تفکر و اخلاق (داشتن یا نداشتن)؟؟؟
در تاریخ فلسفه سقراط را همیشه انسانی متفکر ، پرسشگر و اخلاق مدار میدانند که میتواند الگوی همگان در تمام اعصار باشد.و از آنجا که هنر نمایش (تئاتر) رسالت خود را تفکر میداند این شخصیت تاریخی میتواند دستمایه ی هنرمندانی قرار گیرد که دغدغه اجتماعی دارند و راه پیشرفت جامعه را تفکر و اخلاق میدانند.
با این جملات به سراغ نمایش سقراط به نویسندگی و کارگردانی حمید رضا نعیمی میرویم.
تئاتر با هم سو کردن فرم و محتوا باید بر مخاطب خود تاثیر بگذارد.
نمایش شروع میشود :
چند کتابخانه عظیم و چند ستون که حاکی از درونیات سقراط است به ما نشان داده میشود،در واقع ما در ذهن سقراط او را در این مکان با چند شخصیت مهم همان دوران در گفتگو میبینیم.
نمایش هر چه پیش میرود و سقراط هر چه بیشتر زبان میگشاید ما در رفتار و گفتار او یک انسان بی تفکر و بی اخلاق را مشاهده میکنیم. حرف های بیهوده، ... دیدن ادامه ›› تکه پرانی ،خوشمزگی و... اما خبری از تفکر و اخلاق نیست جز چند جمله شعار گونه که میگوید رسالت من ترویج اخلاق و تفکر است.
در عمل در کل نمایش این شخصیت به فقر خود میبالد و از رفتار های یک روسپی دفاع میکند. سقراط این نمایش چه چیزی را معیار اخلاق و تفکر یک جامعه میداند؟
اطرافیان او ظاهرا دغدغه بیشتری برای زندگی تفکر و اخلاق دارند.
1:همسر سقراط 2:پسرش 3:افلاطون و....
که با بی خیالی سقراط دست به گریبان بودند.
ما سقراط را در این نمایش بیشتر یک لمپن بی دغدغه میبینیم. اگر سقراط این است که مادر اینجا دیدیم همان بهتر که اعدامش مردن چرا که اینگونه سقراط ها برای جامعه بسیار مضررند.
مخاطبی که فقط از اطوار بازیگر ها غرق در خندیدن است چطور میتواند تفکر کند.اصلا چه چیزی برای تفکر کردن وجود دارد؟
فرم اجرا نه به فکر فرو میبرد و نه اخلاق را معرفی میکند بلکه بر عکس بی اخلاقی و بی تفکری را ترویج میدهد.
طراحی لباس و حرکات که دلیلی برایش نیست ، آهنگ هایی به زبان غیر فارسی که جز یک حس چیزی نمیرساند و طراحی صحنه که به شکل آزار دهنده ایی اضافیست.بازی بازیگر ها که همه برای خود نمایی و خنداندن مخاطب است نه درک و ارائه نقش.
و حالا به نکته ایی دیگر اشاره میکنم که نه تنها این نمایش بلکه چند سالی است تئاتر ایران را پا گیر خود کرده است. چرا هنرمندان ما فقط از مشکلات جامعه مکویند ولی راه حلی برای درست کردن آن به مخاطب ارائه نمیدهند (منظورم راه حلی به غیر از افتخار کردن به فقر و طرفداری از روسپی هاست).
اجراهایی از این دست که کم هم نیستن چرا به خود اجازه میدهند که مبالغ کلانی را برای بیلیت های خود در نظر بگیرند ولی در عوض چیزی برای ارائه (چه در فرم و چه در محتوا) نداشته باشند.این عمل غیر اخلاقی نامش چیست؟
چطور این هنرمندان که جیب مخاطب را خالی میکنند میتوانند نماینده اخلاق در جامعه باشند؟؟ّ؟