم آیا می توان درونمایه این آزمایش را به جامعه خود و شهروندان بسط داد یا خیر. با اینکه برخی بازیگران حق مطلب را بر روی صحنه ادا نکردند اما اجرای زنده موسیقی حین کار شگفت انگیز بود. پراکندگی صحنه ها و رفت و برگشت های زمانی کمی گیج کننده بود اما در کل ترجیح می دهم یکبار دیگر اثر را ببینم.